واکنش نامتعارف سعودي ها به انتقاد حقوق بشري کانادا از عربستان
واکنش شديد عربستان به انتقاد کانادا از نقض حقوق بشر در آن کشور را مي توان از دو زاويه نقش امريکا در اين ماجرا و نگراني سعودي ها از فراگير شدن انتقادها از آنها به سبب نقض حقوق بشر در داخل و خارج از عربستان دانست.
پس از اينکه وزارت امور خارجه کانادا از نقض حقوق بشر و دستگيري چند فعال در زمينه حقوق زنان از عربستان انتقاد کرد، سعودي ها به سرعت روابط دیپلماتیک خود را با اوتاوا قطع و تجارت و سرمایه گذاری های جدید را در این کشور متوقف و پروازهای شرکت هواپیمایی ملی خود به تورنتو را نيز لغو کردند.
عربستان به اين اقدامات بسنده نکرده و با لغو بورس تحصیلی 16 هزار دانشجوی سعودی که در کانادا مشغول به تحصیل هستند, به آنان دستور داد این کشور را ترک کنند و جای دیگری را برای برنامه های آکادمیک خود پیدا کنند.
واکنش شديد و غير متعارف عربستان به انتقاد کانادا از نقض حقوق بشر در آن کشور اين سوال را به ذهن متبادر کرده است که چرا سعودي ها در خصوص انتقادهايي که پيش از اين از سوي اتاوا از آنها مي شده، چنين عکس العملي را نشان نمي دادند؟
در پاسخ به اين سوال به نظر مي رسد مي توان به دو نکته اشاره کرد نخست اينکه اين واکنش شديد را مي توان در چارچوب دست داشتن دولت ترامپ در اين تشديد تنش تحليل کرد و اين موضوع بر مي گردد به اختلافاتي که ميان امريکا و کانادا در خصوص تعرفه هاي تجاري که در نشست سران جي هفت خود را نمايان کرد و اکنون نيز واشنگتن اعلام کرده است در مناقشه رياض/ اتاوا بي طرف است.
روزنامه ”سعودی گازت“ در مورد لغو بورس 16 هزار دانشجوي سعودي که در کانادا مشغعول به تحصيل هستند نوشته است با اینکه عربستان همچنان هزینه برنامه های آکادمیک این دانشجویان را تامین خواهد کرد, آنها مجبور خواهند بود فرصت های جدیدی در کشورهای دیگر پیدا کنند. منابع دولتی به این روزنامه سعودی اعلام کردند این برنامه های آکادمیک به احتمال زیاد در آمریکا دنبال خواهند شد.
دوم اينکه بر خلاف ادعاهاي محمدبن سلمان مبني بر اصلاحات فرهنگي و اجتماعي در داخل عربستان، در ماههاي اخير دستگيري فعالان حقوق بشر شدت يافته و حتي شماري از متفکران و روحانيوني که خط ومشي سعودي ها را زيرسوال برده اند دستگير و زنداني شده اند و در واقع اوضاع هيچ تفاوتي با گذشته نداشته است.
سعودي ها در يمن نيز مرتکب جنايت هاي جنگي بيشماري شده اند که از ميان آنها مي توان به بمباران بيمارستان حديده و کشته و زخمي شدن صدها غير نظامي اشاره کرد. اين اقدامات سبب شده است که اکنون هم سازمان ملل نتواند در برابر اين جنايات سکوت نمايد و هم برخي کشورهاي ديگر که تاکنون در برابر اقدامات عربستان سکوت پيشه کرده بودند مجبور شوند سکوت خود را بشکنند. بنابر اين مي توان واکنش شديد عربستان به انتقاد کانادا از وضعيت حقوق بشر در آن کشور را در چارچوب باج گيري و زهره چشم گرفتن از ديگر کشورها براي اينکه سکوت نمايند تحليل کرد.
زيگمار گابريل وزیر خارجه سابق آلمان با تاکید بر رفتار ریاض و اعمال فشارهای آن علیه کشورهای اروپایی در زمینه حقوق بشر، گفته است وقتی پای حقوق بشر به میان می آید، باج و حق سکوت معنایی ندارد.
سازمان عفو بین الملل نيز روز چهارشنبه از سکوت کشورهای غربی درباره برخورد عربستان سعودی با مخالفان و فعالان در این کشور انتقاد و پایان یافتن آن را امری مهم توصیف کرد.
اين در حالي است که صفحه توئیتری منتسب به فردی که خود را مشاور بن نایف، ولیعهد پیشین عربستان معرفی کرده است ، نوشت... اکنون عربستان به علت موج بازداشت ها ، که به یکی از ویژگی های نظام جدید حاکم بر این کشور تبدیل شده است، از سوی نهادهای حقوق بشر جهان به شدت مورد انتقاد قرار می گیرد. اگر دست به کار نشود و در جهت بهبود حقیقی وجهه کشور - نه از طریق شرکت های روابط عمومی- گام برندارد، دیر یا زود بسته ای از اقدامات علیه عربستان اتخاذ خواهد شد.
----------------------------
رضا محمدمراد