مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: گیاهان دارویی مستلزم فرآوری مناسب هستند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما, آقای دکتر زینلی مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی مهمان رادیو اقتصاد مجله کشاورزی بودند که به بررسی تولید, صادرات و نیز لزوم فرآوری آن پرداختند.
گیاهان دارویی واقعا یک سرمایه شگفت انگیزی در ایران هستند که به گفته یکی از کارشناسان تنوع آن در ایران از کل اروپا بیشتر است و این می تواند کمک کند به این که ما صادرات خوبی داشته باشیم به شرط این که ما فرآوری مناسبی برای این گیاهان داشته باشیم, دسته بندی مناسبی داشته باشیم در صنایع تبدیلی از آنها استفاده بکنیم و بتوانیم به یک مرحله ای برسانیم که خام فروشی نکنیم چون خام فروشی بمانند این است که ما سرمایه خود را داریم تقدیم به یک کشور دیگر می کنیم که آنها استفاده کنند. آقای زینلی بیشتر در این مورد توضیح خواهند داد.
سوال : بحث گیاهان دارویی را می خواهیم مطرح کنیم شما بفرمایید که این سرمایه عظیمی که در کشور ما وجود دارد چقدر ما از این سرمایه استفاده می کنیم و با توجه به این که امکان تولید تنوع گیاهان دارویی زیادی را در کشور داریم چقدر از این استفاده شده تا این لحظه ؟
زینلی : همانطور که شما فرمودید ما حدود دو هزار و 300 گونه دارویی داریم که در کشور ما رشد و نمو می کنند و در حدود 8500 گونه هم در کشور وجود دارد یعنی نزدیک به یک سوم از گیاهان دارویی که در کشور وجود دارند قابلیت این که بتوانند برای ما یک ثروت باشند را دارند یعنی از نظر دارویی ثروت شدن را دارند، ولی متاسفانه بخاطر این که سیاستگذاری کشور در زمینه دیگر بوده ، کمتر به این گیاهان اهمیت داده و خیلی از این گونه ها رفتند در حالت مثلا انقراض قرار گرفتند برای همین منابع طبیعی آمده برای این که این گونه ها را حفاظت کند ممنوعیتی در برداشت آنها گذاشته است.
چند سال اخیر سیاست ها تغییر کرده بخاطر این که آب و هوا تغییر کرده، بخاطر این که خشکی آمده ، کمبود آب داریم و این گیاهانی که پتانسیل کشور بودند و از اول باید به آنها پرداخته می شد و زمینه سازش هم از اول وجود داشته است به این سمت رفته، از جمله یکی از نکات مهمی که وجود دارد این است که دنیا هم فهمیده که باید به طبیعتش اهمیت بدهد و چیزی که در طبیعت وجود دارد و از جنس خودش محسوب می شود برایش کمتر مضر و سودش بیشتر است .
لذا دنیا الان توجهش را به این سمت کرده که بتواند محصولاتی را فرآوری کند داروهای خودش را ، عطر دهنده هایش و فلیورهایش را به سمت محصولات طبیعی ببرد ، لذا از این جنبه ما بایستی توجه کنیم که در آینده اقتصاد گیاهان دارویی به طور بسیار گسترده زیاد خواهد شد و برآورد هم نشان می دهد که در سال 2050 ، 5 هزار میلیارد دلار گردش مالی این محصولات هست و این خیلی از واقعیت دور نیست، چون یک کشوری مثل کشور آلمان که اصلا گیاهان دارویی به آن صورت هم ندارد، پارسال در اثر فرآوری و بسته بندی حدود 48 میلیارد دلار فقط صادرات داشته و علاوه بر این حدود 70 درصد از پایه های محصولات داروهای گیاهی و مواد معطر کننده خودش را بر مبنای گیاهان دارویی قرار داده است یعنی سلامت جامعه خودش را هم تضمین کرده است.
لزوم افزایش آگاهی درباره خواص داروهای گیاهی و انتقال آنها به مردم
سوال : نکته خوبی را اشاره کردید من خاطرم هست که قبلا درهمین رادیو اقتصاد با شرکت هایی صحبت می کردیم که این ها جمع آوری گیاهان دارویی و ارسال شان به کشور آلمان را انجام می دادند و می دانستیم ما که کشت سفارشی و کشت قراردادی انجام می دادند مسائل و مشکلات زیادی داشتند در مناطق مختلف که این کشت را انجام می دادند ولی به هرحال در نهایت به شکل خام این محصولات را صادر می کردند به کشور آلمان و همانطور که شما فرمودید یک عددی معادل مثلا 48 میلیارد دلار در یک سال فرآورده هایش را این کشور می فروشد در حالی که ما این ها را به راحتی و با نرخ پایین در اختیارشان قرار می دهیم، یا در همین سازمان صدا و سیما من خاطرم هست نمایشگاهی داشتیم از کسانی که تولید کننده گیاهان دارویی بودند در همین مرکز همایش های سازمان، من خیلی علاقمند بودم که با ایشان صحبت کنم می دیدم که این ها حتی نمی دانند که چطور باید خود را به قول معروف معرفی بکنند و یا پرزنت بکنند و محصولات شان را به کشورهای دیگر صادر بکنند، یک نکته ای شما فرمودید این که ما مدیریت درستی باید در این زمینه داشته باشیم ما گاهی می بینیم که یک روستایی مثلا در مناطق مختلف در بیابان ها وقتی می رویم می بینیم روستایی می داند برود چه گیاهی را بچیند و می داند خواص این چیست و کاربرد آن چیست ولی ما وقتی از کنارش رد می شویم نمی دانیم و سوال می کنیم و برای من توضیح می دهد ، او می داند ولی مدیریت واحدی وجود ندارد یک پنجره واحدی وجود ندارد که این ها را جمع آوری کند و از این ارزش افزوده ای که می تواند در صادرات این گیاهان به کشورهای دیگر ایجاد بشود استفاده درستی ببرد.
زینلی : دقیقا درست می فرمایید ، کشور ما در چند سال گذشته در بحث گیاهان دارویی یک کمی توسط سمن های مردم نهاد دارد خودش را به سیاستمداران نشان می دهد و می گوید که مثلا این فرصت برای کشور وجود دارد ولی من احساس می کنم بعنوان یک مسئول اجرایی، هنوز که هنوز هست سیاستمدارهای ما به این حرف مردم گوش دادند، ولی هنوز اقدام عملی خوبی را انجام ندادند؛ یعنی اگر ما به این نتیجه رسیدیم که می تواند این ها امنیت سلامت ما را تامین کند و امنیت ارزآوری کشور ما را تامین کند باید به آن نگاه ویژه تری داشته باشیم، یعنی بایستی برای آن سرمایه بیشتری قرار بدهیم، من بارها اعلام کردم که اگر ما به اندازه یک پالایشگاه نفت بیاییم بر روی گیاهان دارویی سرمایه گذاری کنیم حداقل 4 یا 5 برابر خود پالایشگاه نفت ما ارز آوری برای کشور خواهیم داشت .
این ها چیزهایی است که دنیا به ما ثابت کرده و اگر ما می خواهیم از منابع آبی کشورمان حفاظت کنیم، اگر ما می خواهیم امنیت بهداشتی، غذایی و امنیت سلامتی خودمان را بتوانیم تضمین بکنیم، بایستی به این گیاهان توجه کنیم و در این زمینه سرمایه گذاری انجام بدهیم .
یکی از کارهایی که ما داریم انجام می دهیم و ستاد معاونت فناوری ریاست جمهوری هم در این زمینه دارد تلاش می کند، این است که ما قرار شده که در طی این دو سه سال آینده چند پالایشگاه فرآوری گیاهان دارویی پیشرفته در کشور ایجاد کنیم که انشاالله اگر این چند پالایشگاه ایجاد بشود زمینه بسیار مناسبی خواهد بود که ما ارز آوری خوبی داشته باشیم و کلا از خام فروشی جلوگیری کنیم .