قلبی که در عزای امام حسین (ع) بشکند و چشمی که بر مصیبت او بگیرد در روز قیامت لرزان و ترسان نخواهد بود.
گریهای که سبک زندگی را تغییر میدهد
حضور قلب برای شرکت در عزاداریهای حسینی اهمیت دارد و گریهای که بر مصائب سیدالشهداء (ع) باشد اثر دارد.
تجلی و اثرگذاری این گریستن، تغییری است که در شخصیت افراد در نتیجه از بین رفتن آثار گناهان حاصل میشود.
با فرا رسیدن ایام محرم و برپایی مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان (ع)، یکی از مهمترین مسائل، تلاش برای همراهی توامان شور و شعور در منابر و مجالس است تا افراد با حضور در مجلس ذکر مصیبت اهل بیت (ع)، دستاوردهای معنوی و منشا اثر در زندگی را کسب کنند.
گریه برای امام حسین (ع) و حتی تظاهر به گریستن برای سید و سالار شهیدان (ع) مورد توصیه روایات و بزرگان است.
*مگر اسلام ما را از غمگساری نهی نکرده است پس چه سِری در این گریه نهفته است که تا این حد نسبت به آن تاکید میشود؟
در روایتی منتسب به پیامبر اکرم (ص) که در کتاب «عدة الداعی» نقل شده، آمده است خداوند در قلب بندهای که محبوبش باشد یک حالت حزن قرار میدهد، یعنی فردی که محبوب خداست به طور طبیعی و عادی، تقریبا حالت حزن و اندوه را تَه قلب دارد، چون نگران است، نگران برای آینده بلند مدت خویش، چرا که آینده را بلند مدت و زندگی را طولانی میبیند در نتیجه این حزن و اندوه ناشی از نگرانی در قلبش نسبت به آینده وجود دارد.
اساسا میبینیم که در این فرمایش پیامبر (ص) رویکردی که نسبت به انسان از سوی نظام الهی وجود دارد به این صورت معرفی میشود که آدمی ضمن اینکه زندگیاش را با آرامش پیش میبرد و حتی با شادی و سرور هم همراه می کند، در عمق وجودش باید نگرانی داشته باشد که مبادا خطاهایی او را دچار غفلت کند که بعد از آن غفلت سرانجامی برایش رقم بزند و بعد که چشم هایش را باز میکند، میبیند عمری طولانی بدون دستاورد داشته است.
نتیجه اینکه اگر انسان در اثر عواملی این حالت حزن را در وجودش ظاهر کند، میتواند آثار مثبتی داشته باشد.
به خلاف ماهیت غم و حزن که اساسا در فرهنگ ما ماهیتی ناپسند است چرا که با افسردگی و دلمردگی و مسایل روحی و روانی پیوند میخورد.
حزنی که در عزاداری امام حسین علیه السلام است تولید اثر میکند.
در حالی که بحث آن است که حزنی که اینجا در عزاداری حضرت اباعبدالله (ع) مطرح میشود، ماهیت منفی و ناپسند ندارد، چون تولید اثر میکند.
در روایت قبل که از رسول خدا (ص) مطرح شد، تاکید بر این بود که مسلمان به راحتی در دریای زندگی غرق نشده و با حساب و کتاب پیش میرود و همین مساله و حزن ناشی از عاقبت اندیشی باعث میشود که او روی حرفها و تصمیمهایی که در زندگی میگیرد، دقیقتر عمل کند.
پس حزنی که در نظام هستی نسبت به مساله عاشورا وجود دارد کاملا متفاوت است، ما حزن و گریستن جز عاشورا و برای امام حسین (ع) را نمیپسندیم.
*چه عاملی این گریستن بر مصائب سیدالشهداء (ع) را تجلی بخشیده و آثارش را مثبت میکند؟
بسیار پیش آمده که ممکن است در مجالس عزاداری و ذکر مصائب حضرت اباعبدالله (ع) باشیم، اما عامل اصلی غمگساری مان، مشکلات شخصی یا مشکلات خانوادگی و اجتماعی باشد، بر چنین گریستنی آثاری مترتب نیست.
منظور ما از گریه برای حضرت (ع) آن است که عزادار حسینی بگرید به خاطر آن آزار و زیانی که دشمنان به امام (ع) وارد کردند.
این اشک است که اثر دارد
راز تاثیرگذاری سوگواری برای سیدالشهدا (ع) در زندگی ابعاد مختلفی دارد. در واقع خود این غمگساری برای امام حسین (ع)، تاثیر منفی زدایی از عملکرد منفی انسان دارد، عملکردی که بعضا ممکن است روی اطرافیان نیز تاثیرگذار باشد.
یکی از دلایلی که خداوند این غمگساری را مورد توجه و تاکید قرار داده و حتی آن قدر به آن بها میدهد و میگوید که اگر حتی هفتهای یک روز، این غمگساری را داشته باشید باز هم آن آثار مثبت را به شما میدهیم، آن است که امام معصوم، برای انسان از خداوند طلب آثارزدایی گناهان را میکند و چون دعای امام به طور ۱۰۰ درصد مستجاب میشود، این منفی زدایی و به تعبیری از بین رفتن آثار گناهان در شخصیت انسان تحقق مییابد.
پس تجلی و اثرگذاری این گریستن، تغییری است که در شخصیت افراد در نتیجه از بین رفتن آثار گناهان حاصل میشود. البته در این میان، مساله دیگری هم وجود دارد، افرادی که زیاد اهل غم و گریه هستند حسابشان با عزاداران حسینی جدا است.
عامل گریه برای امام حسین (ع)، حقیقت مطلق در نظام هستی است یعنی مصیبتی بزرگ که بر امام معصوم روا شده و آن مصیبت ما را عزادار میکند.
*آیا گریستن بر سیدالشهدا (ع) مقدمهچینی میخواهد، به بیان دیگر آمادگی قبلی نیاز دارد؟
در موارد متعدد تصریح شده بدون آمادگی قبلی نمیتوان از مجالس عزای حسینی بهره برد، به تعبیر دیگر اگر با رفتارهای منفی در جلسه عزا وارد شویم و بنای ترک آن را هم نداشته باشیم، این مجلس برای ما سودی ندارد.
میگوییم قلبی به درد میآید که با امام حسین (ع) ارتباط و پیوندی دارد. اگر قلبی به دلیل رفتارهای ناسالم پیوندش را با امام از دست بدهد در مجلس عزاداری امام حسین (ع) هرچه قدر هم حضور یابد به خاطر مصیبت حضرت (ع) اشک نمیریزد. ما معمولا برای ورود به حرم امامان معصوم (ع) به زائر توصیه میکنیم وقتی میخواهید وارد حرم شوید، از امام (ع) اجازه بگیرید، بعد زائر سوال میکند که از کجا بفهمم به من اجازه داده شده وارد شوم یا نه؟
در پاسخ باید گفت: نشانه اذن زیارت توسط امام معصوم (ع) آن است که وقتی پشت درب صحن میایستید و شروع به تضرع و التماس میکنید، اگر قلبتان شکست و چشم آماده گریستن شد، بدانید که امام به شما اجازه داده است.
مکرر پیش آمده که زائر مراجعه کرده و گفته هر کاری کردم دلم نشکست، اما تا مشکلات شخصی را به یاد آوردم، گریه کردم.
این فریبی است که خود را میزبانش میکنیم.
عملی است جز عزای حسینی. این اشک طبیعتا تولید اثر نمیکند. عزای واقعی مقدماتی نیاز دارد از جمله اینکه شخصیت فرد از سلامت نسبی برخوردار باشد. شخصی که خود ذاکر اهل بیت (ع) بود، نقل میکرد شبی به سمت منزلم روانه بودم و دیدم فردی که همه او را میشناختند در حالی که مست بود به من گفت بیا و برایم روضه بخوان، من هرچه تلاش کردم نشد او را رد کنم و زیربار نمیرفت، مرا به اتاقکی برد و من با خود گفتم بهانه میگیرم شاید مرا معاف کرد، گفتم منبر نباشد، نمیخوانم، آن مرد خودش چهار دست و پا نشست و گفت من منبر تو!
به هر حال ذاکر اهل بیت شروع به خواندن ذکر مصیبت امام حسین (ع) کرد و آن مرد گویی به عالم دیگری رفت.
بیشتر بخوانید:سعادت خانوادهها در گرو زنده نگه داشتن فرهنگ امام حسین (ع)
بعد از مدتها که دوباره آن شخص را دیده بود، میگفت به کلی تغییر کرده بود.
از آن مرد سوال کردم که چه شد؟ گفت: آن روز که برایم روضه میخواندی خودم را در جهنم میدیدم و یک آن به معنای واقعی کلمه توبه کردم. این چنین شرایطی هست که فرد شاید وضعیت مناسبی نداشته باشد، اما واقعا دگرگون شود آن هم به دلیل تصمیمی که از اعماق وجودش میگیرد.
حجت الاسلام نظافت و اهمیت عزاداری برای امام حسین علیه السلام
منبع: شبستان