کارشناس مسائل آفریقا گفت: فرانسه زدایی در کشورهای آفریقایی که سالها تحت سلطه این کشور بودند جریان یافته است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقای محمد هادی تسخیری کارشناس مسائل آفریقا در برنامه جهان امروز سیما، درباره تحولات نیجر و نفوذ فرانسه در قاره آفریقا و کاهش سلطه این کشور، گفتگو کرد.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌بینید:
مقدمه مجری: همانطور که در بحث دوم اخبار کوتاه دیدید نیجری‌ها بعد از دو ماه کشمکش پذیرش خروج سفیر فرانسه را جشن گرفتند. در رابطه نفوذ فرانسه در قاره آفریقا و کاهش سلطه این کشور امشب آقای محمد هادی تسخیری کارشناس مسائل آفریقا در جهان امروز حضور پیدا کردند.
سئوال: ما دیدیم که بالاخره بعد از مدت‌ها اختلاف و درگیری فرانسه قبول کرد که سفیرش را خارج کند و گفته که تا پایان سال جاری میلادی نظامیانش هم بعد از ۱۲۵ سال حضور از نیجر خارج می‌کند، تحلیل شما از این تحولاتی که در این مدت شاهد آن هستیم در نیجر چیست؟
تسخیری: خروج فرانسه، اختیاری نبود فرانسه مجبور شد که این کشور‌ها را که آخرینش نیجر بود ترک کند، البته ترک نیجر مانند کشورهای دیگر مثل بورکینافاسو ومالی نبود، مقداری همراه با مقاومت بود هم مقداری همراه با غرور و استکبار و نپذیرفتن مسئولین جدید این کشور بود که بسیاری فرانسه را مزمت کردند و فرانسه نمی‌خواست بپذیرد که دوران استعمارش در این کشور‌ها تمام شده است، اما به تدریج و بعد از یکی دو ماه ناخواسته پذیرفت سفیر خودش را از این کشور بیرون برد و کشور نیجر را نمی‌گویم به رسمیت شناخت البته هیچ وقت به رسمیت نمی‌شناسد، اما آن حالت تهاجمی خودش را نسبت به کشور نیجر کم کرد.
سئوال: حالا ما گفتگو را ادامه می‌دهیم، ولی چون بحث نیجر بود یک گزارشی را شبکه‌ی العربیه هم تهیه کرده درباره جشن شادی مردم نیجر، این گزارش را ببینیم برمی گردیم.
پخش گزارش
سئوال: ما فکر می‌کنم امروز شاهد بودیم که گویا نظامیان حاکم بر نیجر طرحی که الجزایر داشته را برای یک نوع دوره انتقالی و بازگشت به قانون اساسی سابق پذیرفتند، اما فکر می‌کنم یک ماه پیش بود که شورای نظامی نیجر اعلام کرده بود می‌خواهند به مدت سه سال به این شرایط ادامه بدهند حکومت نظامی تا سه سال ادامه پیدا بکند، تحلیل شما از این تغییر و تحولات چیست؟ چرا موافقت کردند با پیشنهاد الجزایر؟
تسخیری: در این دو سه هفته اخیر دیدار‌های نمی‌شود گفت مخفیانه، بلکه می‌شود گفت غیرعلنی، بین مقامات الجزایر و مسئولین کنونی نیجر صورت گرفت مانند ملاقات سفیر الجزایر با ژنرال عبدالرحمان رهبر کودتا مانند ملاقات دبیر کل وزارت خارجه الجزایر با نخست وزیر غیر نظامی این کشور و حتی ملاقات با وزیر دفاع که اهمیتش کمتر از ملاقات با نخست وزیر نیست.
این ملاقات‌ها به طرحی انجامید به نام طرح عبدالمجید تبون رئیس جمهور الجزایر.
سئوال: یعنی قرار است فرد جدیدی معرفی شود؟
تسخیری: هنوز مشخص نیست ممکن است همین نخست وزیر کنونی باشد اگر بقیه اطراف سیاسی نیجر او را بپذیرند و یا ممکن است شخصیت دیگری معرفی بشود. زیر نظر این شخصیت زمینه‌ی تشکیل یک دولت منتخب بنا بر قانون اساسی نیجر آماده شود و از وضعیت بدی که الان وضعیت بحرانی که الان نیجر دارد خارج بشود ضمنا در این طرح قرار است که یعنی پیشنهاد داده الجزایر که یک کنفرانسی برای رشد توسعه در غرب آفریقا، چون غرب آفریقا بیشتر به رشد توسعه نیاز دارد تا یک حمله‌ی نظامی یا یک جنگ بین خودشان که خودشان می‌دانند که اگر این جنگ صورت بگیرد هر دو طرف جنگ ضرر خواهند کرد.
سئوال: پس عملا اگر بخواهیم پرونده نیجر را این جا ببندیم دو ماه گذشته برای خلع رئیس جمهور تحت نفوذ و سلطه‌ی فرانسه، نظامیان اقدام به کودتا کردند، کودتا با همراهی مردمی مواجه شد، از فرمایشات شما این جور بر می‌آید که با این حمایت مردمی خیال این جریاناتی که دولت قبلی را برکنار کردند از انتخابات راحت است یعنی فکر می‌کنند اگر انتخاباتی هم برگزار شود با این دستاوردی که توانستند فرانسوی‌ها را خارج بکنند و این حمایت‌های مردمی که در این دو ماه بود می‌توانند همچنان به ادامه قدرت با انتخابات و نقش مردمی امیدوار باشیم.
تسخیری: البته نمی‌شود خیلی قاطع هم گفت، چون در امور سیاسی هیچگاه نمی‌شود قاطع گفت.
تسخیری: یک تضمین‌هایی دولت الجزایر به اطراف نیجری داده هم به نظامی‌ها و هم به غیرنظامی ها، این طرح بر اساس این تضمین‌هایی که دولت الجزایر، دولت الجزایر یک مقبولیت بسیار زیادی در آفریقا و در غرب آفریقا به خصوص که دولت الجزایر در شمال نیجر است و بین نیجر و الجزایر صحراست و در آن جا یکی از مناطقی است که متاسفانه نیرو‌های تروریست که هم به نیجر ضربه می‌زنند و هم به الجزایر ضربه می‌زنند اگر مشکلی در نیجر بوجود بیاید قطعا این مشکل به الجزایر هم منتقل می‌شود بخاطر همین الجزایر به فکر راه حل بحران نیجر افتاده است.
سئوال: الان بقیه‌ی کشورهای آفریقایی در ارتباط با فرانسه چه وضعیتی دارند من امروز اخبار را که نگاه می‌کردم می‌دیدم برخی فعالین جامعه مدنی در چاد درخواست کردند که نظامیان فرانسوی آن کشور را هم ترک کنند.
تسخیری: البته وضعیت بقیه کشور‌ها نسبت به فرانسه، یک وضعیت فرانسه زدایی است این هیچ شکی در آن نیست، اما در یک کشوری این فرانسه زدایی ظهور پیدا کرده حالا با یک کودتا یا با تظاهرات مردم که بعد با حمایت نظامیان همراه بوده و در بعضی از کشور‌ها هنوز نمود پیدا نکرده، اما این فرانسه زدایی وجود دارد من در مصاحبه‌ی قبلی عرض کردم فرانسوی‌ها بسیار جنایت کردند در آفریقا، یعنی حتی از استخوان‌های قبرستان‌های آفریقایی‌ها نگذشتند قبرستان‌ها را ویران کردند استخوان‌ها را برداشتند بردند این‌ها همه اش سندیت دارد بردند و از این استخوان‌ها دارو ساختند در فرانسه، این قدر برخورد‌های کثیف و بیرحمانه و تحریک کننده‌ی احساسات این آفریقایی‌ها، به هرحال وضعیت به طور کلی که باید عرض کنم وضعیت فرانسه زدایی است.
سئوال: الان در این دو سه سال گذشته قبل از نیجر هم این فرانسه زدایی هم انجام دادند از وضعیت آن‌ها هم بگویید چه شرایطی دارند؟
تسخیری: یکی از آن‌ها بورکینافاسو است که بورکینافاسو در زمانی که فرانسه در این کشور بود اصلا مردم شان احساس استقلال سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی نمی‌کردند یعنی یک حالتی در مردم بوجود آمده بود که گویی یک مستعمره اند، درست است یک رئیس جمهوری انتخاب می‌کنند، دولتی تشکیل می‌دهد و ادعای استقلال می‌کند.
سئوال: این وضعیت قبلی بود الان چطور است؟
تسخیری: الان تا حدودی این احساس از بین رفته الان مردم بورکینافاسو تا حدودی احساس می‌کنند که در سرنوشت خودشان خصوصا در مسائل اقتصادی گرچه به جای فرانسه کشورهای دیگری وارد شدند و دارند سواستفاده می‌کنند.
سئوال: در مالی چطور؟
تسخیری: در مالی یکی از بهانه‌هایی که فرانسه وارد مالی شد مبارزه با تروریسم بود، یعنی متاسفانه تروریسم در مالی بسیار گسترده عمل می‌کرد و قوی شده بود و مناطقی را از این کشور زیر سلطه خودش برده بود، آن مناطق، مناطقی بود که اورانیوم مالی در آنجا بود و فرانسه به این اورانیوم نیاز داشت، فرانسه به بهانه‌ی مبارزه با تروریسم و به بهانه‌ی ایجاد نظم در داخل مالی و به بهانه‌ی حمایت از فرانسوی‌ها و اروپایی‌هایی که در مالی هستند وارد این کشور شد یعنی لشگرکشی کرد.
سئوال: وضعیت کنونی مالی به چه شکل است؟
تسخیری: الان کاملا این وضعیت دگرگون شده، البته تروریست‌ها هنوز جولان می‌دهند، اما دولت مالی الان در یک شرایط بهتری نمی‌گویم خیلی خوب، بهتری نسبت به سابق دارد.
سئوال: الان منابع اورانیوم در دست خود دولت قرار گرفته؟
تسخیری: الان جابجا می‌شود، اما دیگر دست فرانسوی‌ها نیست.
سئوال: فرانسوی‌ها چه مقامات شان و چه رسانه‌ها، احزاب در این مدت اشاره می‌کردند که مجموع این حوادث در کشورهای آفریقایی برای ما نشان می‌دهد که باید سیاست مان نسبت به آفریقا را تغییر بدهید این سیاست به طور کوتاه از چی به چی قرار است تغییر کند؟
تسخیری: این سیاست قبلا سیاست فرانسه یک سیاست نظامی افراطی بود، یعنی عرض کردم مثالش در مثلا برکینو فاسو یا مثالش در چاد یا مثالش در خیلی از کشورهای دیگر.
سئوال: با حضور نظامیان فرانسوی طرح‌ها پیش می‌رفت
تسخیری: بله، با فشار نظامی کار خودش را پیش می‌برد، اما بعدا خود فرانسوی‌ها، خود مکرون در سفر‌های انتخاباتی خودش به صراحت اعلام می‌کرد که ما باید این سیاست نظامی افراطی را تغییر بدهیم، خودش در بورکینافاسو این را گفته در گابون این را گفته و الان چیزی که ملت‌های این کشورهای غرب آفریقا خواهان آن هستند تغییر این سیاست نظامی خشن به یک سیاست می‌شود گفت متعادل، سیاست عادی هستند.
سئوال: یعنی حداقل از آن بعد نظامی اش کم شود؟
تسخیری: قطعا