به گزارش سرويس بين الملل
خبرگزاری صداوسيما ، فارن پالیسی نوشت: اگر خاشقجی، روزنامه نگار منتقد رژیم عربستان کشته شده باشد، قتل وی به منزله سیلی تحقیرکننده عربستان سعودی به صورت آمریکاست.
عربستان سعودی یکی از مهم ترین متحدان آمریکا در خاور میانه است. عربستان سعودی همچنین یک (رژیم) پادشاهی مستبد است که ناراضیان را مجازات، مردم خود را سرکوب می کند، و از ترویج نسخه تعصب آمیز اسلام در جهان حمایت کرده است. این دو واقعیت، در تنش با یکدیگر، و چکیده چالش راهبردی هستند که سیاست آمریکا در برابر عربستان را در چند دهه گذشته در بر گرفته است. رابطه آمریکا و عربستان سعودی بسیاری از اختلافات و بحران ها را پشت سر گذاشته است که حادترین آنها تحریم نفتی اوپک در دهه 1970، و پس از آن حملات 11 سپتامبر بود، زمانی که معلوم شد 15 تن از 19 هواپیماربایی که در این حملات دست داشتند، تبعه سعودی بودند. با این همه، سران آمریکا و سعودی اغلب توانسته اند این رابطه را محتاطانه با یکدیگر پیش ببرند.
اما حال که جمال خاشقجی، روزنامه نگار کهنه کار سعودی ناپدید شده این رابطه دوباره متزلزل شده است. همانطور که به طور گسترده گزارش شده است، خاشقجی از یک خانواده مشهور سعودی است و به عنوان کسی که زمانی محرم و رازدار رژیم بود و به منتقد رژیم حاکم عربستان تبدیل شد، زندگی پر فراز و نشیبی داشته است، و به تازگی به عنوان تحلیلگر روزنامه واشنگتن پست، در آمریکا در تبعید زندگی می کرد، تا اینکه سه شنبه گذشته پس از مراجعه ای عادی به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد.
براساس نگران کننده ترین گزارش های منابع ناشناس ترکیه، آدمکش های سعودی خاشقجی را به قتل رساندند. هنوز چیزی تایید نشده است، با این همه هر گونه امید به ظاهر شدن دوباره وی در ملأ عام تحت الشعاع این احتمال فزاینده قرار گرفته است که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دستور قتل او را صادر کرده بود.
اگر خاشقجی کشته شده باشد، قتل وی به منزله توهین و بی حرمتی به حمایت آمریکا از رژیم آل سعود است. خاشقجی نه تنها طرفدار صلح آمیز و مسئولیت پذیر اصلاحات بود، بلکه به عنوان یک فرد مقیم آمریکا تحت حفاظت عملی آمریکا زندگی می کرد. ربودن خاشقجی از ترکیه - یک متحد ناتو (هر چند متحدی دردسرساز)- فقط موجب بی شرمانه تر قلمداد شدن توطئه سعودی علیه وی می شود.
جان هانا، نویسنده فارن پالیسی ماه گذشته هشدار داد منیّت و خطاهای محمد بن سلمان دستور کار اصلاحات وی را تحت الشعاع قرار می دهد. این تعدی اخیر صرفاً تایید می کند که ولیعهد عربستان بیشتر یک حاکم مستبد است تا یک اصلاح طلب.
چه کاخ سفیدِ ترامپ این مسئله را تایید کند و چه نکند، ناپدید شدن خاشقجی، یک شقاوت است، یک فاجعه است، و به منزله زدن سیلی تحقیرکننده به صورت آمریکاست.
چالش پیش روی آمریکا این است که چگونه به این اقدام، پاسخ مناسب دهد و تدابیر تلافی جویانه مؤثری علیه ریاض اتخاذ کند، بی آنکه باعث شود کل رابطه آمریکا و عربستان از مسیر خود منحرف شود، و به بسیاری دیگر از منافع منطقه ای آمریکا لطمه وارد کند. متاسفانه، دولت ترامپ تا همین حالا هم بخش زیادی از اهرم و سرمایه اخلاقی آمریکا را -از طریق حمایت بی قید و شرط از جنگ سعودی در یمن، خودداری از رسیدگی به بسیاری دیگر از اقدامات سرکوبگرانه عربستان سعودی علیه حقوق بشر، و قصور در حمایت از متحدان کانادایی در برابر واکنش تند و مزورانه محمد بن سلمان به انتقاد ملایم اوتاوا از دستگیری وبلاگ نویسان اصلاح طلب زن- به باد داده است. خاشقجی در آن زمان در روزنامه واشنگتن پست نوشت: ”راه بهتری برای رژیم پادشاهی عربستان به منظور اجتناب از انتقاد غرب وجود دارد. فقط فعالان مدافع حقوق بشر را آزاد کنید، و دستگیری های غیر ضروری را که موجب خدشه دار شدن وجهه عربستان سعودی شده است، متوقف کنید.“ سکوت آمریکا در برابر چنین رفتاری شاید تا حدی محمد بن سلمان را وسوسه کرده است که فکر کند می تواند بی آنکه مجازات شود، علیه خاشقجی اقدام کند.
با اینکه عقل متعارف می گوید آمریکا نمی تواند هم از اصول انسانی حمایت کند و به طور همزمان روابط پایدار خود را با متحدان مستبدی که منافع مشترک دیگری با آنها دارد، حفظ کند، خلاف این امر، سابقه دارد. دولت ریگان ائتلاف ها و مشارکت های آمریکا را با کشورهایی همچون کره جنوبی، فیلیپین، تایوان، و شیلی حفظ کرد، و در عین حال آنها را -گاهی بی هیاهو و گاهی به صورت علنی- ترغیب به دنبال کردن مسیر تحولات دموکراتیک کرد.
ناپدید شدن خاشقجی، در عین حال که هولناک است، شاید فرصتی برای بهبود رابطه آمریکا و ترکیه به همراه داشته باشد. روابط واشنگتن با آنکارا که در سال های اخیر به طور مستمر رو به وخامت بوده است، در چند ماه گذشته بر سر مسائلی - از اقدام آنکارا در بازداشت غیر قانونی اندرو برانسون، کشیش آمریکایی و زندانیان سیاسی دیگر گرفته تا افزایش روابط خود با روسیه- بیش از پیش کاهش یافته است.