پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب
عينک ،ساده‌ترین و امن‌ترین راه اصلاح عیوب انکساری چشم
عينک هنوز بهترين وسيله رفع عيوب انکساري چشم حتی درمقابل روش های نوین درمان است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز اصفهان ؛ از نظرهمه متخصصان چشم، بهترين وسيله براي رفع عيب انکساري چشم، عينک است زيرا عوارض آن از ساير روش های ديگر براي اصلاح عيوب چشم کمتر است.
براي اينکه چشمها خوب ببينند، اشعه‌هايي نور بايد توسط قرنيه و عدسي شکسته شوند، طوري که روي شبکيه، لايه عصبي که در پشت چشم کشيده شده، متمرکز شوند. شبکيه، تصويري که از طریق اين اشعه‌هاي نوري تشکيل شده را دريافت مي‌کند و تصوير را از طريق عصب‌بينايي به مغز مي‌فرستد. اگر چشمها نتوانند نور را مناسب بشکنند دچار عيب انکساري شده‌اندوشخص تصويري را که مي‌بيند تار است؛ گرچه عيوب انکساري، بيماريهاي چشم ناميده مي‌شوند، امّا بيماري نيستند.
شکل کره چشم به گونه‌ای است که مانع از متمرکز شدن صحیح و مستقیم نور در شبکیه می‌شود. تغییر قطر کره چشم (بزرگتر یا کوچکتر شدن)، تغییر در سطح و فرم قرنیه یا پیری عدسی چشم از جمله علل عیوب انکساری چشم هستند.
کاهش بينايي چشم با توجه به رشد بدن سير طبيعي خود را دارد و ربطي به استفاده کردن یا نکردن از عينک ندارد. در نزديک بيني تا بدن در حال رشد است، کاهش بينايي چشم پيشرونده است. در واقع عيوب انکساري ارثي هستند.
عیوب انکساری با واحدی بنام دیوپتر اندازه گیری می شود. دیوپتر نشان دهنده میزان نمره عینک. است؛ هرچه میزان دوربینی یا نزدیک بینی بیشتر باشد، عینک نمره بالاتری دارد.
انواع عيوب انکساري چشم
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکي اصفهان انواع عيوب انکساري را شامل نزديک‌بيني، دوربيني ، آستيگمات (انحراف ديد) و پیر چشمی در افراد بیش از 40 سال بيان کرد و گفت: چشم نزديک‌بين طويل‌تر از نرمال است؛ پس دراين چشم ها، اشعه‌هاي نور جلوي شبکيه متمرکز مي‌شوند و فرد اجسام نزديک را واضح و اجسام دور را تار مي‌بيند. نزديک بيني ارثي است امّا يک چشم دوربين از نرمال کوتاه‌تر است و نور از اجسام نزديک نمي‌تواند به وضوح روي شبکيه متمرکز شود. دوربيني نيز معمولاً ارثي است
دکتر حسن رزمجو افزود: آستیگماتیسم اختلال بسیار شایعی است در آستيگمات، قرنيه چشم در يک جهت نسبت به ساير جهات انحناي بيشتري دارد. آستيگمات ديد را براي اجسام دور و نزديک تار يا منحرف مي‌کند؛ امکان داشتن آستيگمات با نزديک‌بيني يا دوربيني در افراد وجود دارد. و اکثر افراد درجاتی از این اختلال را دارند. آستیگماتیسم شدید دربیشتر موارد ارثی است.
این استاد برجسته چشم پزشکی کشور ادامه داد: در سنین جوانی، عدسی چشم بسیار انعطاف پذیر بوده، قطر آن برای دیدن اشیاء دور و نزدیک به راحتی تغییر می کند. بعد از 40 سالگی، عدسی سفت تر می شود و قابلیت تطابق خود را از دست می دهد، در نتیجه فرد ،دیگر به راحتی قادر به مطالعه و انجام کارها از فاصله نزدیک نیست. این حالت پیر چشمی نامیده می شود که در غیاب سایر بیماری ها، یک حالت طبیعی تلقی می شود. ولی ممکن است همراه با سایر اختلالات از قبیل نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم باشد.
پير چشمى در بیشتر افراد، معمولاً از ٤٠ سالگی شروع می‌شود اما سایر انواع عیوب انکساری چشم در کودکان و بزرگسالان رخ می‌دهد. افرادی که والدین مبتلا به یکی از انواع عیوب انکساری دارند، ریسک بیشتری برای مبتلا شدن به این اختلالات چشمی را دارند.
دکتر رزمجو عوارض و نشانه‌های عیوب انکساری چشم را دیدتار، لوچ یا دوگانه، تصویر مه گرفته،درخشندگی و هاله اطراف نور روشن، سردرد و تلاش برای دیدن بیان کرد و اظهارداشت: دید تار مهمترین نشانه عیوب انکساری چشم است.
روش های درمان عيوب انکساري چشم
استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان،استفاده از عينک ، لنزهاي تماسي و جراحي را از روش هاي تصحيح عيوب انکساري دانست و گفت: با استفاده از اين روشها، قدرت تمرکز چشمها تنظيم مي‌شود.
عینک: استفاده از عینک آسان ترین روش اصلاح عیوب انکساری است. تعویض نمره عدسی آن به راحتی انجام می گیرد ودر ضمن باعث محافظت چشم ها در مقابل نور خورشید نیز می شود. برای اصلاح پیر چشمی می توان از عینک های دو کانونی استفاده کرد که قسمت پایینی آن برای مطالعه است.
لنزهای تماسی: به عنوان اولین لایه سطحی که نور به آن برخورد می‌کند، به انحنای دقیق نور ورودی کمک کرده و باعث بهبود وضوح و گسترش شعاع دید می‌شود.
کاشت لنز داخل چشمی: برای افرادی که درجات بالایی از عیوب انکساری داشته یا قرنیه بسیار نازکی دارند و عیب انکساری آنها با جراحی لیزری قرنیه قابل اصلاح نمی باشد، کاربرد دارد. این لنزها در قسمت های مختلف چشم قرار داده می شوند.
جراحی:اکثر روش های جراحی عیوب انکساری با اصلاح انحنای قرنیه ( پنجره شفاف جلوی چشم )، باعث بهبود بینایی می شوند. در درمان نزدیک بینی، با انجام جراحی، انحنای قرنیه کاهش یافته، قدرت انکساری قرنیه کم می شود و این مضوع باعث تشکیل تصویر بر وری پرده شبکیه می شود. در جراحی دوربینی نیز دقیقاً عکس این موضوع اتفلق می افتد. در باعث اصلاح انحنای قرنیه در محور آستیگماتیسم و یکسان شدن انحنا در همه محورها می شود.
18 سال حداقل سن برای جراحی است ولی اینکه حداکثر آن چقدر باشد بین پزشکان اختلاف نظر وجود دارد.
از آنجایی که در سنین بالا پیرچشمی و خشک شدن چشم مطرح می شود، بسیاری از متخصصان چشم رفع عیوب انکساری به روش جراحی برای افراد بیش از 50 سال را توصیه نمی کنند؛ به این ترتیب می توان گفت سن مناسب جراحی رفع عیوب انکساری 18 تا 50 سال است.
دبیر کل و رئیس هیئت مدیره انجمن چشم پزشکی ایران،عینک را بهترین و سلامت ترین وسیله برای اصلاح عیوب انکساری معرفی کرد و گفت: استفاده نادرست از لنز، می تواند خطراتی برای چشم داشته باشد.
دکتر محمود جباروند با اشاره به افرادی که برای اصلاح عیوب انکساری حاضر به استفاده از عینک نیستند، افزود: با معاینات لازم بر روی چشم این افراد، در صورتی که کاندیدا برای جراحی باشند، برروی چشم آنها جراحی صورت می گیرد.
به گفته دکتر رزمجو عیوب انکساری چشم (نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) اکنون به سه روش جراحی لیزیک، لیزر و کاشت لنزهای داخل چشمی در ایران و سایر کشورها انجام می شود.
در این جراحی ها که سرپایی انجام می شود برای اصلاح عیوب انکساری از اشعه ای به نام اکسایمر استفاده می شود که یک لیزر سرد و کم خطر است.
):PRK روش لیزر (
این روش قدیمی ترین و مطمئن ترین روش برای اصلاح عیوب انکساری چشم است و بیش از 25 سال است که در دنیا برای درمان ضعیفی های 1 تا 6 نمره استفاده می شود.
در استفاده از روش لیزر، تنها لایه رویی قرنیه برداشته می شود و سپس اشعه اکسایمر برای رفع نمره چشم مورد استفاده قرار می گیرد.
روش لیزیک:
روشي متشکل از جراحي ميکروسکوپي و ليزر براي تصحيح عيوب انکساري است و برگشت ديد و ترميم در آن سريعتر است.
جراحی لیزیک به دو روش کلاسیک و فمتولیزیک به وسیله اشعه فمتولیزر، انجام می شود.
در این روش با استفاده از تیغه جراحی و یا لیزر فمتو، یک لایه از قرنیه با ضخامتی بین 100 تا 160 میکرون برداشته می شود، پس از آن با استفاده از اشعه اکسایمر در قرنیه، نمره ضعیفی چشم رفع سپس لایه قرنیه به جای خود برگردانده می شود.
روش فمتولیزیک از حدود هشت سال پیش در دنیا مطرح شده و ازنظر دقت و میزان عوارض مطمئن ترین روش در بین روش هایی است که به آن لایه ای گفته می شود.
به گفته دکتر رزمجو، از روش لیزریا لیزیک زمانی استفاده می شود که عيب انکساري چشم تثبيت شده باشد و لازم است در شش ماه يا يکسال اخير تغيير محسوسي در شماره عينک فرد رخ نداده باشد و معمولاً بعد از 20 سالگي، پيشروي عيوب انکساري در چشم با توقف رشد بدن تثبيت مي‌شود. سن حداکثري براي اين اعمال وجود ندارد و تا زماني که براي چشم بيماري خاص مانند آب مرواريد يا آب بوجود نيامده است مي‌توان از این روش کرد.
همچنین برای استفاده از این جراحی ها، بیمارنباید دچار قوز قرنيه باشد (قرنيه افراد در سمت مرکزي تقريباً حالت کروي است ولي در اين افراد حالت مخروطي است)،
داشتن ضخامت قرنيه در حد استاندارد، نداشتن شب کوری، التهابات داخل و خارج چشمي، اختلال دائمي در سيستم پلکي و اشکي و کدورت قرنيه يا بي‌حسي قرنيه نباشندهم از دیگر موارد مهم در انتخاب روش جراحی رفع عیوب انکساری چشم است.
نتيجه عمل جراحي در صورتيکه دو چشم در يک جلسه عمل شوند يا اينکه هر چشم جراحی شوند، يکسان است.
به گفته دکتر رزمجو، در هيچ جراحي اطمينان صد در صد براي نتيجه ايده‌آل وجود نداردو بيمار نبايد انتظار ديد بيشتر نسبت به بهترين ديد با مناسب‌ترين نمره عينک داشته باشد زيرا اعمال جراحي انکساري براي کاهش سختي‌هاي استفاده از عينک طراحي شده است و تمايل به کاهش يا حذف وابستگي به عينک براي فعاليت هاي روزانه، دليل بیماران اعمال جراحي انکساري است؛ پس اعمال جراحي عيب انکساري، نمي‌توانند ديدي بهتر از عينک يا لنز به چشم بدهند
استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: درد و التهابی که درپی انجام جراحی لیزیک بوجود می آید خیلی کمتر از لیزر و دوره نقاهت آن هم کمتر است و بیمار پس از 1 تا 2 روز می تواند کارهای معمول زندگی خود را انجام دهد.
وی ادامه داد: چون التهاب های ایجاد شده درپی لیزیک کمتر است، می توان با استفاده از آن نمره چشم تا 10 شماره و آستیگمات های بالا را درمان کرد، همچنین دوربینی ها به روش لیزیک بهتر جواب می دهد.
عضو هیئت علمی گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تأکید کرد: تنها خطر جدی که باعث می شود چشم پزشکان کمتر از روش لیزیک که گران ترین روش جراجی رفع عیوب انکساری است، استفاده کنند این است که عده بسیار کمی از بیماران در درازمدت دچار حالتی مانند قوزقرنیه (اکتازی)می شوند.
این عارضه بسیار نادر در لیزیک است که باعث می شود چشم دوباره حتی بیش از نمره قبلی ضعیف شود.
بروز عارضه قوزقرنیه پس از یک تا چند سال از سوی بیماران اعلام شده است.
دکتر رزمجو افزود: پس از جراحی لیزر و لیزیک ، ممکن است چشم فرد دچار عفونت شود که بايد سريع درمان شود. خشکي قرنيه و کم شدن اشک هم ممکن است پس از عمل اتفاق بيفتد(اختلال در اشک چشم) که بعد از مدتي از بين مي‌روند.
جراحی نمی تواند از پیشرفت فرآیند پیر چشمی جلوگیری کند. در نتیجه همه افراد پس از 40 تا 45 سالگی برای خواندن و نوشتن و کارهای نزدیک به عینک مطالعه نیاز خواهند داشت.
استفاده از لنزهای تماسی هم برای رفع عیوب انکساری چشم، میزان بروز زخم قرنیه، عفونت و احتمال نابینایی را در مصرف کنندگان چند برابر می‌کند.
در بسیاری از مواقع استفاده از لنزهای زیبایی حتی برای ۲۴ ساعت، خطر نابینایی را به همراه دارد.
متخصصان چشم پزشکی مخالف شدید لنزهای زیبایی که به منظور تغییر رنگ چشم استفاده می‌شود، هستند که باید رسانه‌ها خطر جدی این لنزها را به اطلاع عموم برسانند.
جباروند رئیس انجمن چشم پزشکی ایران با تأکید بر اینکه هرگز به بیماران توصیه نمی شود لنز استفاده کنند، گفت: اگر لنز به درستی استفاده نشود، می تواند آلودگی هایی برای چشم به دنبال داشته باشد که حتی منجر به زخم قرنیه و سوراخ شدن قرنیه و در نهایت فرد مجبور به پیوند قرنیه می شود.
با توجه به این عوارض، عینک مطمئن‌ترین روش برای درمان ضعف بینایی است.
در مراقبت از چشم و انتخاب روش مناسب رفع عیوب انکساری آن باید دقت کرد و دنبال زیبایی و چشم و هم چشمی نبود .
قرآن در آیات بسیاری با یاد کرد چشم و بینایی به عنوان ابزاری مهم در زندگی بشر و نعمتی بزرگ، می کوشد تا انسان را به ارزش و جایگاه بینایی توجه دهد.
در آیه 46 سوره انعام با مقایسه نعمت بینایی با دیگر نعمت های خدادادی بر اهمیت آن تأکید می کند و از بشر می خواهد که سپاسگزار آن باشد. (سوره نحل و مومنون آیه 78 و سجده آیه ۹) چشم به عنوان ابزار شناختی مطرح است و کسانی که نتوانسته و یا نخواسته اند از آن برای شناخت موقعیت خود و خدا در هستی بهره گیرند مورد سرزنش و عتاب قرآن قرار می گیرند.
در واقع قبل از تعیین روش مناسب ، لازم است معاینات کاملی از چشم به عمل آید تا مواردی مانند میزان عیوب انکساری، ضخامت قرنیه و توپوگرافی قرنیه مشخص شوند و از سلامت چشم اطمینان حاصل شود. سپس با در نظر گرفتن سن، شغل، وضع جسمی ، سابقه بیماری و سایر اطلاعات می توان در مورد بهترین انتخاب تصمیم گرفت. بهتر است این انتخاب را به چشم پزشک واگذار شود.
هم اکنون مدرن ترین تجهیزات جراحی های چشم در کشور وجود دارد و چشم پزشکان از آنها استفاده می کنند و ازنظر علمی هم جراحان چشم ایران درسطح بسیار بالایی در جهان قرار دارند و در این زمینه هیچ کمبودی نسبت به سایر کشورهای دیگر نداریم.
نگارنده: سیده پروین امامی
نظر شما