به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما به نقل از بورس کالا، حسن عباسی معروفان گفت: اگر بورس کالا همچنان با قدرت در مسیر رشد و تحول بخش کشاورزی حرکت کند، در آیندهای نزدیک خود را با شرایط فعالان بخش کشاورزی و تاجران داخلی و خارجی تطبیق خواهد داد تا ضمن حضور در همه استانها، توسعه انبارهای تحت کلید و رشد حجم عرضه و معامله محصولات، اعتماد متصدیان بخش کشاورزی را جلب کند.
عباسی معروفان گفت:: سال گذشته توانستیم بزرگترین تأمین مالی بخش کشاورزی را به میزان ۲۶۵۰ میلیارد تومان، از طریق بورس کالا با انتشار اوراق سلف موازی گندم انجام دهیم و مطالبات گندم کاران را تا پیش از فرارسیدن فصل کشت پاییزه پرداخت کنیم.
وی بر این باور است، اگر بورس کالا همچنان با قدرت در مسیر رشد و تحول بخش کشاورزی حرکت کند، در آیندهای نزدیک خود را با شرایط فعالان بخش کشاورزی و تاجران داخلی و خارجی تطبیق خواهد داد تا ضمن حضور در همه استانها، توسعه انبارهای تحت کلید و رشد حجم عرضه و معامله محصولات، اعتماد متصدیان بخش کشاورزی را جلب کند؛ مشروح گفتوگو «پایگاه خبری بورس کالا» را با معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی را در ادامه میخوانید.
معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران افزود: بر اساس برآورد معاونت امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی، طی سال اخیر بیش از ۱۴ میلیون تن گندم در کشور تولید شد که در تولید این محصول استراتژیک، رکورد بیسابقهای محسوب میشد؛ از این میزان ۱۱ میلیون و ۵۲۴ هزار تن گندم از ۳۱ استان به صورت تضمینی خریداری شد و کشاورزان مازاد آن را نیز برای خود به عنوان بذر سال جاری یا خودمصرفی نگه میدارند.
عباسی معروفان گفت: گندمهای خریداری شده امسال از انواع و ارقام مختلف معمولی و دروم بود؛ در بین گندمهای معمولی نیز کیفیتهای مختلفی وجود دارد که عمدتاً گندمهای باکیفیت بالا و متوسط و در برخی از موارد نیز باکیفیت پایین بود.
وی افزود: گندمهایی که شرکت بازرگانی دولتی ایران به نمایندگی از وزارت جهاد کشاورزی و دولت خریداری میکند، همگی با قابلیت مصرف انسانی است و برای پخت نان و فرآوردههای نانی استفاده میشود. این محصولات از نظر کیفیت و معیارهای کیفی از سالهای گذشته بهتر بوده و تستها و آزمایشهای انجام شده توسط پژوهشکده غله و نان از محمولهها و سیلوهای کشور، گویای همین موضوع است؛ از نظر میزان ذخایر و موجودی گندم کشور وضعیت به گونهای است که در سال ۹۴ با بیش از پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تن موجودی و ذخیره در انبارهای کشور وارد سال ۹۵ شدیم و امسال نیز با توجه به رکوردشکنی مجدد در تولید و خرید تضمینی گندم، میزان گندم موجودی کشور در ابتدای ورود به سال ۹۶ حدود ۹ میلیون تن خواهد بود.
معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران اعلام کرد: براساس ارزیابیهای صورت گرفته و آمارهای موجود، متوسط مصرف سرانه گندم در کشور بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم است که میانگین مصرف ماهانه این محصول استراتژیک از سوی نانواییها و اصناف مختلف به کمتر از یک میلیون تن میرسد و حدود ۶۵۰ هزار تن سهم خبازیهای یارانهای در هر ماه میشود؛ به طور کلی میزان مصرف گندم از سوی خبازیهای یارانهای در کشور حدود ۷. ۵ میلیون تن در سال است و مابقی مصرف نیز به نانواییهای آزاد پز، صنف و صنعت و... اختصاص دارد که در نهایت میزان مصرف گندم در کشور را به حدود ۱۱. ۵ میلیون تن در سال میرساند.
وی گفت:: با در اختیار داشتن چنین اطلاعاتی نمیتوانستیم نسبت به مازاد گندم و نداشتن پتانسیل برای مصرف آن در بازار داخلی بیتفاوت باشیم؛ به این ترتیب، این موضوع در شورای اقتصاد مطرح شد و به ستاد تنظیم بازار رفت و درنهایت در کارگروه مربوطه ستاد مصوب شد تا سقف سه میلیون تن از گندمهای مازاد را بتوانیم به صورت گندم معمولی و دروم و ترجیحاً به صورت آرد شده و مشتقات گندم صادر کنیم؛ چراکه هر قدر محصول نهاییتر باشد، نه تنها اشتغال بلکه ارزش افزوده و ارزآوری بیشتری نیز ایجاد میکند؛ بدین معنا که اگر به جای اینکه گندم معمولی را با قیمت معمولی بفروشیم، آن را به آرد یا حتی محصولات دیگر مانند کیک، کلوچه و دیگر فرآوردههای نانی تبدیل کرده و آنها را صادر کنیم که به صرفهتر است؛ با همه این تفاسیر عرضه سه میلیون تن گندم صادراتی در تالار صادراتی بورس کالا مورد تصویب قرار گرفت که البته بورس کالا چند سال قبل نیز تجربه صادرات پرحجم گندم به بازارهای جهانی را نیز داشته است.
عباسی معروفان اظهار داشت: در بازارهای جهانی هر تن گندم معمولی مشابه ایران حدود ۱۸۰ تا ۲۱۰ دلار و هر تن گندم دروم نیز ۲۷۰ تا ۳۰۰ دلار عرضه میشود، در حالی که هر تن گندم معمولی را اگر تنها به آرد تبدیل کنیم، ارزشی بالغ بر ۲۶۰ تا ۲۷۰ دلار پیدا میکند و نه تنها ارزش افزوده آن در کشور میماند، بلکه کارخانههای آرد نیز فعالتر میشوند و در ضمن اشتغال و درآمد بیشتری نصیبشان میشود.
معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت:: پس از مصوبه ستاد تنظیم بازار برای صادرات گندم از طریق بورس کالای ایران، از دیماه ۹۵ صادرات گندم آغاز شد و تمام گندم ایرانی از طریق کارگزاریهای بورس عرضه میشود؛ چراکه شفافیت معاملات بیشتر میشود و مشتریان داخلی و خارجی میتوانند راحت و به صورت مستقیم گندمهای عرضه شده را با توجه به نوع و کیفیت استانها و نیاز خود خریداری کنند.
معامله گندم در بورس کالا از همه ابعاد برای ما بهتر و شفافتر بوده و در این بین، تالار صادراتی هم دایر است و هیچ مانعی برای صادرات گندم و سایر محصولات از این بورس وجود ندارد؛ اگر محصولی که در بورس کالا عرضه شده فروش نرود و مشتری ترجیحش این باشد که مستقیماً از شرکت بازرگانی دولتی ایران بخرد، میتواند معامله صادراتی را خارج از بورس، البته با توجه به کشف قیمتی که در بورس انجام میشود، انجام دهد. ستاد تنظیم بازار و مصوبه مذکور مجوزهایی را برای فروش و صادرات به صورت مذاکرهای در شرایط خاص داده است، اما تأکید میکنم که ترجیح شرکت بازرگانی دولتی بر عرضه و صادرات از طریق بورس کالاست.
عباسی معروفان در باره اینکه به نظر میرسد وقفههایی در عرضه گندم صادراتی در بورس کالا وجود داشته است، آیا به طور مستمر عرضهها انجام میشود؟ گفت::
هیچ زمانی فروش برای صادرات متوقف نشده است، آمارهای روزانهاش موجود بوده و یکی از بزرگترین مزیتها بورس همین شفافیت آماری است؛ به طوری که حداقل هفتهای یک یا دو بار گندم برای صادرات و عرضه در بازار داخلی در بورس قرار داده میشود و همچنان عرضه انواع گندم دروم، گندم معمولی برای تبدیل به آرد و صادرات آن یا حتی به صورت عرضه گندم بدون تبدیل، فرآوری و ... وجود دارد.
وی گفت:: ممکن است در این زمینه اختلافنظرهای کارشناسی موجود باشد یا عرضه بورسی گندم یک هفته به تأخیر افتاده باشد، اما به هیچ وجه عرضه این محصول در بورس کالا متوقف نشده است.
عباسی معروفان درباره قابلیت صادرات گندم از بورس اظهار داشت: هیچ محدودیتی برای صادرات گندم از بورس کالا وجود ندارد و امروز تنها نکته در این باره مازاد عرضه گندم در بازارهای جهانی است. بنابر مصوبه ستاد تنظیم بازار، میتوان حداقل سه میلیون تن گندم و مشتقات آن صادر شود که ممکن است در یک یا چند ماه آینده به طول بینجامد. ممکن است عرضه در بازارهای جهانی در بازه زمانی خاصی افزایش یابد و از سوی دیگر امکان دارد طی یک بازه زمانی کوتاهمدت برای مثال ۱۰ روزه، کل سه میلیون تن فروش برود؛ در واقع سیستم جهانی، مبتنی بر عرضه و تقاضای کل است که برای محصولی مانند گندم در سطح بالایی قرار دارد و افق بازار این محصول برای سال ۲۰۱۶ - ۲۰۱۷ این بوده که کمبودی در جهان نیست و مازاد تولید وجود دارد؛ بنابراین، در چنین شرایطی رقابت بر سر عرضه وجود دارد، اما با همین وضعیت کنونی، قدرت صادرات گندم را تا حدود سه میلیون تن داریم و اگر بازار قدری تغییر کند میتوانیم حتی تا شش میلیون تن گندم را از بورس کالا صادر کنیم.
عباسی معروفان گفت:: هر کسی بازاریابی کند و مشتری داشته باشد، مورد حمایت شرکت بازرگانی دولتی، وزارت جهاد کشاورزی و حتی دولت است؛ ما از بازاریابی استقبال و از صادرکنندگان حمایت میکنیم.
البته ممکن است برخی خریداران بخواهند گندم را ارزانتر از قیمت واقعی بخرند و بازرگانی دولتی موافقت نکند؛ البته اگر قیمت پیشنهادی در حد گندم باکیفیت باشد، بیشک همکاری میکنیم؛ چراکه محصول باکیفیتی مانند گندم خوزستان را میخواهیم با قیمت واقعی مطابق با نرخهای جهانی بفروشیم و اگر کسی قصد داشته باشد که گندم باکیفیت را ارزان از کشاورزان خریداری کند، قطعاً نمیفروشیم و صادر نکردنش به صرفهتر است.
وی تصریح کرد: در ایران هنوز در بخش کشاورزی، بورس کالا جا نیفتاده و تجار به بورس برای خرید کالا مراجعه نمیکنند و به همان روشهای سنتی مانند تهاتر، مذاکرهای، دوستانه و... عادت کردهاند و تغییر ذائقه آنها زمان میبرد؛ اما موضوع حائز اهمیت این است که طی چند سال اخیر، رویکرد نسبت به بورس کالا در حوزه کشاورزی تغییر کرده و با توجه به اقداماتی که امروز در حال انجام است، میتوان برای سالهای آینده یک بورس ایده آل با انبارهای پرشمار و استاندارد تصور کرد که کالا زیر کلیدش باشد و معاملات گواهی سپرده کالایی را به راحتی انجام دهد، به طوری که در برهههای مختلف زمانی مطمئن باشد کالا در اختیارش است و کیفیت محصولی که میفروشد، با روز تحویل محصول تفاوتی نداشته باشد.
عباسی معروفان اظهار داشت: بورس کالا و فعالان بخش کشاورزی و تاجران هر دو در اول راه هستند، بورس ابزار بسیار مناسبی در شفافیت معاملات و مبارزه با پولشویی است؛ اما اگر شائبهای برای تجار درست کنیم که به بورس رفتن، آنها را دچار مشکل میکند، طبیعی است که از آن استقبالی نمیکنند و باید به گونهای وضعیت را برای آنها ترسیم کنیم که تاجران در بورس احساس امنیت کنند؛ در این صورت عرضهکنندگان و فروشندگانی مانند شرکت بازرگانی دولتی نیز میتواند کالای خود را بهتر بفروشند. هم اکنون یکی از مشکلات ما، تقاضای پایین محصولات کشاورزی در بورس کالاست که این امر ناشی از عدم شناخت کافی از مزیتهای بورس است؛ اما در کل شفافیت آماری بورس کالا، امکان قرار دادن طرفهای عرضه و تقاضا در مقابل هم کشف عادلانه قیمتها و وجود ابزارهای مالی آیندهنگر و پوششدهنده ریسک همگی از مزایای بورس کالا به شمار میروند که در راستای تنظیم بازار کالاهای اساسی کشاورزی مفید خواهند بود؛ بهعبارتدیگر، ابزارهای مالی بورس میتوانند به فعالان بازار کشاورزی قدرت پیشبینی بازار با حداقل ریسک را دهند که این یک امتیاز ویژه برای بورس کالاست.
شرکت بازرگانی دولتی نیز میتواند با استفاده از مکانیسمهای بورس کالا، نیاز مصرفکنندگان محصولات مختلف را تأمین کند، به طوری که با توجه به عرضه مداوم روغن خام در بورس میتوانیم به جرأت بگوییم که هر زمان کارخانههای روغن نباتی اراده کنند، میتوانیم روغن خام مورد نیازشان را از طریق بورس کالا تأمین کنیم. همچنین در خصوص سایر محصولات همچون برنج، شکر و ... نیز این امکان وجود دارد.
وی گفت: سال گذشته شاهد بزرگترین تأمین مالی حوزه کشاورزی در بورس کالا با رقم
۲۶۵۰ میلیارد تومان برای گندمکاران از طریق انتشار اوراق سلف موازی بودیم که
اتفاق مثبتی بود و در بورس، کارگزاران بورس و شرکتهای سرمایهگذاری وابسته به بانکها انجام شد؛ سال اخیر بابت ۱۱ میلیون و ۵۲۴ هزار تن گندم خریداری شده از کشاورزان، حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان به گندم کاران پرداخت شد، در حالی که شرکت بازرگانی دولتی توان پرداخت حدود نصف این اعتبار را داشت.
معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران اعلام کرد: بقیه آن را از بانکها به عنوان تسهیلات دریافت کردیم و با توجه به ناتوانی آنها در ارائه تسهیلات و پیشبینی صورت گرفته برای خرید تضمینی گندم (حدود ۱۰ میلیون تن) تصمیم گرفتیم تا از طریق بازار سرمایه آن را تأمین کنیم و در این راستا ۲۶۵۰ میلیارد تومان اوراق سلف موازی استاندارد به پشتوانه گندم با سررسید ششماهه فروخته شد و پس از تأمین مالی از بورس کالا، آن وجه در اختیار گندم کاران قرار گرفت.
برای خرید گندم نیز در ماههای ابتدایی سال مشکلی در پرداخت مطالبات گندمکاران نداشتیم، اما پس از مدتی باید برای کمبود اعتبار فکری میشد و در نهایت از بازار سرمایه قرض کرده و کارمزد آن را نیز پرداخت کردیم؛ در نتیجه مهر سال گذشته هیچ کشاورزی نبود که بهای محصولش را دریافت نکرده باشد.
وی درباره توسعه این روش تأمین مالی گفت:: اگر پولسازی در بازار سرمایه باعث تورم در بازار پولی و مالی در کشور نشود و توقعات اقتصادی دیگری را دامن نزند، اقدام مثبت و به جایی است. این اقدام باید برنامهریزی شده و سنجیده صورت گیرد و نباید با حل یک مشکل، معضلات دیگری به وجود بیاید. بورس کالا ابزار مطمئن و مناسبی است که از آن استقبال کردیم و در هیچ دورهای در شرکت بازرگانی دولتی سابقه نداشتهایم که تا این سطح با بورس کالا همکاری انجام شود؛ اما از کارگزاران و مسئولان بورس هم تقاضا داریم تا پس از هماندیشی با فعالان بازار به منظور ترغیب آنها برای ورود به بورس و شفاف شدن بازار، خواستههای عرضهکنندگان و مصرفکنندگان را تا حد ممکن و در راستای منافع ملی برآورده کند.
عباسی افزود: همچنین، انتظار میرود که بورس ضمن بهبود کمی و کیفی انبارهای خود و حضور در همه استانها، زمینه اعتمادسازی بیشتر برای عرضهکنندگان و خریداران را با توسعه معاملات گواهی سپرده کالایی فراهم کند.
راه اندازی بازار آتی جو، ذرت، زعفران، پسته و قیر در بورس کالا
ذرت، جو، زعفران و پسته از رینگ کشاورزی برای ورود به بازار آتی کالا معرفی شده است.
به گزارش خبرگزاری صئدا و سیما؛ حامد سلطانی نژاد، مدیر عامل بورس کالای ایران در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، با اشاره به اینکه برنامه بورس کالا توسعه بازار آتی است، گفت: قرار است در سال جاری معاملات فیوچرز یا آتی و آپشن یا اختیار معامله بر روی کالاهای کشاورزی راه اندازی شود.
سلطانی نژاد پیش نیاز مهم بازار آتی را وجود بازار نقد قوی دانست و افزود: پیش نیاز راه اندازی بازار آتی، وجود بازار نقد پر رونق برای این کالاها است. با راه اندازی بازار نقد قوی، زمانی که کالا وارد بازار آتی میشود قیمت بازار نقد کالا، مبنای معاملات بازار آتی قرار میگیرد.
مدیرعامل بورس کالای ایران درباره راه اندازی بازار نقد افزود: برای راه اندازی بازار نقد هم نیازمند گواهی سپرده کالایی هستیم. زمانی که کالا تبدیل به گواهی سپرده کالایی میشود به طور روزانه میتواند مورد معامله قرار گیرد. ضمن اینکه تولید کنندگان خرد محصول هم میتوانند کالاهای خود را به انبار بسپارند و مورد معامله قرار دهند.
وی با تاکید بر اینکه تا زمانی که بازار نقد قوی تشکیل نشود بر روی بازار فیوچرز نمیتوان فعالیت جدی انجام داد، اظهار داشت: برای بازار پتروشیمی نیز برنامه هایی طراحی شده و قرار است برای برخی محصولات پتروشیمی و قیر بازار نقد قوی و آتی راه اندازی شود.
سلطانی نژاد در پاسخ به این سوال که چرا روی کالاهایی که رونق بیشتری دارند مثل کالاهای رینگ صنعتی معدنی، بازار آتی راه اندازی نمیشود، پاسخ داد: در رینگ صنعتی معدنی هفتهای یکبار عرضه انجام میشود و تولید کننده قیمتی را مشخص میکند و خریداران سعی میکنند با رقابت به قیمت تولید کننده یا قیمت بالاتر برسند و معاملات انجام میشود.
وی ادامه داد:، اما بازار نقد قوی بازاری است که هر روز معامله در آن انجام شود و با اکتفای صرف به بازار هفتگی عرضه محصولات نمیتوان بازار آتی راه اندازی کرد.
مدیرعامل بورس کالای ایران درباره معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا و سرنوشت خروج معاملات این محصولات از بورس کالا گفت: در سال گذشته حجم و ارزش معاملات پتروشیمی رشد قابل توجهی داشت. با ساز و کارهای تدوین شده مثل قراردادهای بلند مدت، برداشتن محدودیت هایی مثل سقف قیمتی و ایجاد امکانات برای صنایع پایین دستی، هیچ مشکل و ابهامی برای عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا وجود ندارد و نفع شرکتهای تولید کننده در این است که محصول خود را در بورس عرضه کنند.
وی ادامه داد: البته استثناء هایی هم وجود دارد و برخی اوقات ممکن است تولید کننده کوچکی وجود داشته باشد که در برابر ساز و کار شفاف مقاومت کند، اما در هر حال همه باید تن به قانون بدهند.
سلطانی نژاد در خاتمه تاکید کرد: در معاملات محصولات پتروشیمی و کالاهای اساسی روش عرضه، ساز و کار معامله باید نظاممند و در بستر قانون باشد و شبکه توزیع مشخصی داشته باشد تا زندگی مردم عادی تحت تاثیر تلاطمهای ناگهانی قیمت کالاها در بازار قرار نگیرد.