استفاده از ظرفیت بخش غیردولتی برای توسعه آبخیزداری
معاون برنامه ریزی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری گفت : کوتاه تر شدن مسیر توسعه آبخیزداری با بهره گیری از بخش غیردولتی ، مشارکت هاي مردمي و کمک از دستگاه های ذینفع محقق می شود.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای گرشاسبی معاون برنامه ریزی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در برنامه سلام خبرنگار با اشاره استفاده از ظرفیت بخش غیر دولتی و مشارکتهای مردمی برای توسعه آبخیزداری گفت: اکنون در پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری بر روی مدلهای استفاده از بخش خصوصی کار تحقیقاتی انجام میشود که از جمله میتوان به شناسایی ذینفعان، جلسات مناسب با آنها در تصمیم گیری ها، اجرا و نگهداری و بهره برداری اشاره کرد.
آقای گرشاسبی؛ معاون برنامه ریزی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری: خوشبختانه آبخیزداری یک تعریف قانونی دارد که ما بیشتر در حول آن تعریف، اهداف و سیاست هایمان را اجرا میکنیم. آبخیزداری مدیریت منابع زیستی در یک حوزه آبخیز است که این مدیریت در بهره برداری باعث تخریب این منابع نشود. حوزه آبخیز در واقع یک رودخانهای است که این منابع هم منابع طبیعی هستند، پوشش گیاهی آب، خاک، گیاه و هم منابع انسانی. اینها را مدیریت کردند در ارتباط باهم و بهره برداری صحیح از اینها میشود آبخیزداری، اما آن چیزی که مصطلح است در ایران و از قدیم کار شده، آبخیزداری را علم و اقدامِ حفاظتِ آب و خاک میدانند. ما تعریفمان فراتر از بحث حفاظت آب و خاک است.
آقای گرشاسبی: البته ما در بخش تحقیقات آبخیزداری هستیم، ولی به دلیل سبقه اجرایی که من در بخش اجرا داشتم ما حدود ۳۳ میلیون هکتار از حوزههای آبخیز کشور تحت اجرای عملیات آبخیزداری قرار گرفته، سطح اجرایی امسال را من اطلاعی ندارم فکر میکنم بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون هکتار تحت اجرا باشد، اما مهم این است که ما با این روند کم در بحث اجرای آبخیزداری را باید فکری کنیم تا ۱۰۲ میلیون هکتار باید عملیات آبخیزداری صورت بگیرد. ۳۰ درصدش اتفاق افتاده، آن ۶۰ درصدش را اگر بخواهیم...
آقای گرشاسبی: دو علت دارد؛ یکی این که منابع اعتباری است؛ این آبخیزداری دولتی است، ما هم باید اعتبارات آبخیزداری را کافی ببینیم که سالی حداقل سه میلیون هکتار آبخیزداری شود. نکته بعدی روش کار با ذینفعان و مشارکت بهره برداران است. قطعاً این آبخیزداری دولتی حتی برای نگهداری و بهره برداری بعد از آن هم دچار مشکل است.
آقای گرشاسبی: نه، وزارت جهاد.
آقای گرشاسبی: عرصهای که میخواهیم روی آن عملیات آبخیزداری انجام دهیم حدود ۸۳ درصدش اراضی ملی است. در اراضی شخصی که اراضی کشاورزی و باغی جهت حفاظت خاک و آبخیزداری مشکلی وجود ندارد و مردم میتوانند با آموزش و دریافت تسهیلات و روشهای کاربردی این را انجام دهند. در بخش اراضی منابع ملی هم خوشبختانه قانون وجود دارد ما الآن ورود کردیم تقریباً ۱۰ سال است به آبخیزداری، بخش خصوصی، ورود خیرین و حالا این آماری که دادیم یک مقداری شاید الآن یکی، دو میلیون هکتار آبخیزداری مردمی در حال اجرا است. بخش خیرین است، بخش شهرکهای صنعتی، شهرداری ها، اراضی بالادست شان، کلاً روش کار باید عوض شود.
آقای گرشاسبی: ما اگر مسیر را به سمت بخش غیردولتی و کمک از سایر دستگاهها مثل آنهایی که ذینفع هستند در عملیات آبخیزداری مثلاً پروژهای را داریم در همین کردان کرج، یک شهرک صنعتی اراضی بالادستش را عملیات آبخیزداری انجام داده، طبق برنامه و قانون هم کار میکند حتی منافع استحصال آب و تولید گیاهان دارویی، اصلاً شهرک؛ شهرکِ گیاهان دارویی است. اراضی بالادستش هم گیاهان دارویی کار میکند، هم استحصال آب دارد و هم تولید گیاهان دارویی، حتی از منافع این باید به دولت برای آبخیزداری سایر مناطق هم مواهبی را پرداخت کنند، بنابراین قانون موجود است، ما، چون اعتبارات دولتی خیلی راحت است مصرفش، عموماً مسیر ادارات ما به این سمتی میروند که یک پول راحتی بیاید و یک کار دولتی انجام بدهیم، ولی کار با ذینفعان مشکلات خود را دارد.
شناسایی ذینفعان، جلسات مناسب با آنها، در تصمیم گیری ها، اجرا و نگهداری و بهره برداری مشارکت شان دهیم، اینها مدلهای تحقیقاتی است که ما الآن در پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری روی اینها کار میکنیم، در آبخوان داری...
آقای گرشاسبی: ما الآن چندین ایستگاه آبخوان داری داریم که حدود ۶۳ هزار هکتار؛ ۳۷ ایستگاه آبخوان داری داریم احاله مدیریت میکنیم به بخش غیردولتی راجع به آبخوان داری خصوصی و غیردولتی. پنج میلیون هکتار ما پتانسیل آبخوان داری در کشور داریم و سفره هایمان میدانید چقدر فقیرند و چقدر تخلیه شدند. آیا پنج میلیون هکتار را دولت میتواند آبخوان داری کند؟ باید برویم به سمت مدلهای کار با بخش غیردولتی که تحقیقات ما الآن در این زمینه بسیار گسترده در حال انجام است.