نشان خارجی بر پیشانی دسترنج داخلی
تولید پوشاک با کیفیت و سابقه دار ایرانی امروز با نشان های خارجی عرضه می شود. این کار غلط است. کاپشنی که برای من خریده بودند، روی آن زدهاند که تولید خارجی است اما دروغ بود؛ خیّاطش را میشناختیم، میدانستیم چه کسی درست کرده و کِی درست کرده.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز البرز؛ اینها بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب است که 17 اردیبهشت 99 در ارتباط تصویری با مجموعه های تولیدی بیان شد. برای اطلاع از چرایی زدن نشان خارجی روی پوشاک داخلی همراه با رییس اتحادیه پوشاک کرج به دیدار و گفتگو با تولید کنندگان و فروشندگان پوشاک رفتیم.
پوشاک، صنعت سابقه دار در ایران
اسناد تاریخی نشان می دهد که نخستین ابزار ریسندگی در نزدیکی بهشهر در غار کمربند پیدا شده که مربوط به 7 هزار سال پیش از میلاد میسح است. در ناحیه سه گابی کردستان از درون تابوتهای سفالین منسوجات مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد بدست آمده همچنین در کهنترین بخش شهر شوش، سوزنی سوراخدار یافت شده. افزون بر آن دو سر نیزه پیدا شده که از نقوش پارچههایی پوشیده شده بودند که متعلق به ۳۵۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد هستند. شاید جالب باشد که اسکندر مقدونی هنگامی که ایران را فتح کرده بود، لباس ایرانی میپوشید.
همه این شواهد حاکی از آن است که از دوران باستان، ایرانیان در صنعت پوشاک پیشرو بوده اند و دستی بر آتش داشته اند اما در کارزار رویایی صنایع مختلف در عصر جدید، این صنعت در کشور ما عقب نشینی کرده.
امروزه صنعت پوشاک یکی از صنایع پیشرو و پرطرفدار در جهان است که توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده. در ایران نیز اواخر دهه 70 صنعتگران دوباره متوجه صنعت پوشاک شدند و از همان ابتدا، کیفیت تولیدات ایرانی باعث شد پوشاک ایرانی جای خود را در بازارهای اروپایی باز کند اما دیری نپایید که صنعت پوشاک در ایران دوباره رنگ باخت و پوشاک به عنوان یک کالای وارداتی شناخته شد.
در سالهای اخیر با توجه به سیاست های کلان کشور برای رونق تولیدات داخلی، فعالان صنعت پوشاک دوباره به فکر احیای این صنعت افتاده اند اما تا رسیدن به سر منزل مقصود فاصله زیادی وجود دارد.
صدیق رییس اتحادیه پوشاک کرج گفت: قاچاق لباس به داخل کشور سالهاست که گریبان تولیدکنندگان داخلی را گرفته به همین دلیل در سالهای اخیر تولیدکنندگان با آسیب شناسی این معضل اقتصادی و اجتماعی به این نتیجه رسیدند که پوشاک قابل رقابت با نمونه های خارجی تولید کنند تا هم کسب و کار خوشان رونق بگیرد و هم با ورود کالای قاچاق به داخل کشور مقابله کنند. به همین منظور طراحان، هنرمندان و مهندسان برای تولید لباس با ذائقه ایرانی دست به کار شدند و تا کنون موفقیتهای خوبی نیز به دست آورده اند.
وی در ادامه افزود: اقدامات تولید کنندگان خوب بوده اما راه زیادی وجود دارد تا به مقصد و هدف نهایی برسیم.
فرصتهای صنعت پوشاک در ایران
پیشگیری از ورود پوشاک قاچاق و در نتیجه حفظ سرمایه ملی در داخل کشور، صادرات و ارز آوری ، توسعه فناوریهای نوین صنعتی و تولید منسوجات با فناوری بالا، وجود بازار مصرف داخلی با توجه به جمعیت جوان مصرفکننده پوشاک و رشد صنعتی از جمله فرصتهایی است که با رونق صنعت پوشاک می توان به آن دست یافت.
تهدیدهای صنعت پوشاک در ایران
دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بهمن ماه سال گذشته گفت: "در شرایط کنونی بازار ۲.۵ میلیون دلار پوشاک قاچاق در کشور وجود دارد که این موضوع تاثیر مخربی بر تولید داخلی دارد."
بی توجهی به صنعت پوشاک داخلی موجب شده که علاوه بر رونق قاچاق، فرهنگ استفاده از کالای خارجی افزایش یافته و آثار فرهنگی و اجتماعی نیز گریبان کشور را بگیرد.
افتخاری، تولید کننده پوشاک در گفتگو با ما گفت: خروج بیرویه مواد اولیه از کشور نتیجه وارد شدن پوشاک خارجی به داخل کشور است و در سایه رویارویی نابرابر تولیدکنندگان داخلی و خارجی، مسلم است که ما بازنده ایم.
وی افزود: عدم حمایت دولت از بخش خصوصی در صنعت پوشاک موجب شده که فرصت اشتغال کاهش یابد و حتی برخی طراحان و تولیدکنندگان به دامن نشان های خارجی پناه ببرند.
چرا کالای خارجی؟
پس از بررسی فرصتها و تهدیدهای صنعت پوشاک، علت زدن برچسب خارجی روی تولیدات داخلی را از تولیدکنندگان و فروشندگان جویا شدیم.
فرهنگی، نماینده فروش یکی از تولیدکنندگان مشهور پوشاک مردانه در پاسخ به سوال ما گفت: یک تفکر سنتی در کشور شکل گرفته که کالای خارجی با کیفیت تر از کالای داخلی است، بنابراین برخی تولیدکنندگان که حتی محصولشان با کیفیت تر از نمونه های خارجی است مجبور هستند با برچسب خارجی کالای خود را بفروشند.
مدیر یکی دیگر از فروشگاههای کرج گفت: به دلایل مختلف قیمت تمام شده پوشاک ایرانی گرانتر از مشابه خارجی است بنابراین بسیاری از مشتریان به دنبال پوشاک خارجی هستند تا قیمت کمتری پرداخت کنند و همین مسئله موجب شده تا برخی تولیدکنندگان به سفارش فروشندگان، روی لباسها مارک خارجی بزنند و بنام خارجی بفروشند که مشتری ها تصورشان این باشد که قیمت این لباس مناسب است. البته این در حالیست که هیچ تغییری در قیمت ایجاد نشده.
فروشنده دیگری هم گفت: بسیاری از مشتریان داخلی به دلیل اینکه بطور مداوم پوشاک خارجی پوشیده اند، ذائقه شان تغییر کرده و علاقمند هستند که لباسی با نشان خارجی و یا به عبارتی با نشان های معروف تهیه کنند که متاسفانه در داخل کشور به دلیل نشان سازی نشدن پوشاک، مشتری ها علاقه ای به پوشیدن لباس داخلی ندارند بنابراین تولیدکنندگان نیز مجبورند با کپی برداری از نشان و طرح لباس های خارجی، پوشاک داخلی را بنام خارجی وارد بازار کنند.
اما تولید کننده دیگری که نزدیک به 30 سال است نشان خود را ثبت کرده و تاکنون چندین شعبه فروش در کشور دارد و البته گله مند از اوضاع بازار داخلی در پاسخ به سوال ما گفت: علت اینکه روی لباس داخلی نشان خارجی زده می شود یک دلیل روانشناختی دارد که کمتر به آن توجه شده و آن هم بحث نداشتن اعتماد به نفس در بین تولیدکنندگان است. این مسئله نه تنها در صنعت پوشاک بلکه در برخی صنفهای دیگر هم قابل مشاهده است وهنوز تولیدکنندگان داخلی به توانمندی خود باور نداشته و ایمان نیاورده اند و تا زمانی که باور ما می توانیم در ذهن تولیدکننده نقش نبندد نمی توان به توسعه و شکوفایی صنعت پوشاک امیدوار بود.
بازنگری پوشاک داخلی
در شرایط خاص اقتصادی کشور که تولید و اشتغال می تواند موجب شکوفایی کشور شود لازم است که بیش از پیش به صنعت پوشاک توجه شود و یک بازنگری در سیاستهای کشور لازم است تا پوشاک ایرانی رنگی دوباره بگیرد.
قهرمانی، کارشناس صنعت پوشاک درباره این صنعت گفت: پوشاک تنها صنعتی است که به تنهایی دارای مزیتهایی مثل ایجاد ارزش افزوده بالا، قدرت بالای ارز آوری، اشتغالزایی و نیاز به حداقل سرمایه گذاری است. بدون شک صنعت پوشاک دارای بالاترین ارزش افزوده است.
قهرمانی همچنین در رابطه با اشتغالزایی این صنعت افزود: در برنامه راهبردی وزارت صنعت، هزینه ایجاد یک شغل در صنعت نساجی و پوشاک معادل یکچهارم متوسط صنعت است، این در حالی است که هزینه ایجاد یک شغل در صنعت پوشاک حتی پایینتر از متوسط سرمایه گذاری لازم در کل صنعت نساجی و پوشاک است که این مزیت بسیار مهمی برای این صنعت محسوب میشود.
حالا یک اراده راسخ می خواهد تا با برنامه ریزی و اجرای درست در کشور، صنعت پوشاک را به جایی برساند که ایرانی پوشاک ایرانی بپوشد.
علی سلمان زاده