تسهیلات صد میلیارد تومانی، حمایتی جدید برای دانش بنیان ها

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه صف اول سیما به موضوع جهش تولید برای شرکت‌های دانش بنیان  پرداخت و آقای  محمدصادق خیاطیان رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی میهمان این برنامه بود.

مشروح این برنامه را در ادامه می‌بینید:

سؤال: وقتی درباره صندوق نوآوری و شکوفایی صحبت می‌کنیم، این صندوق برای چه آمده و کارش چیست؟
محمدصادق خیاطیان رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی: این صندوق مولود قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان است که در سال ۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در همه جای دنیا حوزه فناوری و دانش بنیان حوزه‌ای است که نهاد‌های مرسوم و رایج مالی خیلی نمی‌توانند حمایت‌های ویژه‌ای که باید کنند، انجام دهند، علتش هم این است که حوزه دانش بنیان؛ حوزه پر ریسکی است و حوزه‌ای است که معمولاً دارایی فیزیکی که مرسوم است برای نظام تأمین مالی رایج مثل شبکه بانکی، خیلی پذیرفته شده نیست و شرکت‌های دانش بنیان دارایی‌شان، دارایی فکری است و کمتر می‌روند دنبال دارایی‌های فیزیکی مثل ساختمان و چیزهای دیگر؛ لذا نهاد‌های مالی تخصصی شکل می‌گیرند برای این که حمایت کنند از این نوع کار‌ها و فعالیت‌ها، در همه دنیا مرسوم است.

خوشبختانه در سال ۸۹ به خوبی در قانون ما پیش بینی شد و یک نهاد تخصصی مالی شکل گرفت برای این که حمایت و تأمین مالی کند شرکت‌های دانش بنیان را، ما در چهار دسته خدمت  عرضه می‌کنیم به شرکت‌های دانش بنیان، مخاطب اصلی ما شرکت‌های دانش بنیانی هستند که در معاونت علمی و فناوری به تأیید می‌رسند و بعد مراجعه می‌کنند به ما برای این که انواع خدمات مالی را دریافت کنند. این خدمات شامل چهار دسته است. مهمترین آن؛ تسهیلات است. منتها ما انواع تسهیلات را داریم که نزدیک به ۲۰ نوع تسهیلات را به شرکت‌های دانش بنیان ارائه می‌کنیم. در حوزه ضمانت‌نامه که حوزه‌ای است که کمک می‌کند به شرکت‌های دانش‌بنیان برای قرارداد‌ها و تأمین مالی قراردادهایشان، این هم یک خدمت بسیار مهمی است از این که هفت نوع ضمانت‌نامه الان به شرکت‌های دانش بنیان ارائه می‌کنیم. حوزه دیگری که به عنوان خدمت در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان است؛ حوزه سرمایه‌گذاری است. نزدیک به هشت نوع خدمت در حوزه سرمایه‌گذاری داریم. این‌جا جایی است که ما معمولاً خیلی پرریسک عمل می‌کنیم و شرکت‌هایی که در ابتدای زنجیره تولیدشان هستند و هنوز شاید به بازار نرسیدند معمولاً به حوزه سرمایه‌گذاری ورود می‌کنیم و البته ابزار‌های پیشرفته‌تری هم الان در حوزه سرمایه‌گذاری پیش بینی شده است؛ و در نهایت خدمت چهارم ما؛ خدمت توانمندسازی است که معمولاً کمک‌های بلاعوض ما آن جا قرار دارد. کمک می‌کنیم به توانمندسازی، رشد و توسعه بازار شرکت‌ها، تأییدیه‌ای اگر می‌خواهند بگیرند؛ اینها هزینه‌بر است و شرکت هنوز کوچک و نوپاست، امکان این که این هزینه‌ها را انجام دهد، شما فرض کنید برای دریافت یک سی‌ئی یا تأییدیه اروپا؛ حوزه تجهیزات پزشکی یا سایر حوزه‌ها؛ عدد‌های بسیار سنگینی شرکت‌ها باید متحمل شوند. ما برخی از این هزینه‌ها را به صورت بلاعوض به شرکت‌ها می‌دهیم. این کمک می‌کند به رشد شرکت‌ها و توسعه بازار آنها.

نزدیک به ۴۴ خدمت ما فقط در حوزه توانمندسازی به شرکت‌ها ارائه می‌کنیم. بخواهم یک جمله؛ جمع‌بندی بگویم در این حوزه؛ ما کل زنجیره عمر یک شرکت را از ایده؛ زمانی که یک فرد ایده‌ای دارد تا زمانی که وارد بازار می‌شود و به شرکت بزرگی تبدیل می‌شود، ما برای کل این زنجیره خدماتی را طراحی کردیم در قالب ۷۹ خدمت و در چهار قالبی که عرض کردم به شرکت‌های دانش بنیان ارائه خدمت می‌کنیم.
سؤال: تا حالا چقدر تسهیلات دادید به شرکت‌های دانش بنیان؟
خیاطیان: سرمایه اولیه‌ای که برای صندوق در همان قانون سال ۸۹ پیش بینی شده بود سه هزار میلیارد تومان بود که ظرف چهار پنج سال گذشته کل این سرمایه تعبیه شد و در اختیار صندوق قرار گرفت. ما اگر می‌خواستیم اتکا داشته باشیم به منابع داخلی خودمان و همان سه هزار میلیارد، قاعدتاً خدمات کمی را ارائه می‌کردیم. این در حالی است که زمانی که قانون در سال ۸۹ تصویب شد، صندوق شکل گرفت و عملاً سال ۹۲ شروع شد، ما حدود ۵۰ شرکت دانش بنیان داشتیم. سه هزار میلیارد تومان سرمایه؛ حدود پنجاه شرکت دانش بنیان، طبیعی بود که کمک می‌کرد، آن موقع خیلی منابع خوبی بود، ظرفیت خوبی ایجاد می‌کرد، اما امروز با حدود ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان مواجهیم با حمایتی که دولت کرد و شخص رئیس جمهور از این موضوع پشتیبانی کردند، سرمایه ما به ۱۰ همت افزایش پیدا کرد. ما صرفاً به منابع خود اتکا نکردیم و مأموریت خود را حمایت و تکمیل زنجیره تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان و نظام نوآوری قرار دادیم، یعنی از شبکه بانکی و بازار سرمایه استفاده کردیم، منابع‌مان را اهرم کردیم و توانستیم از ظرفیت‌های شبکه بانکی و بازار سرمایه که به کمک ما آمدند، حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان؛ ۵۸ همت خدمات ارائه کنیم در آن چهار درصدی که عرض کردم به شرکت‌های دانش‌بنیان. این ۵۸ همت نزدیک به ۳۷ و نیم همت آن فقط در دولت سیزدهم این خدمات ارائه شده، یعنی حدود ۱۰ سال فعالیت صندوق؛ ۶۵ درصد کل خدماتش فقط در همین نزدیک به سه سال دولت سیزدهم به شرکت‌های دانش بنیان ارائه شده است.
سؤال: بر اساس ریال حساب می‌کنید؟
خیاطیان: بله، ریال است.
سؤال: ریالی حساب کنید که بالأخره تورم بوده و کلی این پول نسبت به آن ۱۰ سال پیش بی‌ارزش‌تر شده است.
خیاطیان: منابع ما ولی اضافه نشده، همان منابعی که داشتیم. عرض کردم ما سه هزار میلیارد داشتیم که توانستیم ۵۸ هزار میلیارد تومان کلاً خدمات بدهیم.
سؤال: مثلاً می‌خواهم بگویم ۱۰ درصد این منابع در ۱۰ سال پیش خیلی خیلی ارزش آن بیشتر بود نسبت به این چیزی که الان وجود دارد.
خیاطیان: بله، درست است. در واقع عدد‌هایی که ما به شرکت‌ها ارائه کردیم نسبت به گذشته بیشتر شده، از آن طرف هم تعداد شرکت‌ها بیشتر شد، تقاضایشان بالاتر رفت، اینها همه درست است. اما بالأخره همین نوع خدمت هم ما، کل این خدمات و سبد خدمتی که ما در مورد صندوق نوآوری صحبت می‌کنیم و ارائه کردیم؛ ۶۵ درصد در همین دوره نزدیک به سه سال دولت سیزدهم اتفاق افتاده، باز از لحاظ آماری و عددی بخواهم بگویم و آن دسته بندی و تقسیم بندی که در مورد خدمات داریم، به تفکیک بخواهم ارائه کنم، حوزه تسهیلات، یکی از حوزه‌های پرمصرف ماست که وزن زیادی دارد در خدماتی که ما در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌کنیم. از آن ۵۸ همت، نزدیک به ۳۱ و یک دهم به حوزه تسهیلات اختصاص دارد. وزن زیادی را می‌طلبد. ما در مورد تسهیلات، نزدیک به ۲۰ خدمت را ارائه می‌کنیم، از تسهیلات قرض‌الحسنه داریم تا تسهیلاتی که رایج است و مصوب شورای پول و اعتبار کشور است.

در حوزه ضمانت‌نامه از آن ۵۸ همت؛ ۱۹ و دو دهم آن مربوط به حوزه ضمانت‌نامه ماست. در حوزه سرمایه‌گذاری، هفت و سه دهم آن تقریباً اختصاص دارد به حوزه سرمایه‌گذاری ما که همه اینها در دولت سیزدهم یک درصد قابل توجهی را به خود اختصاص داده و نشان دهنده حمایت دولت از حوزه دانش بنیان است.
سؤال: چطور شما اعتبارسنجی می‌کنید از شرکت‌های دانش بنیانی که می‌خواهند، گرچه شما درست گفتید دارایی‌های شرکت‌های دانش بنیان؛ فکر و ایده است، اما در عین حال به هر حال شما ضمانتی برای پس گرفتن این اعتبارات و این تسهیلاتی که به آنها می‌دهید داشته باشید، یعنی خودتان مطمئن باشید که بازگشت خواهد کرد، راهش چیست؟
خیاطیان: یک فرایند ارزیابی و اعتبارسنجی خوبی در صندوق نوآوری از تیم تخصصی خوبی در صندوق شکل گرفته و ما معیار‌های مختلفی داریم و ضابطه‌ای داریم برای تشخیص اعتبارسنجی شرکت‌ها، قطعاً بی‌گدار به آب نمی‌زنیم که هر شرکتی از راه رسید و درخواستی داشتم ما بتوانیم آن خدمتی که مورد نظر است ارائه کنیم. در فرایندی ارزیابی می‌شوند و مورد دقت قرار می‌گیرند و در نهایت بعد از ارزیابی به آنها آن سرویس لازم ارائه خواهد شد. نکته این است؛ ما در معیار‌هایی که انتخاب می‌کنیم، تیم فنی برای ما مهم است، یعنی شما وقتی به بانک مراجعه می‌کنید ممکن است که اصلاً نگاه نکند تیم چیست، ایده چیست، آن نگاه می‌کند بالأخره فروشت چقدر است؟ صورت مالی‌ات چگونه است، حالا آن اسنادی که می‌خواهی به عنوان ودیعه و رهن در اختیار بانک قرار دهی، آنها بیشتر برای آنها ملاک است. چک برگشتی نداشته باشد؛ اینها ملاک‌هایی است که در نظام بانکی ما معمولاً مرسوم است. خود طرح برای ما خیلی اهمیت دارد؛ طرح دانش‌بنیان باید توجیه‌پذیر و اقتصادی باشد، تیمی که می‌خواهد کار کند باید تیم حرفه‌ای و سوابق آن نشان دهد که در این حوزه دارای تجربه و سابقه است. اینها بر اساس معیار و ضابطه‌ای که برای آن تعیین کردیم، سطح آن تضامینی که مورد نیاز است برای ما تعیین می‌کند. ما تضمین از چک و سفته داریم تا ملک سهل‌البیع و آن چه در شبکه بانکی مرسوم است. ممکن است شرکتی یک خرده ریسک بالاتری داشته باشد، ما برویم سراغ وثایق سنگین‌تری ولی شرکتی هم که حس کنیم که ایده؛ ایده خوبی است، تیم خوبی هستند، تجربه و سابقه آنها نشان می‌دهد که خوب کار کردند، ما نسبت به تضامین با آنها راحت‌تر برخورد می‌کنیم.
سؤال: بانک‌ها آیا دوباره بررسی می‌کنند یا نه؟
خیاطیان: یک بخشی از منابع را به صورت داخلی پرداخت می‌کنیم، آنهایی که شرکت‌های کوچک و نوپا هستند و خیلی هنوز در شبکه بانکی به رسمیت شناخته نمی‌شوند، ما از منابع داخلی یا شبکه صندوق‌های پذیرش فناوری عمل می‌کنیم و اعداد آنها عدد خیلی بزرگی نیست. یا مثلاً شرکتی طرح خیلی خوبی دارد و عدد بزرگی می‌خواهد ولی تضامین لازم را ندارد به شبکه بانکی بدهد، مطمئنیم برود سراغ بانک، بانک از آن تضمین بخواهد، نمی‌تواند آن جا آن خدمت را دریافت کند، اینها را ما از منابع داخلی خودمان پرداخت می‌کنیم.

سؤال: مگر نمی‌گویید که صندوق اصلاً آمده است که قواعد نظام بانکی را برای شرکت‌های دانش بنیان تسهیل کند؟
خیاطیان: یک سری شرکت‌ها هستند، ما می‌دانیم خوب هستند، طرح خوبی دارند، فروش هم دارند ولی بانک به واسطه قواعد و فرهنگی که بر آن حاکم است، حاضر نیست از تضامین خود عدول کند، ما این جا نقش ضامن را برای شرکت‌ها بازی می‌کنیم، یعنی با بانک صحبت می‌کنیم، می‌گوییم که ما ضمانت این شرکت را به عهده می‌گیریم و به اذعان و ادعای خود شبکه بانکی، نرخ نُکول شرکت‌های دانش بنیان بسیار پایین است، خوش حساب هستند، پول‌شان را به موقع پرداخت می‌کنند، تأخیر ندارند، سوخت نمی‌شود.
سؤال: یعنی یک درصد بدحسابی در شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد.
خیاطیان: این آمار میانگین بانکی، بالای هفت تا هشت درصد بعضاً گفته می‌شود وجود دارد. شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار بسیار خوش حساب هستند، بله ممکن است یک تأخیر یک ماهه‌ای، ۱۰ روزه‌ای اتفاق بیفتد که طبیعی است، بانک هم با اینها اصلاً مشکلی ندارد در این حد، ولی این که سوخت شودو بازپرداختی صورت نگیرد نسبت به تسهیلاتی که اخذ کردند، ما بسیار درصد پایینی داریم و این خوش حسابی شرکت‌های دانش بنیان را نشان می‌دهد.

از این طرف خواهش‌مان این است که پس اعتماد کنید به شرکت‌های دانش بنیان و مطمئن باشید که با این منابعی که شما در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهید، کار‌های بزرگی صورت می‌گیرد.
سؤال: ارزیابی دارید از این که چقدر شرکت‌هایی که از فیلتر شما گذشتند و رفتند و معرفی شدند به نظام بانکی، به مشکل بر می‌خورند؟
خیاطیان: یک سری تسهیلات تکلیفی است که برای جوانی جمعیت و مسکن، قانون‌گذار تکلیف کرده به بانک‌ها منابعی بگذارند و نمی‌دهند، برای حوزه دانش بنیان هم تقریباً چنین حالتی است. ما بر اساس تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، بانک‌ها مکلف بودند پنج هزار میلیارد تومان با معرفی صندوق نوآوری و شکوفایی برای اشتغال زایی شرکت‌های دانش بنیان وام قرض‌الحسنه به شرکت‌ها بدهند تا سقف سه میلیارد تومان، ما خیلی سریع این کار را انجام دادیم، چون ارزیابی دقیقی انجام دادیم، تعهد اشتغال و زمینه اشتغالی که شرکت‌ها داشتند را بررسی کردیم و معرفی کردیم به بانک‌ها. آن جایی که تکلیفی می‌شود و تسهیلات قرض‌الحسنه است، معمولاً عملکرد ما، عملکرد خیلی خوبی نیست، ما این را گزارش هم کردیم، بانک مرکزی، وزارت کار و وزارت اقتصاد پیگیر این موضوع هستند، ولی تا الان نزدیک به ۱۷۰۰ میلیارد تومان از پنج هزار میلیارد، عملکرد داریم. نزدیک به ۶۰۰ شرکت و این خوب نیست. شرکت‌ها از این موضوع ناراضی هستند، البته تمهیداتی هم می‌اندیشیم، ولی با همین تضمینی که به عهده می‌گیریم و منابعی که ممکن است اهرم کنیم، بانک‌ها را ترغیب کنیم که این تسهیلات را بدهند، پس آن جایی که تسهیلات، تکلیفی است، یک مقدار کار ما سخت‌تر است، ولی تلاش می‌کنیم عملکردش رضایت‌بخش‌تر و بیشتر از گذشته باشد.

آن جایی که بالأخره ما منابعی داریم و این منابع باید در اختیار شرکت‌ها قرارگیرد و ما فرمول اهرمی سازی منابع‌مان با بانک‌ها را داریم، کارمان یک مقدار راحت‌تر است. بالأخره با بانک توافق می‌کنیم، می‌گوییم ما پول را به این شرط می‌آوریم در بانک شما که بتوانید این خدمات و سرویس را به شرکت‌های دانش‌بنیان که ما معرفی می‌کنیم بدهید. بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد عملکرد داریم در آن شرکت‌هایی‌که ما معرفی کردیم.

یک تجربه موفق دیگری مربوط به سال گذشته است؛ ما برای سال گذشته و متناسب با شعار سال گذشته که رشد تولید بود، بسته رشد تولید تدوین کردیم و با سه بانک هماهنگ کردیم، گفتیم ما ضمانت شرکت‌هایی که به شما معرفی می‌کنیم به عهده می‌گیریم، شما این منابع را در اختیار بگذارید، از آن طرف هم شرکت‌هایی مشمول این بسته می‌شوند که دو برابر رشد فروش را بتوانند محقق کنند، نزدیک به هشت همت با بانک‌ها توافق کردیم، حدود پنج همت عملکرد داشتیم، نسبتاً عملکرد خوب بود، نظام بانکی هم به واسطه سیاست‌هایی که بعضاً دولت در کنترل تورم داشت، قدری انقباضی عمل کردند. ولی با این وجود نسبت به حوزه دانش بنیان، عملکرد نسبتاخوب بود.

این پنج همتی که به شرکت‌های دانش‌بنیان دادیم، منجر به افزایش فروش ۷۰ همت محصول دانش بنیان در این شرکت‌ها شد که این اتفاق بسیار بسیار بزرگی بود و نشان می‌دهد این شرکت‌های چقدر می‌توانند ارزش افزوده ایجاد کنند و با چه ضریبی، منابع کم با ضریب بسیار بالا می‌توانند بهره‌وری و ارزش افزوده خلق کنند.
سؤال: چه نظام ارزیابی داریم برای این که بدانیم این پول‌ها، تسهیلات و ضمانت‌نامه‌ها رفت نشست همان‌جایی که باید برود بنشیند و به نتیجه‌ای منجر شد؟
خیاطیان: یک نکته مربوط به اثربخشی خدماتی که ما می‌دهیم؛ شاخص‌هایی برای اثربخشی داریم، مثلاً افزایش فروش داریم، چقدر خط تولید ایجاد شد، چقدر محصول دانش بنیان ایجاد شد، چقدر توسعه پیدا کرد، اشتغال چقدر ایجاد شد؟ صادرات‌شان، جلوگیری خروج از ارز؛ اینها شاخص‌های اثربخشی است که ما برای خدماتی که به شرکت‌ها می‌دهیم داریم. فقط در همین دوره دولت سیزدهم، عدد و رقم‌هایی که به شرکت‌های دانش بنیان دادیم، منجر به توسعه و ارتقای ۷۶۰ محصول دانش بنیان شد. همین دو سال و نیم نزدیک سه سال، در ۷۶۰ مورد موجب توسعه و ارتقای محصول دانش بنیان شده است.
سؤال: این محصولات در چه حدی هستند؟ هم با شاخص‌های اقتصادی مقایسه کنیم و هم علمی و فناوری.
خیاطیان: ۵۸ همت فروش شرکت‌های دانش بنیان شده، فقط خدماتی که ما به شرکت‌ها ارائه کردیم، شرکت‌های دانش بنیان در سال ۱۴۰۱ فقط ۵۳۰ هزار میلیارد تومان فروش داشتند. آن چه ما خدمت دادیم به شرکت‌های دانش بنیان، فقط در همین دو سال و نیم دولت سیزدهم، منجر به ۵۸ همت افزایش فروش این شرکت‌های دانش بنیان شده است که این آمار خوبی است.
سؤال: این افزایش را چگونه پیدا می‌کنید؟
خیاطیان: شرکت‌های دانش بنیان صورت مالی هر سال ارائه می‌کنند، مثلاً اظهار می‌کند که می‌خواهم خط تولید بگیرم یا سرمایه در گردش می‌خواهم و منجر به این قدر فروش می‌شود، یعنی یک خوداظهاری می‌کند، بعد خودش را در صورت مالی که صورت مالی رسمی و مورد تأیید است نشان می‌دهد و ما می‌توانیم آن جا اثربخشی خدمت خود را به این شکل بسنجیم و سنجش کنیم.
سؤال: شما می‌گویید که فروش ۵۳۰ همت شرکت‌های دانش بنیان داشتند در ۴۰۱، سال ۴۰۲ پنجاه و هشت همت به این اضافه شده، یعنی چیزی حدود ۱۱ تا ۱۲ درصد نهایتاً.
خیاطیان: فقط منابعی که ما در اختیارشان گذاشتیم، براورد این است حدود ۷۰۰ همت تا ۷۵۰ همت فروش شرکت‌های دانش بنیان در سال ۱۴۰۲ باشد.
سؤال: کل رشد شما؟
خیاطیان: نه خدمتی که فقط ما دادیم و منجر به رشد شده است را می‌گویم.
سؤال: می‌توانید بگویید چقدر باعث افزایش اشتغال شده، که آن هم قابل راستی‌آزمایی باشد.
خیاطیان: چون هنوز صورت‌های مالی ۴۰۲ احصاء نشده، دقیق نمی‌توانیم بگوییم، در انتهای سال ۴۰۱ نزدیک به ۳۰۰ هزار اشتغال در شرکت‌های دانش بنیان داشتیم و رکن و عنصر اصلی شرکت‌های دانش بنیان، نیروی انسانی آن است. ما ممکن است در صنایع سنتی، فولاد و سیمان، همه نوع نیروی انسانی نیاز داشته باشیم، ولی در شرکت دانش بنیان، نیروی تحصیل کرده و متخصص نیاز داریم. موضوع اشتغال و بیکاری که الان داریم بیشتر در قشر تحصیل‌کرده است، یعنی ما الان کارگر خیلی مشکلی نداریم و نرخ بیکاری در حوزه کارگری معمولاً کم است، اما در حوزه تحصیل‌کرده نرخ بیکاری ما نسبتاً بالاست، راه آن شرکت‌های دانش بنیان است.
سؤال: تحصیل کرده‌های فنی هم این طور است؟
خیاطیان: کمتر، نیروی علوم انسانی بیشتر فنی هستند؛ این هم باز ضعف ماست که کمتر به حوزه علوم انسانی پرداختیم در حوزه دانش بنیان. باید برنامه‌ریزی کنیم برای این حوزه علوم انسانی هم در دانش بنیان ما تقویت شود.
سؤال: برنامه دارید؟
خیاطیان: برنامه‌هایی داریم، اما علوم انسانی که می‌گوییم لزوماً شرکت، حوزه‌اش علوم انسانی نیست، پشتیبانی است که علوم انسانی از محصولات و کانسِپت خود شرکت می‌کند وبه واسطه سطح فناوری‌اش دانش بنیان می‌شود، جنبه فنی دارد، اما محتوایی که تولید می‌شود، جنبه علوم انسانی دارد. یک روان‌شناس باید پشت آن باشد، فلسفه باید پشتش باشد، جامعه شناسی باشد، گاهی سیاسی باید باشد، یا درحوزه علوم تاریخ باید باشد.
سؤال: یک پیوست فرهنگی؟
خیاطیان: این پیوست، محتوا را تولید می‌کند. ما به این حوزه کمتر می‌پردازیم و به این حوزه در دانش بنیانی کمتر توجه می‌کنیم. چرا در بچه‌های تولید انیمیشن، این تیم‌ها هستند، ما بها نمی‌دهیم خیلی به این حوزه و امیدواریم با برنامه‌ریزی که می‌کنیم بتوانیم به این حوزه‌ها بیشتر بها دهیم.
سؤال: همین که به آن توجه دارید ممکن است ما اگر شش ماه دیگر دوباره میزبان شما شدیم بپرسیم قدم بعدی که برای آن برداشتید چیست؟
خیاطیان: یک حوزه‌ای چند سالی در کشور راه افتاده، در قانون هم پیش بینی شد به نام صنایع خلاق، صنایع خلاق کارشان بیشتر همین حوزه‌های علوم انسانی است، اسباب بازی، گیم، انیمیشن، اینها حوزه‌هایی است که بیشتر به حوزه صنایع خلاق ارتباط پیدا می‌کند و آن جا علوم انسانی نقش‌آفرینی بیشتری دارد.
سوال: اگر از خود این شرکت‌ها، صاحبان این فناوری‌ها بپرسیم تایید خواهند کرد که با حمایت شما به این جا رسیدند؟
خیاطیان: امری نسبی است واقعاً نمی‌شود گفت که صد درصد این شرکت‌ها با حمایت ما بودند از یک طرف هم واقعاً مثال‌های زیادی داریم از شرکت‌هایی که به قول خودشان با یک ایده و با کیف دستی آمدند و با منابعی که واقعاً در اختیارشان قرار گرفته توسط صندوق یا سایر نهاد‌های حامی این حوزه توانستند الان به توسعه دست پیدا کنند و فروش‌های چند ده میلیاردی و چند صد میلیاردی دست پیدا کنند نمونه‌های متعددی داریم در این حوزه لذا می‌خواهم بگویم امر نسبی است، اما چیزی که واضح و مبرهن است این است که حضور این نهاد مالی تخصصی حتماً کمک کننده بوده یعنی قطعاً اگر این نهاد نبود و این حمایت از طرف دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت نمی‌گرفت حتماً ما شاهد این توسعه کلان که در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم نبودیم.
سوال: می‌توانید یک کم مثال یعنی بعضی از این مواردی که قله بوده بعضی از مواردی که خیلی ویژه‌تر شما شاهد این رشد در پوشش حمایت‌هایی که اتفاق افتاده بودید؟
خیاطیان: همین دیروز ما بازدید هم داشتیم که شبکه خبر پخش کرد خبرش را، شرکتی آمده در حوزه کولر‌های آبی با فناوری جدید و به روزی که در حوزه موتور‌های کم مصرف فوق کم مصرف کولر‌های آبی به آن دست پیدا کرده بود. به اذعان خود مدیرعامل شرکت که به من می‌گفت، می‌گفت ما وقتی شروع کردیم خوب اصلاً انتظار نداشتیم و خیلی امیدوار نبودیم که این تحقق پیدا کند، اما به سراغ صندوق آمدیم و کمک گرفتیم صندوق تسهیلات بسیار خوبی را در اختیار شرکت قرار داد و امروز ظرفیت شرکت چندین ده چندین برابر شده، یعنی مشکلی که ما الان در ناترازی برق در تابستان‌ها داریم یکی از راه‌هایش همین تعویض کولر‌های موجود آبی است که فوق العاده پرمصرف هستند و کولر‌های جدید را با این موتور‌ها بی ال دی سی اصطلاحاً وارد بازار کرده‌اند.
سوال: الان این کولر‌های جدیدی که می‌گویید، چون گفتید فوق کم مصرف یعنی ما یک کم مصرف داریم و یک فوق کم مصرف؟
خیاطیان: شصت تا هفتاد درصد مصرف را کاهش می‌دهند.
سوال: مصرف برق فقط؟
خیاطیان: زیر یک آمپر هستند.
سوال: اینها آبی هستند؟
خیاطیان: بله آبی، سی درصد هم در مصرف آب صرفه جویی دارند این یک نمونه شرکت بودکه همین دیروز به ما می‌گفت شما کمک کردید.

 توسعه فناوری در همه کشور‌ها چند بعدی است یک بخش، مالی است بخش‌های دیگر تنظیم گری نیاز دارد، استاندارد و پای کار آمدن نیاز دارد در قانون گذاری نیاز دارد ابعاد مختلفی می‌خواهد واقعاً تا یک موضوع توسعه پیدا کند در همه کشور‌ها هم همین طور است.

 با جلسات متعددی که با عزیزان در ساتبا سازمان انرژی تجدید پذیر وزارت نیرو، وزارت صمت و به ویژه سازمان استاندارد داشتیم توانستیم استاندارد را از بهمن سال پیش اجباری کنیم برای کولرسازی این هم یک نوع حمایت دیگر است ولی اگر این اجباری نمی‌شد، چون قیمت تمام‌شده کولر‌های قدیمی پایین‌تر بود کمتر استقبال می‌شد دیگر ولی الان دیگر ناگزیرند به این سمت بروند و گفته می‌شود آماری که وزارت نیرو می‌دهد اگر بیست میلیون کولر به واسطه این موتور‌ها و فوق کم‌مصرف تعویض شوند و جایگزین شوند، پنجاه درصد باعث کاهش مصرف برق خواهد شد یعنی ما در پیک که مثلاً حدود ده هزار مگاوات گفته می‌شود که در واقع ناترازی داریم فقط پنج هزار مگاوات می‌تواند از طریق همین جابه جایی، از ناترازی نیمی آن جبران می‌شود و این خیلی آمار بزرگی است.
سوال: باز هم دارید مثال بزنید؟
خیاطیان: بله در حوزه دارویی و اینها مفصل داریم.
سوال: دوست دارم این مثال‌ها را شما بگویید، چون بهتر از آمار و ارقام این‌ها کمک می‌کند به درک اینکه شما چه کردید؟
خیاطیان: ما با احترام به همه عزیزانمان در شرکت‌های دانش‌بنیان، اصطلاحی داریم سر صندوق، که نرخ نفوذ ما در شرکت‌های دانش‌بنیان چقدر است؟ یعنی از ده هزار شرکت دانش بنیان چند درصدشان توانستند از صندوق یک خدمت  دریافت کنند.
سوال: اصلا چندتا توانستند به شما مراجعه کنند؟
خیاطیان: نزدیک هفتاد درصد یعنی هفتاد درصدشان توانستند یک خدمت از ما بگیرند.
سوال: چه قدرشان اصلاً نقش مراجعه نکردند؟
خیاطیان: سی درصد.
سوال: یعنی هرکس مراجعه کرده بالاخره یک کاری برایش انجام شده؟

خیاطیان: در حوزه تسهیلات چون نرخ ترجیحی است و حساسیت‌ها بالاتر است، واقعاً باید توجیه پذیر باشد، اگر طرحی توجیه پذیر باشد و بدانیم تیم فنی اجراکننده واقعی است و می‌تواند کار را به سرانجام برساند، حتی اگر ریسک داشته باشد ما پای کار می‌ایستیم و آن خدمت را ارائه می‌کنیم.

بعضی وقت‌ها خوب یا بد خاطر کمبود منابع گاهی موجب می‌شود ما نتوانیم به شرکت‌ها سرویس ارائه کنیم، اما ظرفیت سازی خیلی خوب شده، مثلاً دولت هم اکنون آمد در قانون تعیین کرد، سرمایه‌گذارانی که از حوزه دانش بنیان حمایت کنند و سرمایه‌گذاری کنند از اعتبار مالیاتی برخوردار می‌شوند، یعنی دولت از حق درآمدی خودش گذشت و گفت بیایید در تین حوزه سرمایه‌گذاری کنید. امسال منابع خوبی از این محل برای حوزه دانش بنیان اختصاص پیدا خواهد کرد.

 ضمن اینکه که دستگاه ها درحال تعامل با شرکت‌های دانش بنیان هستند و توانستند بازار خوبی برای آن ها فراهم کنند.
سوال: چه کردید برای جهش تولید با مشارکت مردم؟ در واقع باید بگوییم چه قدمی برداشتید؟
خیاطیان: ما آخر امسال، اول سال آینده گزارش عملکرد و شعار سال را و برنامه‌ای که خواهیم داشت را خدمت شما ارائه خواهیم کرد. ما بر طبق فرموده مقام معظم رهبری، شرکت‌های دانش بنیان را به‌عنوان مخاطبین اصلی شعار سال قلمداد می‌کنیم و بر این اساس برنامه ریزی‌های مفصلی در صندوق نوآوری انجام دادیم.

یک رویکرد این است که اساساً شرکت‌های دانش‌بنیان مردمی هستند نخبگان، مردم، جوانان می‌آیند این شرکت‌ها را ایجاد می‌کنند پس این یک طیف از برنامه‌ها و خدمات ما را شامل می‌شود که کمک می‌کند به ایجاد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان، رویکرد دیگرمان که در واقع استفاده از منابع مردم برای تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان است یعنی مردم مشارکت کنند برای تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان و هشت تا برنامه دیدیم، اولین برنامه اسمش را گذاشتیم جهش، به چه معنا؟ شرکت‌های دانش‌بنیانی که بتوانند سه برابر رشد فروش محصول دانش بنیان نسبت به سال گذشته داشته باشند مشمول این خدمت ما خواهند شد و تا صد میلیارد تومان می‌توانند تسهیلات دریافت کنند.
سوال: من فکر کردم که باید اول این سه برابر محقق شده باشد حالا بیایند از شما جایزه بگیرند؟
خیاطیان: ما آخر سال ما بررسی می‌کنیم هم سوابقشان هم برنامه‌هایشان مثلا قراردادی دارد برنامه‌ای برای امسال دارد اینها را احصاء می‌کنیم و شرکت تعهد می‌دهد که امسال سه برابر محقق کند.
سوال: ولی روی کاغذش همه چی درست باشد که این اتفاقی هست که می‌تواند بیفتد؟
خیاطیان: همین‌جوری نیست که خوداظهاری باشد سوابق شرکت باید این را نشان بدهد.

برنامه بعدی توانا است، یعنی چه؟ شرکت‌های دانش بنیانی که نیاز به زیرساخت دارند تجهیزات می‌خواهند امکانات می‌خواهند برای این که بتوانند جهش تولیدشان را خودشان محقق کنند سرمایه در گردش نیاز است، نام برنامه سوممان  هست رویش که در راستای حمایت از ایجاد شرکت‌های دانشگاه بنیان جدید است، یعنی کمک می‌کنیم مردم و نخبگان بیایند مدام شرکت‌های جدید دانش بنیان ایجاد کنند و این ها دانشگاه ها هستند، آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها هستند، مراکز رشد و مراکز نوآوری هستند که این ظرفیت این کار را دارند.

نام برنامه بعدی ما هزار فناور است، تعریفی که در طبقه‌بندی شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد به سه دسته تقسیم می‌کنند شرکت‌های نوپا، فناور و نوآور.
نوپا شرکتی است که زیر پنج میلیارد تومان فروش دارد، فناور شرکتی است که بالای پنج میلیارد تومان فروش دارد.

 برنامه داریم هزار شرکت‌های نو پا که زیر پنج میلیاردی هستند تبدیل کنیم به فناور یعنی بالای پنج میلیارد تومان فروش، این هم یکی از برنامه‌هایمان هست.

یک برنامه داریم بانام کارآفرین، خیلی از محصولات شرکت‌های دانش بنیان ما قابلیت خوداشتغالی و کارآفرینی دارند، برنامه جدی داریم که این هم باز در مردمی‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان بسیار نقش مهمی دارد.

نام برنامه دیگر ضامن هست، شرکت‌های بزرگ‌تر ما نیاز منابع بزرگ‌تری دارند دیگر از طریق صندوق و بانک و امثال اینها شاید نتوانند این منابع را جذب کنند، بازار سرمایه بازار بسیار مناسبی است برای اینکه بتوانند این شرکت‌ها جذب منابع کنند و با ضامن شدن ما برای آنها، این ها در بازار سرمایه می‌توانند اوراق منتشر کنند و عدد‌های بزرگ سیصد میلیارد، چهارصد میلیارد، بتوانند از بازار سرمایه جذب کنند.

نام برنامه بعدی ما شکوفا است، پول‌های خرد مردم و تامین مالی جمعی اصطلاحاً کمک می‌کند به تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان، این هم از طریق فرابورس انجام می‌شود ما شرکت‌ها را معرفی می‌کنیم، اصل پول مردم را ما تضمین می‌کنیم و می‌گوییم مردم خیالتان راحت باشد پولتان تضمین، شرکت‌ها سود‌هایی اعلام می‌کنند و آن سود‌ها را باید محقق کنند، پول خرد مردم، پانصد هزار تومان، یک میلیون تومان، ده میلیون تومان می‌رود برای تمرین مالی شرکت در راستای آن رویکرد دوم که کمک گرفتن از مردم برای تامین مالی شرکت دانش بنیان است.

این رویکرد، رویکرد مناسبی است و در نهایت برنامه دیگری که داریم نامش حامی است، کمک می‌کنیم از ظرفیت خيّران استفاده می کنیم، مسائل اجتماعی زیادی در کشور داریم، همینطور در حوزه سلامت، آموزش که ادعا داریم ابزار‌های نوآورانه می‌تواند به حلش بیاید، دیگر نمی‌شود با روش‌های سنتی حلش کرد و شرکت‌های دانش بنیانی داریم که واقعاً این ظرفیت را دارند.

برای خیرین می‌خواهیم سازوکاری ایجاد کنیم که منابعشان را از طریق شرکت‌های دانش بنیان برای حل آن مسائل اجتماعی به کار بگیرند.

پیش‌بینی مان این است که با بیست و پنج هزار میلیارد تومان بیست و پنج همت منابعی که در اختیار این برنامه قرار بگیرد نزدیک به دویست همت افزايش فروش محصولات دانش بنیان  رقم خواهیم زد که بخش عمده آن همین امسال محقق می‌شود و بخشی هم در سال‌های آتی محقق خواهد شد.
سوال: درباره صادرات محصولات دانش بنیان هم بگویید چه اتفاقی افتاد و چه قدر صادرات داشتند شرکت‌های دانش بنیان با حمایت شما و یک سؤال دیگر اینکه ما در خود حوزه صادرات آیاشرکت‌های دانش بنیانی داریم که به افزایش صادرات در همه بخش‌های کشور کمک کرده باشند؟
خیاطیان: صادرات یکی از موضوعات بسیار مهمی است که هم برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان خیلی خیلی مهم است و هم برای به روز بودن شرکت‌ها، وقتی شرکتی وارد فرآیند صادراتی می‌شود هم یادگیری دارد و هم برای رشد خودش خیلی مؤثر است، ما حمایت‌های بسیار متنوعی داریم باز در سه دسته است یک بعد توانمندسازی که می‌دانیم این شرکت محصولی دارد که قابلیت صادرات دارد اما امکان صادرات ندارد برای صادرات کمک می کنیم.
موضوع دوم شبکه‌سازی است ما کمک می‌کنیم  با بازار صادراتی آشنا شوند و هیئت تجاری بپذیرند، کمک می‌کنیم بروند در نمایشگاه‌های جهانی شرکت کنند.

دو خدمت جدید هم از سال پیش اضافه کردیم یکی‌ سرمایه در گردش صادراتی است که کمک می‌کنیم و سرمایه در گردش در اختیار شرکت‌ها می‌گذاریم برای این که صادرات انجام شود و نام خدمت دیگر را تولید فرا سرزمینی گذاشتیم.
به شرکت‌ها کمک می‌کنیم که ده درصد، پانزده درصد از فرایند آخر تولید شان نه ریشه تولید، فقط فرایند آخر را می‌برند در کشوری دیگر و موجب توسعه بازار صادراتی می‌شود.