امروز ۱۸ ژوئیه به نام ماندلا نامگذاری شده است مبارزی که برای برقراری عدالت در آفریقای جنوبی و جهان تلاش می‌کرد.
ماندلا در طول زندگی خود ۲ بار با مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد و در این باره گفت:رهبر انقلاب اسلامی جهان را تحت تأثیر قرار داده، دیدار (با ایشان) برای من افتخار است.
زندگینامه: نلسون ماندلا (۱۹۱۸-۲۰۱۳)
نلسون رولیهلاهلا ماندلا ۱۸ ژوئیه سال ۱۹۱۸ در یک خانواده تمبو در روستای کوچک موزو در ناحیه متاتا، مرکز مناطق ترانسکی از استان کیپ در کشور آفریقای جنوبی به دنیا آمد و در سال ٢٠١٣ درگذشت.
نلسون ماندلا
پدر ماندلا، عضو شورای سلطنتی مردم تمبو بود و او از زمان تولد این مقام را به ارث برده بود و ماندلا نیز قرار بود چنین مقامی را به ارث ببرد.
پدر ماندلا نقشی اساسی در به سلطنت رسیدن جونگینتابا دالیندیبو در تمبو داشت. پدر ماندلا چهار همسر و در مجموع ۱۳ فرزند داشت.
ماندلا در ۷ سالگی، نخستین عضو خانواده خود بود که به مدرسه پا گذاشت، وی در مدرسه توسط یک معلم متدیست، با تبعیت از نام هوراسیو نلسون دریاسالار انگلیسی «نلسون» نامیده شد.
ماندلا وقتی ۹ ساله بود پدرش از بیماری سل درگذشت و جونگینتابا، نایب السلطنه سرپرستی وی را بر عهده گرفت.
ویدر یک مدرسه تبلیغی وسلی در همسایگی محل زندگی نایب السلطنه مشغول به تحصیل شد. بر اساس رسوم تمبو، او در ۱۶ سالگی، و در موسسه شبانه روزی کلارک بری، مشغول به تحصیل فرهنگ غرب شد. او به جای ۳ سال، در ۲ سال مدرک مقدماتی خود را اخذ کرد.
ماندلا در ۱۹ سالگی، در سال ۱۹۳۷، به هلدتون، دانشکده وسلی در فورت بیوفورت رفت و به ورزش‌های بوکس و دو و میدانی علاقمند شد. پس از شرکت در کنکور، شروع به تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه فورت هار کرد.
ماندلا در پایان سال اول تحصیلات خود، در تحریم شورای نمایندگی دانشجویان که در اعتراض به سیاست‌های دانشگاه انجام گرفت شرکت کرد، و پس از آن از فورت هار اخراج شد.
ماندلا به محض ورود به ژوهانسبورگ، به عنوان نگهبان معدن شروع به کار کرد. وی در حین کار، تحصیلات خویش را به صورت مکاتبه‌ای در دانشگاه آفریقای جنوبی (UNISA) به اتمام رساند و پس از آن شروع به تحصیل در رشته حقوق در دانشگاه ویتواترسرند کرد.
پس از آنکه حزب ملی‌گرا که اکثریت اعضای آن را آفریکانس‌های طرفدار سیاست جدایی نژادی آپارتاید تشکیل می‌دادند در انتخابات ۱۹۴۸ پیروز شد، ماندلا در مخالفت کنگره ملی آفریقا در سال ۱۹۵۲ و مبارزات کنگره خلق در سال ۱۹۵۵ که اتخاذ منشور آزادی توسط آن برنامه بنیادین آرمان ضد آپارتاید را فراهم می‌کرد نقشی اساسی داشت.
در این زمان، ماندلا و همکارش اولیور تامبو شرکت حقوقی ماندلا و تامبو را مدیریت می‌کردند، و خدمات حقوقی رایگان یا ارزان قیمت در اختیار آن دسته از سیاهانی که قادر به برخورداری از نمایندگی قانونی نبودند قرار می‌دادند.
ماندلا که در آغاز طرفدار مبارزه عمومی غیر خشونت آمیز بود، در ۵ دسامبر ۱۹۵۶ به همراه ۱۵۰ تن دیگر دستگیر شد و متهم به خیانت شد و تا سال ۱۹۶۱ ادامه یافت و همگی آنان تبرئه شدند.
از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۹ با روی کار آمدن طبقه جدیدی از فعالان سیاه‌پوست (آفریکانیست) در شهرک‌ها که خواستار اتخاذ تدابیر جدی‌تری علیه رژیم حزب ملی‌گرا بود، فعالیت کنگره ملی آفریقا با اختلالات زیادی همراه بود.
آفریکانیست‌ها کنفرانس منشور آزادی را که در سال ۱۹۵۵ در کلیپتون برگزار شد به باد تمسخر گرفتند.
در سال ۱۹۵۹، پس از آنکه بیشتر آفریکانیست‌ها، با حمایت مالی از غنا و پشتیبانی چشمگیر سیاسی از جانب باسوتو مستقر در ترنسوال از این کنگره جدا شده و تحت رهبری رابرت سوبوکوه و پوتالکو لبالو، کنگره پان آفریکانیست را تشکیل دادند کنگره ملی آفریقا بیشتر حمایت نظامی خود را ازدست داد.
پس از قتل عام حامیان کنگره پان آفریکانیست، در مارس ۱۹۶۰ و تحریم کنگره پان آفریکانیست و کنگره ملی آفریقا، کنگره ملی آفریقا و حزب کمونیست آفریقای جنوبی به متابعت از جنبش مقاومت آفریقا (شورشیان لیبرال) و کنگره پان آفریکانیست پرداختند.
وتولی، که متهم به بی‌اعتنایی شده بود، به حاشیه کشانده شد، و کنگره ملی آفریقا و حزب کمونیست آفریقای جنوبی به کنفرانس فراگیر آفریقا در سال ۱۹۶۱، که تمامی احزاب در آن گرد آمدند تا به راهبرد مشترکی دست یابند متوسل شدند و در این کنفرانس ماندلا با اعلام تشکیل اومخونتووه سیزوه، که بر اساس ایرگو، نهضت چریکی یهودیان، تشکیل شده و رهبری آن را ماندلا و دنیس گلدبرگ، لیونل «راستی» برنشتاین و هارولد ولپه فعالان یهودی حزب کمونیست آفریقای جنوبی بر عهده داشتند دعوت به مبارزه نظامی کرد.
در سال ۱۹۶۱، ماندلا رهبری اومخونتو وسیزوه (MK) (مبارزه مسلحانه) را که خود یکی از بنیانگذاران آن بود بر عهده گرفت.
او مبارزات خرابکاری علیه اهداف نظامی و دولتی را رهبری می‌کرد و چند دهه بعد، خصوصا در دهه ۱۹۸۰، اومخونتو وسیزوه تبدیل به جنگ چریکی علیه رژیم حاکم شد.
ماندلا همچنین در خارج از کشور مبادرت به جمع‌آوری کمک‌های مالی برای MK کرد و در دیدار با برخی از دولت‌های آفریقا ترتیباتی برای آموزش شبه نظامی داد.
وی در ۵ اوت ۱۹۶۲، پس از ۱۷ ماه گریز دستگیر شد و در دژ ژوهانسبورگ زندانی شد.
در ۲۵ اکتبر ۱۹۶۲، ماندلا به ۵ سال زندان محکوم شد. ۲ سال بعد در ۱۱ ژوئن ۱۹۶۴، به اتهام شرکت ماندلا در کنگره ملی آفریقا (ANC) برای وی حکم دیگری صادر شد.
ماندلا در جزیره روبن زندانی شد و از ۲۷ سال زندان متعاقب آن ۱۸ سال را در این زندان به سر برد. در این زندان بود که ماندلا زندگینامه خود را، تحت عنوان راه طولانی آزادی نوشت.
اما، ماندلا هیچ چیزی در مورد همدستی فردریک دکلرک در خشونت‌های دهه‌های هشتاد و نود، یا نقش همسر سابق خود وینی ماندلا در آن قتل‌عام افشا نکرد. اما، او بعد‌ها در همکاری با دوست روزنامه‌نگار خود آنتونی سمپسون به بررسی این مسائل پرداخت.
نخستین انتخابات دموکراتیک آفریقای جنوبی که در آن همه افراد می‌توانستند شرکت کنند در تاریخ ۲۷ آوریل ۱۹۹۴ برگزار شد.
کنگره ملی آفریقا اکثریت را در انتخابات به خود اختصاص داد، و ماندلا، به عنوان رهبر کنگره ملی آفریقا، به عنوان نخستین رئیس جمهور سیاه‌پوست کشور برگزیده شد و در دولت اتحاد ملی دکلرک از حزب ملی‌گرا به عنوان معاون رئیس‌جمهور برگزیده شد.
ماندلا به عنوان رئیس‌جمهور از ماه می ۱۹۹۴ تا ژوئن ۱۹۹۹، رهبری انتقال از فرمانروایی اقلیت و آپارتاید را بر عهده داشت، و به خاطر حمایت از صلح ملی و بین‌المللی، تحسین بین‌المللی را به دست آورد.
وی نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد و پیش از ریاست جمهوری از فعالان برجستهٔ مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی آفریقا بود.
نلسون ماندلا در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ به دلیل ذات الریه در بیمارستانی در پرتوریا بستری شدو در همان سال درگذشت.
دیدار نلسون ماندلا با رهبر انقلاب
نلسون ماندلا رهبر کنگره ملی آفریقا در۱۵ آذر ۱۳۹۲ در محل اقامت مقام معظم رهبری با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کرد و طی آن بر تأثیر مستقیم پیروزی انقلاب اسلامی ایران در امید بخشیدن به مردم آفریقای جنوبی برای پایداری و مبارزه علیه رژیم نژادپرست حاکم بر این کشور تأکید کرد.
نلسون ماندلا در اظهاراتش بار‌ها از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان رهبر خود یاد کرد و افزود: انقلاب اسلامی ایران تحت رهبری امام خمینی امید‌های فراوانی را برای قیام مردم آفریقای جنوبی در مبارزه علیه بی‌عدالتی به‌همراه داشته است و بدون تردید تاریخ هرگز نقش ایران اسلامی را فراموش نخواهد کرد. ملاقات با رهبر انقلاب بزرگی که جهان را تحت تأثیر قرار داده است برای من امیدبخش و موجب افتخار بزرگی است و مردم آفریقای جنوبی اکنون برای شنیدن گزارش دیدار‌های من با رهبر بزرگ انقلاب و مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران به انتظار نشسته‌اند.
فراز‌هایی از فرمایشات مقام معظم رهبری درباره ماندلا قهرمان مقاومت جهانی
«نلسون ماندلا» قبل از آنکه در آفریقاى جنوبى به پیروزى برسد ــ زمانى که تازه از زندان آزاد شده بود ــ به ایران آمد و با من ملاقات کرد. راجع به اوضاع آفریقاى جنوبى از او سؤال کردم، چیزهایى گفت. من به او گفتم، ما تجربه‌اى داریم که گمان مى‌کنم در کشور شما هم قابل عمل باشد؛ و آن تجربه عبارت است از این‌که انسان‌هاى داوطلب ــ که اکثریت جمعیت کشور ما را تشکیل مى‌دادند ــ زن و مرد، با جسمِ خودشان به خیابان‌ها آمدند، نه با مشتشان، نه با سلاحشان، نه با نارنجکشان، نه با خانه تیمى‌شان، بلکه با تنِ خودشان آمدند؛ روى خود را هم نبستند، با صورتِ باز آمدند؛ لذا نظام را منفعل کردند و او هم دید نمى‌تواند بایستد، واقعاً بر چه‌کسى مى‌خواست حکومت کند؟ گفتم به‌نظر من این الگو در آفریقاى جنوبى قابل عمل است. او سرى تکان داد. بعد از رفتن او، یکى دو ماه طول نکشید که خبرهاى تظاهرات عظیم مردمى در آفریقاى جنوبى را در روزنامه‌ها خواندیم! من فهمیدم که این بذر، سبز شد؛ عین همان وضعیت ایران. تمام خیابان‌هاى شهرهاى بزرگ آفریقاى جنوبى از سیاهان پُر شد و یک عدّه از سفیدپوست‌ها هم آمدند و همراه با آن‌ها راهپیمایى کردند و گفتند: ما هم با حکومت تبعیض نژادى مخالفیم! نتیجه نیز همان شد؛ یعنى کسى که در رأس بود، دید اصلاً نمى‌تواند کارى بکند.
اوّل رفت و کس دیگرى را جاى خودش گذاشت؛ او هم دید نمى‌تواند؛ لذا در یک انتقال قدرت آرام، حکومت را به دست سیاه‌پوستان دادند و خود «ماندلا» هم رئیس‌جمهور شد! این حادثه تقلیدشدنى و این الگوى ملت‌ها براى آزادی‌خواهى، به‌وسیله جوان ایرانى در دهه‌هاى پنجاه و شصت اتّفاق افتاد. (بیانات در دیدار جوانان و فرهنگیان در مصلّاى رشت (۱۳۸۰/۰۲/۱۲)
منابع: ویکی پدیا، همشهری آنلاین، خبرگزاری تسنیم