لزوم تغییر ساختار به آموزشِ پژوهش‌محور

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما ، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در سومین کنگره «کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره در چهل سالگی انقلاب اسلامی» که به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی در واحد تهران مرکزی برگزار شد، با ارائه گزارشی از فعالیت‌های هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره، گفت: ۱۷ سال است که این هیأت راه‌اندازی شده است و در ۵ سالی که بنده به عنوان رئیس دبیرخانه هیأت حضور دارم، شاهد کارهای بزرگی هستم که در این هیأت انجام شده است.
وی افزود: تاکنون بیش از هزار طرح نظریه به هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره ارسال که بیش از ۴۰۰ طرح به عنوان نظریه اجرایی شده است. از بین ۴۰۰ نظریه اجراشده نیز ۴۶ طرح پذیرفته و ثبت شد و علاوه بر آن ، در ۵ سال گذشته ۲ هزار و ۶۰۰ کرسی ترویجی در کشور برگزار شده است.
خسروپناه با اشاره به برگزاری سه دوره کنگره «کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره»، خاطرنشان کرد: اولین کنگره ۵ سال پیش و در دوره ریاست دکتر طهرانچی در دانشگاه شهیدبهشتی و دومین کنگره نیز ۲ سال پیش با همت دکتر سلیمی در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. امسال سومین دوره این کنگره است که به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می‌شود.
رئیس دبیرخانه هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره با تأکید بر اینکه در برگزاری کرسی‌های ترویجی و تخصصی، هیچ خط قرمزی وجود ندارد، اظهار داشت: برخی استادان ادعا می‌کردند که آزادی بیان وجود ندارد، اما با برگزاری این کرسی‌ها، دیگر هیچ استادی چنین اظهارنظری نمی‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین خسروپناه با انتقاد از تعداد اندک نظریه‌ها در حوزه علوم انسانی، علوم اسلامی و هنر گفت: تعداد نظریات ثبت و اجراشده، متناسب با جمعیت استادان این رشته‌ها نیست و نیازمند تقویت است.
وی ادامه داد: برای تقویت و توسعه نظریه‌ها در رشته‌های مختلف علوم انسانی، علوم اسلامی و هنر، باید به روش‌شناسی علوم در رشته‌های مختلف توجه داشت، چرا که اگر دانشجویان و استادان به روش‌شناسی تسلط پیدا کنند، تولید و کشف نظریات افزایش می‌یابد.
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی با انتقاد از آموزش‌محور بودن ساختار دانشگاه‌ها در ایران، گفت: ساختار دانشگاه باید به آموزش پژوهش‌محور و کارآمد تغییر یابد. یکی از راهکارهایی که می‌تواند منجر به تقویت نظریه‌پردازی شود، تأسیس رشته‌های بین رشته‌ای و دانشکده‌های بین رشته‌ای است.
خسروپناه تصریح کرد: در برگزاری کرسی‌های ترویجی و تخصصی هیچ خط قرمزی وجود ندارد. تمام استادان می‌توانند آزادانه با روش علمی به بحث بپردازند. کرسی‌هایی در نقد نظریه ولایت فقیه برگزار شده است، بدون اینکه احدی در دانشگاه و بیرون از دانشگاه تعرضی داشته باشد.
وی با اشاره به تعریف نظریه گفت : نظریه یک ادعای نو، روش مند، مدلل و مورد قبول نسبی جمعی از استادان و متخصصان آن فهم است.
خسروپناه با طرح این پرسش که چگونه می‌توان فرآیند نظریه‌پردازی را توسعه داد، خاطرنشان کرد: تا زمانی که فلسفه‌‌های علوم به ویژه روش‌شناسی آن ایجاد نشود، شاید امیدی نباشد که کشف نظریه ها توسعه یابد. دانستن نظریه‌های پیشین امری ضروری است اما اگر متدلوژی نظریه نباشد، نمی‌توان نظریه تولید کرد.
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، اصلاحات ساختاری در دانشگاه و حوزه را امری ضروری دانست و بیان کرد: ساختار دانشگاه‌ها و حوزه‌ها آموزش محور است در حالی که این ساختار باید به آموزشِ پژوهش‌محورِ کارآمد تبدیل شود. یکی از راهکارها برای شکل‌گیری ساختار آموزشِ پژوهش‌محور، تأسیس رشته‌های بین رشته‌ای و دانشکده‌های بین رشته‌ای است.
وی در پایان از تجلیل ۱۵ استاد حوزه و دانشگاه خبر داد و گفت: راه پیشرفت و تمدن اسلامی از طریق کشف نظریه‌ها میسر است.