خطای محاسبه دولت ترامپ درباره سپاه و عبور از خط قرمز

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما‎ ، مناسبات جمهوری اسلامی ایران و  امریکا در 40 سال گذشته، تنش ها و خصومت های زیادی را تجربه کرده است ؛ با این حال ، قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از سنگ بناهای دفاعی کشور و انقلاب اسلامی در فهرست گروه های تروریستی خارجی وزارت امور خارجه امریکا یکی از شدیدترین جنبه های خصومت ورزی این کشور علیه جمهوری اسلامی به شمار می آید.
تا پیش از انتشار بیانیه کاخ سفید در روز دوشنبه 19 فروردین ( 8 آوریل ) ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، نیروی قدس ، برخی از فرماندهان ارشد و میدانی برای سال ها به اتهام "حامی تروریست "، در فهرست تحریمی امریکا قرار داشتند اما دونالد ترامپ در اقدامی بی سابقه و مغایر با ضوابط بین المللی ، کلیت سپاه پاسداران را در فهرست " گروه های تروریستی خارجی " قرار داد .
البته دولت امریکا در مواجهه با موضوع تروریسم ، دو رویکرد متفاوت را اتخاذ کرده است:
نخست اینکه این کشور ، برخی از گروه ها و افراد را به " حامی تروریسم " متهم می کند که در کمک های مالی ، تجهیزاتی یا آموزشی گروه های تروریستی مشارکت دارند . اسامی این افراد یا گروه ها در فهرستی قرار داد که وزارت خزانه داری امریکا منتشر می کند و شیوه مقابله با آنان ، عمدتا شامل ممنوعیت سفر به امریکا ، مسدود شدن حساب های بانکی و بلوکه اموال آنان است .
دوم اینکه برخی دیگر از گروه های مسلحانه ، ذیل فهرست منتشر شده از سوی وزارت امور خارجه امریکا قرار می گیرند که وظیفه مقابله با آنان با استفاده از شیوه های چون: جنگ ، بازداشت ، زندان و محاکمه بر دوش نظامیان و ماموران اطلاعاتی – امنیتی امریکا می گذارد .

دولت های امریکا طی 40 سال گذشته ، در مورد این که ایران را حامی تروریسم و سپاه پاسداران را رکن اجرای این سیاست معرفی کنند ، تردید نداشتند . با این حال ، آنچه آنان را وا می داشت از خطر قرمز عبور نکنند و نام سپاه را در فهرست گروه های تروریستی قرار ندهند ، واکنش متقابل ایران بود

با توجه به ماهیت متفاوت این دو فهرست ، علت مخاطره آمیز بودن تصمیم اخیر دولت امریکا برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست " گروه های تروریستی خارجی " وزارت امور خارجه امریکا مشخص می شود .
همین تفاوت نیز سبب شده بود تا دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی امریکا برای بیش از یک دهه در برابر تمایل کاخ سفید به منظور تروریست اعلام کردند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران مقاومت کنند .

اولین تلاش ها در این راستا، در زمان دولت جمهوری خواه جورج دبلیو بوش انجام گرفت تا در فضای پس از حادثه 11 سپتامبر 2001 و محور شرارت خواندن ایران ، سپاه به فهرست گروه های تروریستی خارجی افزوده شود . این تلاش در دولت دموکرات باراک اوباما نیز همچنان ادامه یافت . با این حال ، این دو دولت به دلیل توجه به هشدار مقامات ارشد نظامی و امنیتی از اجرایی کردن خواست خود عقب نشینی کردند .
البته دولت های امریکا طی 40 سال گذشته ، در مورد این که ایران را حامی تروریسم و سپاه پاسداران را رکن اجرای این سیاست معرفی کنند ، تردید نداشتند . با این حال ، آنچه آنان را وا می داشت از خطر قرمز عبور نکنند و نام سپاه را در فهرست گروه های تروریستی قرار ندهند ، واکنش متقابل ایران بود .

در همه این سال ها ، نهادهای مرتبط با امور دفاعی و اطلاعاتی که حضور مستقیم در منطقه غرب آسیا داشتند ، هشدار می دادندکه تروریست خواندن سپاه پاسداران با توجه به ماموریت های برون مرزی این نهاد ، احتمال برخورد نظامی عمدی یا سهوی میان دو کشور را افزایش می دهد . از طرف جمهوری اسلامی ، وظیفه تامین امنیت و پاسبانی خلیج فارس و دریای عمان بر عهده نیروی دریایی سپاه پاسداران قرار دارد . در حالی که شناورهای دریایی امریکا شامل شناورهای نظامی یا غیر نظامی ملزم هستند موقعیت دریایی خود را به اطلاع یگان دریایی سپاه برسانند . ضمن این که در برخی از مواقع شناورهای دو کشور در آب های جنوبی ایران بیش از حد معمول به یکدیگر نزدیک می شوند و تروریست قلمداد کردن هر یک از طرفین ، زمینه رویارویی نظامی خواسته یا ناخواسته را رقم می زند .
در عراق و سوریه نیز نیروی قدس سپاه پاسداران ماموریت های مستشاری داشته است و این نیروها در جنگ با داعش و سرکوب این گروه جنایتکار تروریستی نقش تعیین کننده داشته اند.

این در حالی است که همزمان ، چندین هزار تن از سربازان ارتش امریکا به همراه ماموران شرکت های امنیتی موسوم به ارتش خصوصی امریکا در پایگاه های این کشور از افغانستان و پاکستان تا عراق وعربستان و یمن و سوریه پراکنده هستند و همگی در تیررس توان موشکی جمهوری اسلامی قرار دارند .

در عین حال ، بالاترین مقامات سیاسی – نظامی ایران پیش از این بارها اعلام کرده بودند که هرگونه اقدامی علیه نیروهای مسلح ایران از جمله سپاه پاسداران با واکنش قاطع و متقابل همراه خواهد شد و پیامدهای وخیمی را متوجه امریکا و متحدان این کشور در منطقه خواهد کرد .
برتری موقعیت جغرافیایی ایران در برابر نیروهای گسیل شده امریکا و پراکندگی آنان به همراه جدیت ایران در دفاع از کیان سپاه در نهایت سبب شد امریکایی تا 40 سال بعد از تاسیس این نهاد برخاسته از انقلاب اسلامی از قرار دادن نام سپاه در فهرست گروه های تروریستی خارجی پرهیز کنند .
با این حال ، همان گونه که دولت دونالد ترامپ در بسیاری از موضوعات داخلی و خارجی ، قوانین ، سنت ها و ساختارها را شکسته و زیر پا گذاشته است ، در نهایت برای نخستین بار در تاریخ ، سازمان نظامی یک کشور مستقل در جهان – سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران – را در فهرست گروه های تروریستی خارجی قرار داد و به هشدارهای مکرر دستگاه های نظامی و امنیتی امریکا توجهی نکرد .

بی توجهی به هشدارهای این چنینی نیز فقط به موضوع ایران و سپاه پاسداران محدود نبوده است؛ بلکه ترامپ و نزدیکانش همچون جان بولتون و مایک پمپئو در موضوعاتی همچون مذاکره با رهبر کره شمالی ، خروج نیروهای امریکایی از سوریه ، مناسبات با روسیه و اعمال فشار بر ناتو بی توجه بودند .
در مورد تروریستی خواندن سپاه پاسداران ، به نظر می رسد ترامپ دو پیش فرض را برای خود در نظر گرفته بود . اول این که ترامپ و مشاورانش بر اساس القائات جریان های ضد انقلاب خارج از ایران تصور می کردند که سپاه از حمایت عمومی در داخل ایران برخوردار نیست و هرگونه فشار بر این نهاد نظامی ، شکاف های سیاسی – اجتماعی در ایران را افزایش خواهد داد .

فرض دوم نیز این بود که سپاه پاسداران بر اقتصاد ایران سلطه کامل دارد و تروریستی خواندن سپاه ، کل اقتصاد ایران را زیر منگنه خرد کننده ای قرار می دهد .
با این حال ، اجماع کم سابقه تمامی جریان ها و گروه های سیاسی – که بعضا رقیب یکدیگر بودند – در ایران ، صحت فرض اول را زیر سوال برد و در مورد فرض دوم نیز چنین به نظر نمی رسد تحریم های جدیدی ، فشار بیشتری را بر اقتصاد ایران وارد نماید .

ادامه این روند ، بر تعداد منتقدان یا افراد نگرانی از اعلام تروریستی خواندن سپاه پاسداران در امریکا خواهد افزود ؛ افرادی که یا از جنگی اتفاقی و ناخواسته میان ایران و امریکا نگران هستند یا بی عملی نظامیان امریکایی در برابر نیروهای  سپاه " در منطقه را لطمه ای به " اقتدار" ابرقدرتی امریکا می دانند.

نویسنده: امیرعلی ابوالفتح