"مسجد و حوزه علمیه معیرالممالک"، از بناهای دوره قاجاریه تهران است که بلندترین گنبد آجری پایتخت به شمار میرود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در اراضی واقع در محلۀ سنگلج تهران، خانههایی وجود داشت که متعلق به "دوستعلی خان نظامالدوله معیّرالممالک" از رجال دوره قاجار و از مقامات مسئول ضرابخانه بود.
در سال ۱۲۸۴ ه.ق، معیرالممالک احداث بناهای عمومی را در این محله آغاز کرد. از بناهای احداث شده توسط وی، مسجد و مدرسه و آب انبار میباشد که در اراضی فوق و در باغ معییرالممالک بنا شده است و در حال حاضر به صورت مجموعه فرهنگی و مذهبی پابرجاست. گنبدخانه این بنا فاقد پوشش تزئینی است و منارههای دو سوی ایوان نیز پیش از آن که ساختشان به اتمام برسد، به حال خود رها شدهاند. موقعیت این بنا به دلیل نزدیک بودن به بازار بزازها و ارتباط گذرهای مجاور به میدان محدیه و بازار نو، دارای اهمیت ویژهایست. در گوشۀ جنوب غربی مدرسه، آب انباری ایجاد شده بود که برای خنک کردن آب آن، دو بادگیر در بالای عمارت تعبیه شده بود و نیاز آب آشامیدنی محل را تأمین میکرد. مسجد و مدرسه معیّرالممالک یکی از آثار بسیار ارزنده و به یاد ماندنی از معماری ایرانی در دوره ناصری، ضمن اینکه بیانگر شیوه معماری غنی و رایج زمان خود است، یادآور ذهنیت های مردم و خاطرات پیشینیان است. از این نشانی مسجد و حوزه علمیه معیرالممالک پیش روی شماست: میدان محمدیه، خیابان خیام، کوچه اهری، کوچه معیر.