برفک دهان یک عفونت قارچی مربوط به دهان است. این بیماری مسری نیست و خوشبختانه با دارو‌های ضد قارچ و یا ترکیبات خانگی و رعایت برخی نکات بهداشتی درمان می‌شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سمنان،️ برفک دهان زمانی به وجود می‌آید که قارچ کاندیدیا شروع به رشد بی کنترل می‌کند. در حالت طبیعی، سیستم ایمنی از میکروب‌های مفید برای کنترل کاندیدیا آلبیکنز و دیگر باکتری‌های مضر استفاده می‌کند. هنگامی که این تعادل به هم می‌خورد، باکتری‌های مضر و قارچ شروع به افزایش تعداد می‌کنند و منجر به عفونت می‌شوند.
این قارچ‌های عفونت زا می‌توانند علاوه بر این عارضه، عفونت‌های قارچی دیگری نیز ایجاد کنند. به خصوص در زنان باردار که ممکن است عفونت‌های قارچی واژن را در زمان زایمان به نوزاد منتقل کنند.
۱. داروها: گاهی اوقات مصرف برخی داروها باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شود، زیرا میکرو ارگانیسم‌های مفید کاهش می‌یابند، که فرد را مستعد عفونت‌هایی از جمله برفک دهان می‌کند.
۲. شیمی درمانی: شیمی درمانی و اشعه درمانی در درمان سرطان ممکن است به سلول‌های ایمنی بدن آسیب بزند و فرد را گزینه مناسبی برای ابتلا به عفونت کند.
۳. سرطان: بیماری‌هایی مانند ایدز و لوسمی (سرطان خون) نیز سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و فرد را مستعد عفونت‌های مختلف، از جمله برفک دهان، می‌کنند.
۴. دیابت: دیابت نیز یک بیماری است که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و فرد را به عفونت‌های مختلف اعم از برفک دهان مستعد می‌سازد. اگر دیابت کنترل نشده باشد، می‌تواند سطح بالایی از قند در بزاق ایجاد کرده و قارچ از این قند اضافی برای رشد خود در دهان استفاده کند.
علائم برفک دهان عبارتند از:
• لکه‌های سفید رنگ در دهان که اغلب می‌توان آنها را پاک کرد و نواحی قرمز رنگی که ممکن است اندکی خونریزی کنند از خود به جا می‌گذارند
• از دست دادن حس چشایی و یا داشتن طعمی ناخوشایند در دهان
• قرمز شدگی داخل دهان و گلو
• ترک‌هایی در گوشه‌های دهان
• یک حس سوزش دردناک در دهان
به طور طبیعی تعداد کمی قارچ کاندیدا در دهان و دستگاه گوارش اغلب افراد یافت می‌شود که معمولا مشکلی ایجاد نوزادان، کودکان خردسال، سالمندان به علاوه افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت، فقر آهن و یا کمبود ویتامین ب ۱۲، کم کاری تیروئید و اچ آی وی احتمال ابتلای بیشتری به برفک دهان دارند.
از آنجایی که قارچ کاندیدا در دهان بیشتر افراد وجود دارد، برفک دهان در بزرگسالان مسری نیست. این بدین معنا است که این بیماری از یک شخص به شخص دیگر منتقل نمی‌شود. اما امکان انتقال این بیماری از نوزاد به مادر به دلیل شیرخوردن وجود دارد.
درمان برفک دهان
معمولا بیماری برفک دهان توسط دارو‌های ضد قارچ کاملا درمان می‌شود. این داروها به شکل ژل یا مایع (دارو‌های موضعی) که مستقیما داخل دهان مصرف می‌شوند و یا گا‌ها قرص و یا کپسول هستند.
دارو‌های موضعی معمولا باید چندین بار در روز به مدت ۷ الی ۱۴ روز استفاده شوند. قرص یا کپسول نیز روزانه یک بار مصرف می‌شوند.
درمان خانگی برفک دهان بزرگسالان
با رعایت نکات زیر می‌توان قارچ‌های دهان و زبان را در خانه درمان کرد. توجه داشته باشید که روش‌های درمان خانگی برفک دهان تنها برای درمان موارد جزئی استفاده می‌شود. از مهمترین راهکار‌های خانگی درمان برفک قارچ دهان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. درمان برفک دهان با سرکه‌ی سیب
سرکه‌ی سیب به داشتن خواص ضدقارچی معروف است. مصرف روزانه‌ی سرکه‌ی سیب می‌تواند به مبارزه با عفونت‌های مخمری به وجود آورنده‌ی برفک دهان کمک کند.
مواد لازم
• آب گرم: یک لیوان
• سرکه‌ی سیب: یک قاشق غذاخوری
طرز استفاده
۱. یک لیوان آب گرم بردارید و سرکه‌ی سیب را به آن اضافه کنید.
۲. می‌توانید به این نوشیدنی مقداری عسل اضافه کنید. نوشیدنی را به‌آرامی میل کنید.
هر چند وقت یک بار؟
دو بار در روز این نوشیدنی را مصرف کنید.
۲. روغن نارگیل
روغن نارگیل می‌تواند به درمان برفک دهان کمک کند. علت این موضوع این است که روغن ذکر شده خواص ضدقارچی دارد و ممکن است به از بین بردن قارچ مخمری کمک کند.
مواد لازم
• روغن نارگیل: به مقدار لازم
طرز استفاده
۱. هر روز صبح با شکم خالی روغن نارگیل را غرغره کنید.
۲. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام این کار را ادامه دهید. سپس روغن را از دهانتان خارج کنید.
هر چند وقت یک بار؟
هر روز صبح ترفند بالا را به کار بگیرید تا از شر برفک دهان خود رها شوید.
۳. درمان برفک دهان با ماست
ماست تولید پروبیوتیک‌ها در بدن را افزایش می‌دهد. بعضی از افراد باور دارند که پروبیوتیک‌ها ممکن است به شما در برطرف کردن عفونت‌های قارچی کمک کنند. هرچند به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
مواد لازم
• ماست: یک قاشق غذاخوری
طرز استفاده
۱. یک قاشق غذاخوری ماست را داخل دهان خود نگه دارید.
۲. ۵ دقیقه صبر کنید. سپس آن را ببلعید.
هر چند وقت یک بار؟
سه بار در روز این روش درمانی را به کار بگیرید.
۴. جوش‌شیرین
جوش‌شیرین که به‌عنوان سدیم بی‌کربنات هم شناخته می‌شود، می‌تواند ترکیبات قارچی که باعث عفونت‌ها می‌شوند را از بین ببرد. این موضوع ممکن است به درمان برفک دهان کمک کنید. در نظر داشته باشید که باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.
مواد لازم
• جوش‌شیرین: نصف قاشق غذاخوری
• آب: یک لیوان
طرز استفاده
۱. آب و جوش‌شیرین را با یکدیگر مخلوط کنید.
۲. دهان خود را با این مخلوط بشویید.
هر چند وقت یک بار؟
دو تا سه بار در روز برای شستن دهان با مخلوط بالا کافی است.
۵ سیر
سیر حاوی آلیسین است که یک ترکیب ضدقارچی، ضدویروسی و آنتی‌بیوتیکی به شمار می‌رود. سیر ممکن است در درمان علائم برفک دهان مفید باشد. هرچند تحقیقات بیشتری باید در این زمینه انجام شود.
مواد لازم
• سیر خام: یک حبه
طرز استفاده
یک حبه سیر خام را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه بجوید و بعد آن را ببلعید.
هر چند وقت یک بار؟
سه بار در روز برای استفاده از این روش درمانی کافی است.
۶. آب نمک
نمک به‌طور طبیعی ضدقارچ است. این ترکیب ممکن است در مبارزه با قارچ‌ها اثربخش باشد.
مواد لازم
• آب ولرم: یک لیوان
• نمک: نصف قاشق غذاخوری
طرز استفاده
۱. نمک را به آب ولرم اضافه کنید.
۲. دهانتان را با این مخلوط بشویید.
هر چند وقت یک بار؟
می‌توانید سه بار در روز از این روش خانگی استفاده کنید.
۷. درمان برفک دهان با آب لیموترش
لیموترش سرشار از خواص ضدقارچی است و ممکن است به درمان برفک دهان کمک کند.
مواد لازم
• لیموترش: نصف یک عدد
• آب: یک لیوان
طرز استفاده
۱. آب نصف یک عدد لیموترش را بگیرید و آن را به یک لیوان آب اضافه کنید.
۲. مخلوط را بلافاصله نوش جان کنید.
هر چند وقت یک بار؟
دو تا سه بار در روز نوشیدنی بالا را مصرف کنید.
۸. درمان برفک دهان با ویتامین C
ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان طبیعی است و طبیعت اسیدی دارد. این ویتامین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و ممکن است به مبارزه با برفک دهان کمک کند. هرچند اطلاعات کافی در این زمینه وجود ندارد.
مواد لازم
• کپسول ۱۰۰۰ میلی‌گرمی ویتامین C
طرز استفاده
کپسول ۱۰۰۰ میلی‌گرمی ویتامین C را دو بار در روز مصرف کنید. حتما قبل از به کار بردن این ترفند درمانی با پزشک مشورت کنید.
هر چند وقت یک بار؟
دو بار در روز برای مصرف کپسول ویتامین C کافی است.
نکته
برفک دهان ممکن است نتیجه‌ی کمبود ویتامین B۳، آهن یا ویتامین D باشد. در چنین مواردی باید مکمل ویتامین‌ها و ماده‌ی معدنی ذکر شده را مصرف کنید.
۹. عصارهی هسته‌ی انگور
عصارهی هسته‌ی انگور می‌تواند بیماری‌های مختلف را درمان کند. این ترکیب به دلیل اینکه خواص ضدقارچی دارد، در مبارزه با عفونت کاندیدا اثرگذار است. عصارهی هسته‌ی انگور همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و از احتمال بروز مجدد عفونت در اثر قارچ‌ها پیشگیری می‌کند.
مواد لازم
• عصارهی هسته‌ی انگور: ۲۵۰ میلی‌گرم
طرز استفاده
مکمل عصارهی هسته‌ی انگور را مصرف کنید تا نتیجه بگیرید.
هر چند وقت یک بار؟
سه بار در روز از مکمل بالا استفاده کنید.
۱۰. آناناس
آناناس حاوی یک ترکیب ضدقارچ به نام بروملایین است که میکروارگانیزم‌ها را تجزیه کرده و آنها را از بین می‌برد. این موضوع به مبارزه با عفونت قارچی کمک می‌کند.
مواد لازم
• آناناس: یک چهارم یک عدد
طرز استفاده
یک چهارم یک عدد آناناس را ریز خرد کرده و هر چند دقیقه یک بار مقداری از آن را میل کنید.
هر چند وقت یک بار؟
اگر دچار برفک دهان هستید، دو تا سه بار در روز آناناس بخورید.
۱۱. درمان برفک دهان با آب پرتقال
پرتقال در دسته‌ی مرکبات قرار می‌گیرد که فواید بیشماری برای سلامتی بدن دارند. پرتقال سرشار از ویتامین C است که به آن اسید اسکوربیک هم گفته می‌شود. این ویتامین به کنترل قارچ کاندیدا کمک می‌کند.
مواد لازم
• پرتقال: یک عدد
• آب: یک لیوان
طرز استفاده
۱. پوست یک عدد پرتقال را بگیرید و هسته‌های آن را خارج کنید.
۲. پرتقال را خرد کنید و آن را به همراه یک لیوان آب درون مخلوط‌کن بریزید.
۳. مواد را دو تا سه پالس بزنید. سپس آن را داخل یک لیوان بریزید و بلافاصله بنوشید.
هر چند وقت یک بار؟
یک بار در روز نوشیدنی ذکر شده در بالا را مصرف کنید.
۱۲. درمان برفک دهان با دهان‌شویه
دهان‌شویه‌ها معمولا حاوی مواد شیمیایی ضدقارچ هستند و ممکن است به درمان برفک دهان کمک کنند. دهان‌شویه‌ها در مبارزه با عفونت‌های قارچی اثرگذار هستند.
مواد لازم
• دهان‌شویه
طرز استفاده
بعد از هر وعده‌ی غذایی دهانتان را با یک دهان‌شویه ضدقارچ بشویید که حاوی فلوکونازول است.
هر چند وقت یک بار؟
سه بار در روز دهانتان را با دهان‌شویه بشویید.
عوارض برفک دهان
همیشه انتظار نمی‌رود در افراد مبتلا به قارچ‌های دهان و زبان عوارضی ایجاد شود، اما بروز عوارض به توانایی و مقاومت سیستم ایمنی بدن بستگی دارد. از جمله عوارضی که در افراد مبتلا به برفک دهان هنگام بی توجهی به درمان ظاهر می‌شود عبارتند از:
• انتشار قارچ در بدن و دسترسی آن به خون
• تبی که به دارو‌های تب بر پاسخ نمی‌دهد
• عفونت باکتریایی ثانویه
• روده التهابی
• زخم‌های عمیق در دهان
جلوگیری از برفک دهان
با انجام موارد زیر می‌توانید شانس مبتلا شدن به قارچ دهان را کاهش دهید:
• شستسوی دهان پس از غذا خوردن
• دو بار مسواک زدن در روز با خمیر دندانی که دارای فلوراید است و استفاده منظم از نخ دندان
• انجام چک آپ منظم دندان‌ها حتی اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید و یا هیچ دندان طبیعی ندارید
• درآوردن دندان‌های مصنوعی درشب به هنگام خواب، شستشوی آنها با استفاده از خمیردندان و یا آب و صابون قبل از قرار دادن در محلول آب و قرص‌های نظافت دندان مصنوعی
• مسواک زدن لثه‌ها، زبان و داخل دهان به وسیله یک مسواک نرم دو بار در روز اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید و یا دندان‌های طبیعی کمی دارید و یا هیچ دندانی ندارید
• مراجعه به دندانپزشک خود اگر دندان‌های مصنوعی‌تان به خوبی در دهان قرار نمی‌گیرند.
• جلوگیری از استعمال دخانیات
• شستشو دهان با استفاده از آب پس از مصرف کورتیکواستروئید استنشاقی و استفاده از یک فاصله دهنده پلاستیکی که همانند یک لوله پلاستیکی به اسپری متصل می‌شود زمانی که از آن استفاده می‌کند
• مطمئین شوید که بیماری‌های زمینه‌ای شما همچون دیابت بخوبی تحت کنترل هستند.