۱۲ شهریور سالروز شهادت دلیرمردی است که با اقتدا به مولایش امام حسین (ع) پا به میدان مبارزه با متجاوزین انگلیسی گذاشت و در این راه جان خود را نثار کرد.
رئیسعلی دلواری (۱۲۶۱-۱۲۹۴ خورشیدی) آزادی خواه مشروطه طلب و رهبر قیام جنوب در تنگستان و بوشهر علیه نیرو‌های متجاوز و استعمارگر انگلیس در جنگ جهانی اول بود.
درجریان جنگ جهانی اول پس از تصرف سواحل بوشهر توسط قوای اشغالگرانگلیس، رئیسعلی دلواری با حک جهاد علمایی همچون آیت الله مجاهد برازجانی، معتقد اهرمی و سید عبدالله بلادی و همراهی مردم تنگستان، دشتی و دشتستان قیام علیه متجاوزان را آغاز می‌کند.
وقتی دولت انگلیس از دلیران تنگستان شکست‌های متعددی می‌خورد با پیشنهاد رشوه ۴۰ هزار پوندی تهدیدش می‌کند.
اما رئیسعلی دلواری اینگونه پاسخ می‌دهد: چگونه می‌توانم بی طرفی اختیار کنم درحالی که استقلال ایران در معرض خطر جدی قرار گرفته است.
اینجاست که استعمارگران به تکنیک همیشگی خودتفرقه اندازی و نفوذ روی می‌آورند و تنگسیری که هیچگاه درنبرد رویاروی شکست نخورد با تیرخیانت پیشه‌ای داخلی برخاک می‌افتد.
رئیسعلی دلواری در ۱۲ شهریور ۱۲۹۴ هجری شمسی در حالی که به نیرو‌های متجاوز انگلیسی در محله تنگ صفر بوشهر شبیخون زده بود از پشت سر مورد اصابت گلوله یک خائن قرار گرفت و در ۳۳ سالگی به شهادت رسید.
به همین مناسبت با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۹ روز ۱۲ شهریور به عنوان روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس نام‌گذاری شده است.
هم اکنون مزار شهید رئیسعلی دلواری در جوار حرم علی بن ابی طالب (ع) در وادی السلام در شهر نجف اشرف در عراق قرار دارد.