گزارش مکتوب...
۴۱ سال بالندگی
خودکفایی و پیشرفت بهداشت و درمان در مازندران
به گزارش
خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران ،پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ موجب توسعه و پیشرفت در بسیاری از زمینهها شده است. یکی از بخشهایی که امروزه شاهد پیشرفت و توسعه و نبوغ جوانان ایرانی هستیم بخش بهداشت و درمان است بطوری که اغلب بیماران دارای بیماریهای سخت هم در استان درمان میشوند.
وجود پزشکان فوق تخصص و جراح و بیمارستانها و کلینیکهای تخصصی با دستگاههای پیشرفته روز دنیا، نشان دهنده پیشرفت پزشکی در استان است و دیگر نیازی نیست کسی برای درمان رنج سفر به شهرهای بزرگ کشور و یا خارج ازکشور را بکشد.
درمان مازندرانیها به دست طبیبان هندی و پاکستانی
اگر این روزها سراغ دکتر سینگ یا همان پزشک هندی دوران پهلوی را از ریش سفیدان شهرهای مرکزی استان بگیرید کمتری کسی است لبخندی بر لب نیاورد و از طبابت و خاطرات آن زمان و تجویزهای اشتباهی، کلامی بر لب نیاوَرَد.
برای تهیه گزارش مستند خبری وارد روستای امره در ۲۳ کیلومتری جنوب شهرستان ساری شدم. نورعلی جوانمرد کشاورز ۷۵ ساله اهل روستای امره ساری میگوید: امکانات پزشکی در درمانگاه روستا محدود بود و پزشک هندی یک ماه بود، ۹ ماه نبود، دکتر هندی در آن زمان بیمارانی کمی را پذیریش میکرد و مجبور بودیم بعد از اذان صبح راهی درمانگاه شهر شویم.
خانم ۵۹ سالهای نیز میگوید: مادران باردار زیادی به دلیل نبود ماما و پزشک متخصص زنان در منطقه جان خودشان را از دست دادند.
آقای ۶۵ ساله نیز میگوید: قبل از انقلاب اگر کسی در روستا مریض میشد (به خصوص روستاهای بالادست و مناطق دور و کوهستانی)، چون دکتر و بیمارستان در آن مناطق نبود باید یک شبانه روز در راه بودیم تا خودمان را به دکتر برسانیم.
متخصص گوارش و جراح عمومی و قدیمیترین پزشک ساری میگوید: ۴۱ سال قبل تعداد پزشکان انگشت شمار بودند و بیمارستانهای نکا، بهشهر، سوادکوه (منطقه پل سفید) و جویبار فاقد جراح متخصص بودند و مردم این شهرها مجبور بودند برای درمان و معالجه به بیمارستان ساری مراجعه کنند.
دکترعمادیان افزود: ۵۰ سال گذشته وضعیت درمانی و پزشکی در استان مازندران به حدی ضعیف بود که خودم به تنهایی باید هم جراحی میکردم و هم زخم بیماران دیگر را شستشو میدادم.
استان مازندران دارای دو دانشگاه علوم پزشکی مازندران (ساری) و بابل است.
دانشگاه علوم پزشکی مازندران (ساری)
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران در سال ۱۳۶۷ موجودیت یافت و پیش از آن اولین سنگ بنای این دانشگاه با راه اندازی اموزشگاه عالی مامایی ساری در سال ۱۳۵۴ و توسعه آن در سال ۱۳۶۵ به عنوان اولین مرکز آموزشی حوزه درمانی، گذاشته شد.
این آموزشگاه درسال ۱۳۶۷ به دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه ساری ارتقاء یافت، پس از آن بود که دانشکده پزشکی بابل در سال ۶۴، دانشکده پزشکی ساری در سال ۶۷ و دانشکده پزشکی گرگان در سال ۷۱ تاسیس شد. با منتزع شدن استان گلستان در سال ۷۶ و استقلال دانشگاه علوم پزشکی بابل در سال ۷۰، دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز به مرکزیت ساری پایه گذاری شد.
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران در حال حاضر در قالب هشت معاونت آموزشی، درمان، بهداشتی، تحقیقات و فناوری، غذا و دارو، امور اجتماعی، دانشجویی و فرهنگی و توسعه مدیریت و منابع با بیش از ۱۹ هزار نیروی انسانی شاغل در ۱۱۱۰ خانه بهداشت روستایی، ۳۱۵ مرکز بهداشتی درمانی، ۵۴ پایگاه بهداشتی درمانی، ۲۱ شبکه و مرکز بهداشت و درمان و ۲۵ بیمارستان به بیش از ۳ میلیون نفر جمعیت استان و بخش اعظمی از مسافران، خدمات بهداشتی درمانی ارائه میدهد.
دانشگاه علوم پزشکی مازندران در بخش بهداشت با توسعه نظام شبکه بهداشت و درمان در سطح استان و ساخت خانههای بهداشت، مراکز بهداشتی و درمانی روستائی، شهری و پایگاه بهداشتی و پوشش جمعیتی استان و با اقداماتی نظیر پوشش ۱۰۰ صدی واکسیناسیون، غربالگری و جمع آوری، ثبت و تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش سلامت ضمن رسیدن به اهدافی نظیر ریشه کنی، حذف و کنترل بیماریهایی نظیر فلج اطفال، کزاز نوزادی، سرخک، سرخجه، دیفتری، سل و مالاریا در مازندران، کاهش میزان مرگ و میر در مادران باردار، کودکان و نوزادان زیر یک ماه و کاهش بروز تالاسمی ماژور را فراهم آورد و طی چند سال گذشته نیز با اجرای برنامه پزشک خانواده روستائی و شهری، شناسایی بیش از ۱۶۰ هزار بیمار دیابتی و ۲۵۰ هزار بیمار فشارخون بالا گامهای موثری در ارتقاء شاخصهای سلامت در استان بر دارد.
گفتنی است دانشگاه علوم پزشکی مازندران در بخش توسعه واحدهای بهداشتی و درمانی با احداث بیش از ۳۰۰ مرکز روستائی رتبه یک کشور را طی ۳ سال اخیر کسب نموده است.
در بخش درمان هم پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مازندران، گامهای بزرگی برای توسعه و ارتقاء شاخصهای مهم در این بخش از حوزه سلامت برداشته شد. از جمله میتوان به احداث، راه اندازی، هتلینگ وتجهیز ۲۵ بیمارستان تابعه (از این تعداد ۱۴ بیمارستان مربوط به قبل از سال ۱۳۵۷ میباشد).
راه اندازی کلینیک ویژه در تمامی شهرستانها و احداث و تجهیز ساختمان کلینیکهای ویژه تخصصی وفوق تخصصی در شهرستانهای ساری، رامسر، بابلسر، نور، نوشهر، بهشهر، نکا، زیراب و محمودآباد، فعالیت بیش از ۳۱۵۰ پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص، افزایش تعداد ۳۴۴۳ تخت بیمارستانی، ایجاد ۳۵ بخش ویژه درمان بیماران خاص شامل احداث وتجهیز ۴ مرکز جامع سرطان، ساخت ۲۱ بخش دیالیز و تجهیز با ۲۵۲ دستگاه دیالیز، راه اندازی و تجهیز ۱۴ بخش تالاسمی و ارائه خدمات تخصصی به۱۳۷۷ بیمار دیالیزی، ۲۱۷۹ بیمار تالاسمی و ۱۹۰۹ بیمار M.S، ایجاد و تجهیز بخشهای تخصصی و فوق تخصصی و بخشهای مراقبتهای ویژه در بیمارستانهای سطح شامل راه اندازی و تجهیز ۷۱۶ تخت ویژه، ۲۰ دستگاه سی تی اسکن، ۱۰ دستگاه MRI، ۶ دستگاه آنژیوگرافی، ۵ مرکز سنگ شکن برون، ۷ مرکزگاما کمرا (پزشکی هسته ای) و ۳ مرکز مرکز ناباروری (IVF) اشاره کرد.
در بخش غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مازندران در حال حاضر به فعالیت بیش از ۴۳۷ داروخانه و ۲۶۰ واحد تولیدی صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی نظارت میکند و نسبت به صدور پروانه تاسیس و بهره برداری و پروانههای بهداشتی وگواهی بهداشتی صادرات در سطح استان اقدام میکند.
در بخش آموزش پزشکی نیز دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بهره مندی از ۴۵۰ عضو هیأت علمی و پذیرش بیش از ۸۲۸۷ نفر دانشجو در ۱۰۴ رشته تحصیلی و ۱۰ دانشکده پزشکی، داروسازی، بهداشت، پرستاری و مامایی ساری، پیراپزشکی، دندانپزشکی، پرستاری بهشهر، پرستاری و پیراپزشکی آمل، پردیس خودگران رامسرو فناوریهای نوین سعی میکند رسالت آموزشی خویش را به نحو مطلوبی به انجام برساند.
دانشگاه علوم پزشکی بابل
دانشگاه علوم پزشکی بابل یکی از دانشکدههای دولتی ایران و تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شهر بابل است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در راستای اجرای سیاست گسترش دانشگاهها، وزارت فرهنگ و آموزش عالی طی نامهای در اردیبهشت ۱۳۶۲، هیئت تخصصی پزشکی وزارت فرهنگ و آموزش عالی به منطقه مازندران اعزام کرد. این هیئت موافقت خود را به ایجاد نخستین مرکز علوم پزشکی شمال کشور را اعلام کردند.
این مرکز در سال ۱۳۶۲ تأسیس شد و در بهمن ۱۳۶۴ اولین دوره دانشجوی پزشکی از طریق آزمون سراسری پذیرش شده و با حضور وزیر فرهنگ و آموزش عالی وقت عملاً کار خود را آغاز نمود. در سال ۱۳۶۵ دانشکده علوم پزشکی رشت، در سال ۱۳۶۷ دانشکده علوم پزشکی ساری و در سال ۱۳۷۱ دانشکده علوم پزشکی گرگان تأسیس شدند.
با تصویب قانون تشکیل «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و انتزاع دانشکدههای گروه پزشکی از «وزارت فرهنگ و آموزش عالی» و الحاق به «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، در بابل استقرار یافت. پس از گذشت چندین سال، سازمان مرکزی، به مرکز مازندران انتقال یافت و موجب شد در سال ۱۳۷۰ دانشگاه علوم پزشکی بابل از مازندران استقلال یابد.
در حال حاضر ۳۵۰۰ دانشجو و ۲۹۷ استاد در دانشگاه علوم پزشکی بابل مشغول فعالیت میباشند. بر اساس تحلیلهای انجام شده این مرکز تاکنون ۶۷۰ مقاله علمی در نشریات و همایشهای داخلی منتشر کرده است. دانشگاه علوم پزشکی بابل صاحب امتیاز و ناشر ۵ مجله تخصصی است و تا کنون ۶ همایش توسط دانشگاه علوم پزشکی بابل برگزار شده است. علاوه بر این تاکنون ۳۹۹۴ مقاله معتبر بین المللی نیز از این مرکز استخراج شده است. اطلاعات و آمار دقیقتر از دانشگاه علوم پزشکی بابل را میتوانید در زیر مشاهده نمایید.
دانشکدهها
این دانشگاه متشکل از ٩ دانشکده و یک پژوهشکده است که عبارتند از
۱. دانشکده پزشکی
۲. دانشکده دندان پزشکی
۳. دانشکده پیراپزشکی
۴. دانشکده طب سنتی ایرانی
۵. دانشکده توانبخشی
۶. دانشکده پرستاری و مامایی
۷. دانشکده بهداشت
۸. دانشکده پرستاری رامسر
۹. پردیس بینالملل
۱۰. پژوهشکده سلامت
مراکز تحقیقاتی
۱. مرکز تحقیقات بیماریهای غیر واگیر کودکان
۲. مرکز تحقیقات بیولوژی سلولی و مولکولی
۳. مرکز تحقیقات بهداشت باروری و ناباروری
۴. مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری
۵. مرکز تحقیقات مواد دندانی
۶. مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت
۷. مرکز تحقیقات اختلال حرکت
۸. مرکز تحقیقات سرطان
۹. مرکز تحقیقات سلامت و بهداشت دهان
۱۰. مرکز تحقیقات طب سنتی و تاریخ پزشکی
۱۱. مرکز تحقیقات علوم اعصاب
۱۲. مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری
۱۳. مرکز تحقیقات ایمونورگولاسیون
نشریات رسمی
مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل
۲. Caspian Journal of Internal Medicine
۳. International Journal Molecular & Cellular Medicine
۴. Caspian Journal of Pediatric
۵. Caspian Journal of Dental Research
۶. Caspian Journal of Reproductive Medicine
۷. مجله علم سنجی کاسپین
۸. مجله سلامت سالمندی خزر
۹. مجله آموزش پزشکی
۱۰. مجله اسلام و سلامت
۱۱. مجله نوین سلامت
مراکز آموزش درمانی
مراکز زیرنظر دانشگاه علوم پزشکی بابل، در مجموع با دارا بودن ۱۰۵۴ تخت در ۷ مرکز آموزشی درمانی به فعالیت خود مشغولند.
تحول بهداشت و درمان درآستانه ۴۱ سالگی انقلاب
آمنه عرب ۵۷ ساله اهل روستای طبقده ساری میگوید: قبلا" حتی یک پزشک در روستا نبود، اما امروز در سایه انقلاب اسلامی در هر خانه بهداشت، چهار پزشک و ماما و بهورز هستند.
عبدالله عرب ۸۰ ساله نیز میگوید: خدا را شکر درمان و پزشک متخصص زیاد هستند و تشخیص پزشکان هم بسیار درست میباشد و نیاز نیست کسی برای درمان به خارج از کشور برود.
آوازه پزشکان ایرانی در برخی از کشورهای آفریقا و آسیایی
پس از انقلاب اسلامی، حضور پزشکان وارداتی در استان به افسانه تبدیل شد و نه تنها نیاز خدمات درمانی را خود تامین میکنیم بلکه برخی پزشکان مانند دکتر عمادی قائم شهری و دکتر غلامی بابلی اکنون به عنوان منجی بیماران آفریقایی و دیگر کشورها در مجامع جهانی معرفی میشوند.
متخصص پوست و پزشک بدون مرز قائمشهری در کشورهای آفریقایی هم گفت: سالی دو بار در ماههای فروردین و اردیبهشت به کشورهای افریقایی سفر میکند و به درمان بیماران پوستی و ایدز میپردازد.
به گفته دکتر سید ناصر عمادی تمرکز فعالیتهای تیمش در زمینه آموزشی، درمانی و پژوهشی است و در ۱۰ سال گذشته با ارائه خدمات پزشکی در زمینه ایدز به مردم آفریقا توانسته به عنوان سفیر فرهنگی دو کلینیک تخصصی پوست به نامهای امام حسین (ع) در کنیا و امام رضا (ع) در بروندی راه اندازی کند.
به جزء دکتر عمادی، دکتر غلامی پزشک متخصص بیماریهای عفونی اهل بابل هم به عنوان پزشک بدون مرز چند سالی هست فعالیتش را برای درمان مردم آسیب عراق در جنگ داعش متمرکز کرده است.
دکتر غلامی متخصص بیماریهای عفونی و ارتوپد میگوید: روزهایی که گروههای پزشکی ایرانی دربیمارستان ناصریه عراق مستقر میشوند هم درمانگاها شلوغتر میشود و هم خیلی دوست دارند پزشکان ایرانی آنها را ویزیت کنند، چون هم تشخیص بهتر داشتند، کاری بیشتری دارند.
معرفی و صادرات داروهای ایرانی به برخی از کشورهای آفریقایی و آسیایی با تلاش پزشکان بدون مرز
دکتر عمادی متخصص پوست و دکتر غلامی متخصص بیماریهای عفونی و ارتوپد میگویند: طبابت و تخصص پزشکان بدون مرز کشورمان سبب شد تا مسیر صادرات داروهای ایرانی فراهم شود.
دکتر عمادی متخصص پوست میگوید: وزیر بهداشت کشور بروندی از وزیر ایران به دلیل درمان مناسبی که از داروهای ایرانی بدست آوردند و شاهدش بودند درخواست کردند داروها و تجهیزات پزشکی ایرانی به بروندی صادر شود.
هم اکنون به پشتوانه انقلاب اسلامی هر ساله بیش از ۴ تا ۵ هزار پزشک در رشتههای مختلف علوم پزشکی فارغ التحصیل و جذب سیستم بهداشت و درمان میشوند که در مقایسه با قبل از انقلاب این آمار با افزایش ۱۵ برابری رو به رو شده است و از سوی دیگر نیز هم اکنون میزان امید به زندگی با رشد ۱۰ تا ۲۰ سال به بیش از ۷۰ سال افزایش یافته و همچنین در خصوص جلوگیری از مرگ و میر نوزادان و درمان آنها تاحدی هم ردیف با استاندارد جهانی شدهایم.
گزارش از آتنا رستمی آله خیلی