کلید نجات جنگل ها در دستان مردم + فیلم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس، تخریب جنگل ها و مراتع طبیعی از مشکلات امروز جامعه بشری است و وسعتی جهانی پیدا کرده ؛ این معضل در کشور ما هم نمود زیادی دارد به گونه ای که بر اساس آمار سطح جنگل های ایران در پنجاه سال گذشته  از 18 میلیون هکتار به 14 میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است .

در حالی که کارشناسان نقش جنگل‌ها و مراتع را به لحاظ حفظ منابع آب‌وخاک، مانایی محیط زیست سالم و فراهم کردن چرخه اقتصادی انکار ناپذیر می‌دانند، اما باز هم شاهد بی‌توجهی مردم به صیانت از این گنجینه‌های خدادادی هستیم.
بر اساس آمار سالانه حدود چهار میلیون هکتار از جنگل‌های جهان نابود می‌شود ؛ این در حالی است که در ایران سالانه یک میلیون هکتار نیز به وسعت بیابان‌های کشور افزوده می‌شود.

هر هکتار جنگل ۶۰ تن گرد و غبار را جذب می‌کند و از این طریق به تلطیف هوا و سلامت محیط زیست کمک شایانی می‌کند.
استان فارس با دو میلیون و دویست هزار هکتار جنگل، ۱۸ درصد از جنگل‌های کشور و رتبه نخست را از نظر میزان سطح جنگل‌ها داراست.

در فارس ۱۲ میلیون و چهار صد هزار هکتار زمین های منابع طبیعی با پوشش گیاهی بلوط، بادام وحشی، بنه، کیالک، ارژن، شن، دافنه، ارس، تنگرس، گون، جاشیر و گیاهان مرتعی مانند خارشتر، شیرین بنان، درمنه، گون و گرامینه وجود دارد.

 این استان دارای سه ناحیه رویشی زاگرس، ایرانی تورانی وخلیج عمانی است که در مجموع، منطقه رویشی زاگرس از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است، زیرا ۳۰ درصد از عرصه‌های زاگرس در استان فارس واقع شده است.

 عمده گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط تشکیل می‌دهد که هر ساله با گرم شدن هوا شعله‌های بی‌رحم آتش به جانش افتاده و  از وسعت این پهنه سبز می کاهد .

  این آتش‌سوزی‌ها اغلب منشأ انسانی داشته و نقش بسیار عمده ای در زوال جنگل‌های زاگرس دارند.

آتش‌سوزی‌ها چند ناحیه را در معرض نابودی قرار می دهند؛ جنگل‌هایی که در هنگام بروز پدیده گردوغبار غرب کشور فیلتر طبیعی هستند، محل زندگی بسیاری از حیوانات و همچنین عامل حفظ اکوسیستم طبیعی غرب کشور را در معرض نابودی قرار می‌دهند. طبیعت همچنین عامل مهم تأمین معاش عشایر به شمار می رود.

وضعیت خسارات آتش‌سوزی‌های عرصه‌های جنگلی به‌ویژه در منطقه زاگرس به‌گونه‌ای است که سازمان حفاظت محیط‌زیست در اطلاعیه‌ای  اشد مجازات را از قضات برای آتش افروزان عمدی جنگل‌ها و مراتع خواستار شده است .

در این اطلاعیه سازمان حفاظت محیط‌زیست از قوه قضائیه و قضات درخواست کرده است که در برخورد قانونی با افراد و اشخاص سودجو که به‌صورت عمد اقدام به ایجاد آتش‌سوزی در پارک‌های ملی و آثار طبیعی ملی را می‌کنند، با عنایت به مجازات‌های تعیین‌شده در ماده ۶۷۵ و تبصره ۲ قانون مجازات اسلامی که تصریح می‌کند «هر کس عمداً جنگل، اشجار و … را آتش بزند، به حبس از دو تا پنج سال محکوم می‌شوند» اشد مجازات را اعمال کنند.

 مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس می‌گوید: از ابتدای امسال تا اول مرداد ۲۳۰ هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان در آتش سوخته که  آمار این حادثه دردناک در مقایسه با مدت مشابه پارسال، ۸۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

 بوستانی تاکید می کند : کاهش گستره آتش سوزی منابع طبیعی در استان فارس در سال جاری نشان دهنده افزایش اثربخشی اقدامات و عملیات گسترده نیرو‌های عملیاتی در این مجموعه است.
وی ادامه می‌دهد: مهمترین علت کاهش سطح آتش سوزی در عرصه‌های ملی این استان، شناسایی نقاط بحرانی حریق، انجام اقدامات کنترلی و تدابیر جدی، حضور به موقع و سریع نیرو‌ها در خاموش کردن آتش در عرصه‌های جنگلی و جلوگیری از بروز خسارات بیشتر بوده است.
به اعتقاد مدیر روابط عمومی منابع طبیعی و آبخیزداری فارس ، کاهش قابل توجه میزان آتش سوزی در استان فارس به دنبال همکاری و تعامل گروه‌ها و تشکل‌های مردمی و ارتباط با سایر دستگاه‌ها محقق شده و همکاری خوب مردم و فعالیت ۲۴ ساعته قرق بان‌های فصلی در خاموش کردن به موقع آتش و جلو گیری از گسترش آن موثر بوده است.

وی صراحتا می گوید : با توجه به ارزش بسیار زیاد درختان، خسارت‌های واقعی ناشی از این آتش سوزی‌ها قابل محاسبه و جبران نیست ؛ در آتش سوزی‌های جنگل های فارس درختان بلوطی نابود شدند که قدمت بالای پانصد سال داشتند.
به گفته کارشناسان عرصه منابع طبیعی، درختان بلوط میراث هزار ساله گذشتگان ما است و هر ده سال، به میزان یک سانتی متر رشد دارند و بعد از ۳۰ سال ثمر می‌دهند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس صراحتا عامل انسانی را یکی از دلایل اصلی آتش سوزی‌های مراتع فارس می‌داند و معتقد است برخی از این آتش سوزی‌ها عمدی هستند.
مرادی می‌گوید: طبق آمار بیش از ۹۵ درصد آتش‌سوزی ها بر اثر عامل انسانی است و از این رو آموزش و آگاهی‌افزایی مردم اهمیت بسیاری دارد.

در این میان محیط زیست فارس در کنار آموزش و آگاهی‌افزایی مردم درباره راهکارهای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در مناطق جنگلی ، بیکار ننشسته و امسال با اجرای تمهیداتی تلاش کرده از گسترش آتش سوزی‌های محیط زیست جلوگیری کند .
مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس می گوید : ایجاد آتش بُر به منظور جلوگیری از پیشروی آتش سوزی در مناطق جنگلی و مجهز شدن فارس به یک فروند هواپیمای اطفاء حریق، از جمله این اقدامات است .
بوستانی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس هم از حضور ۳۵ گروه گشت و مراقبت رسمی در ۲۹ شهرستان استان به همراه ۱۰۲ نیروی قرق بان خبر داده و می‌گوید: ۸۳ گروه اطفا حریق محلی متشکل از افراد بومی شهرستان‌ها با امکانات لازم این ماموران را یاری می‌دهند.
وی می‌افزاید: با توجه به افزایش دما، کاهش رطوبت هوا و خشک شدن پوشش علفی و مرتعی احتمال وقوع آتش سوزی در مراتع و عرصه‌های جنگلی این استان وجود دارد.
بوستانی از گردشگران، دامداران و بهره برداران خواست برای حفظ محیط زیست و عرصه‌های منابع طبیعی از روشن کردن آتش در این عرصه‌ها خودداری کنند و در صورت وقوع حادثه، به گروه‌های گشت و مراقبت این اداره کل اطلاع دهند.
وی با بیان اینکه بسیاری از آتش سوزی‌ها در عرصه‌های منابع طبیعی بر اثر بی احتیاطی در روشن کردن و یا خاموش کردن آتش رخ داده است گفت: آتش زیر خاکستر به ویژه در مناطق جنگلی و مراتع با وزش باد ملایم نیز شعله ور می‌شود که می‌تواند خسارات جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس تاکید می‌کند: با توجه به شرایط موجود در عرصه‌های منابع طبیعی و جنگلی استان (وجود علوفه خشک، گرما و اکسیژن موجود در هوا) کافی است در اثر سهل انگاری یک جرقه و یا کبریت در مراتع افروخته تا تبدیل به یک حریق گسترده شود.
بوستانی بر ضرورت اطلاع‌رسانی گسترده شماره تماس های مردمی سازمان های حفاظت محیط زیست (1540) و جنگل ها، مراتع و آبخیزداری (1504) برای گزارش سریع مشاهده آتش در مناطق جنگلی و مراتع تاکید کرده و به مسافران و گردشگران توصیه می کند : هنگام خارج شدن ازجنگل و تفرجگاه‌ها از خاموش بودن کامل آتش مطمئن شوند.

 کاظمی ، فعال محیط زیست استان هم به قانون بسیاری از کشورها در رابطه با ممنوعیت مطلق روشن کردن آتش در هوای باز طی بازه‌های زمانی حساس اشاره کرده و می گوید : این موضوع در ایران نیز باید پیگیری و اجرا شود.

به اعتقاد وی ضروری است موضوع ممنوعیت مطلق روشن کردن آتش در هوای باز برای تمامی اقشار همچون کشاورزان و گردشگران در فصل گرما و خطر آتش‌سوزی  و مراتع از ابعاد مختلف همچون بعد حقوقی مورد بررسی قرار گیرد.