۲۲ مرداد؛ سالگرد آغاز قیام تنگستان به فرماندهی شهید رئیسعلی دلواری
۲۲ مرداد سالگرد آغاز قیام تنگستان به فرماندهی سردار رشید و استعمارستیز، شهید رئیسعلی دلواری است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز بوشهر، رئیس علی فرزند زائر محمد و شهین در دلوار دهستانی از توابع بوشهر به دنیا آمد. او در عصر مشروطیت، جوانی ۳۴ ساله، بلند همت، شجاع، در صدق و صفا کم مانند و در حب وطن و توکل به خدا، ضرب المثل بود. بعد از این که قوای اشغالگر انگلیس جنوب ایران را به تصرف خود درآوردند، با شجاعتی وصف ناپذیر به مقابله با تجاوزگران پرداخت و شکستهای سنگینی بر آنان وارد کرد.
پس از اشغال بوشهر در ۱۷ مرداد ۱۲۹۴ رئیسعلی دلواری با دریافت فتوای علما در روز ۲۲ مرداد قیام خود را آغاز کرد.
پس از شبیخونهای متعدد رئیسعلی و نیروهای تنگستانی، دشتستانی، دشتی و فارس نیروهای انگلیسی قصد تصرف دلوار را کردند. محلی که پیش از آن، چند بار سربازان انگلیسی به آنجا یورش برده و هر بار طعم تلخ شکست را چشیده بودند. رییسعلی سواره و پیاده خاک تنگستان و دشتی را پیمود و سران ایلات و عشایر را در مقابل انگلیسیها با هم متحد نمود.
او با تکیه بر خدای متعال و فتوای علمای بنام، چون آیت الله مجاهد برازجانی، مجتهد اهرمی، سید عبدالله بلادی همراه با یاران خود، علیه اشغالگران وارد نبرد شده و نیروهای متجاوز را تار و مار کرد.
پاسداری از بوشهر، دشتستان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود و جلوگیری از نفوذ قوای بیگانه به درون سرزمین ایران، دفاع از استقلال وطن و جلوگیری از غارت سرمایههای ملی در کرانه خلیج فارس از اهداف قیام او بود.
جنگ میان رئیسعلی و یارانش با انگلیسیها به اوج خود رسیده بود. انگلیسیها که با تطمیع و تهدید نتوانستند این سردار جوان، مومن و شجاع را با خود همراه کنند برای از پای درآوردن او با توطئه یکی از خیانت پیشگان داخلی را فریفته و او را به مقابله با رئیسعلی فرستادند.
سرانجام رئیسعلی دلواری که با یاران خود با تدارک حملهای سنگین قصد شبیخون به بوشهر و تهاجم علیه انگلیسیها را داشتند در منطقه تنگک صفر در حومه بوشهر به تیر غلامحسین نامی از خائنان داخلی از پشت مورد اصابت گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید.
آیت الله سید مرتضی مجتهد اهرمی از علمای بزرگ زمان بر پیکر پاک او نماز گزارد و پیکر پاک این سردار شجاع و نام آور در وادی السلام نجف اشرف در جوار مولای متقیان علی (ع) به خاک سپرده شد.
۱۲ شهریور سالروز شهادت این سردار شجاع و نام آور به نام روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس نامگذاری شده است.
این سردار دلاور از دلوار تا وادی السلام، سفری در مسیر عقیده و جهاد را در ۳۴ سال زندگی پربار طی نمود.