چند سال پیش، جان توتیل در کوههای کاسکید واشنگتن در حال دویدن بود که نقطه تیره را دید که روی برف میپرد. تقریباً به اندازه یک بلوبری کوچک بود، با بدنی کشیده و شش پا که به صورت لرزانی حرکت میکردند. توتیل از دیدن یک حشره در آن روز سرد زمستانی شگفت زده شد.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، توتیل، عصب شناس در دانشگاه واشنگتن در سیاتل، میگوید:از اینکه این حشره در حال راه رفتن به اطراف بود، به نوعی متحیر شدم. او بعداً فهمید که این یک پشه Chionea بود. این پشه که به عنوان پشه برفی نیز شناخته میشود، میتواند در دمایی بسیار پایینتر از دمایی که اکثر حشرات دیگر میتوانند تحمل کنند راه برود.
اکنون، توتیل و همکارانش نشان داده اند: یک ترفند وحشتناک به پشههای برفی کمک میکند تا در شرایط زیر صفر زنده بمانند. این تیم در مقالهای که اخیرا منتشر شد، گزارش میدهد: وقتی پا شروع به یخ زدن میکند، حشرات میتوانند به سرعت آن را قطع کنند و از خزش و رسیدن کریستالهای یخ به بدن آنها جلوگیری کنند.
بسیاری از گونههای جانوری، از جمله عنکبوت ها، مارمولکها و خرچنگ ها، میتوانند یک اندام یا دم را برای فرار از شکارچیها قطع کنند، اما اولین موردی است که جانداری در مقابل سرمای شدید برای ادامه حیات دست به چنین کاری میزند. کریستین میلر، زیستشناس تکاملی دانشگاه فلوریدا در این باره میگوید: این مطالعه “با پدیده جدیدی که قبلاً ثبت نشده بود مواجهیم، آن هم در گونهای بسیار جالب که ما اطلاعات کمی در مورد آن داریم”.
توتیل میگوید: پشههای برفی نوعی پشه بدون قابلیت پرواز هستند که از بستگان «پشههای بزرگتر، لاغر اندام و مزاحمی هستند که میبینید در خانهتان میچرخند و شبها در گوشتان ویز ویز میکنند!». مطالعه حشراتی که نهایتا تا دو ماه زندگی کنند آسان نیست: آنها را نمیتوان در آزمایشگاه پرورش داد و جمع آوری آنها از طبیعت دشوار است. پشههای برفی میتوانند در مناطق کوهستانی زندگی کنند که دسترسی به آن برای انسان دشوار است، جایی که خطر سقوط بهمن وجود دارد.
توتیل میگوید: بهترین راه برای یافتن آنها این است که زمان زیادی را صرف چرخیدن و تماشای زمینهای برفی کنید. او میگوید در یک جست و جوی هشت ساعته، «احتمالاً هفت ساعت از آن، پیادهروی آهسته در سربالایی برفی است». از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، او، همسرش و برخی از دوستان و داوطلبان صدها پشه برفی را جمع آوری کردند و آنها را در لولههای پلاستیکی که آنها را به آزمایشگاه Tuthill فرستادند، جمع کردند. بیشتر پشههای برفی که زنده وارد میشوند از سفرهای گردشگری در واشنگتن آمدهاند.
تیم Tuthill از یک دوربین حرارتی برای ضبط ۷۷ پشه برفی که روی صفحات سرد راه میرفتند، استفاده کردند. محققان دریافتند که حشرات حتی زمانی که دمای بدنشان به ۷- درجه سانتیگراد کاهش یافت، به راهپیمایی ادامه دادند. اما بیش از نیمی از پشههای برفی که مورد آزمایش قرار گرفتند، حداقل یک پای خود را در طول آزمایشها قطع کردند.
دومینیک گلدینگ، یک متخصص تحقیقاتی با چشم تیزبین، درست قبل از قطع عضو متوجه افزایش دما در پاهای پشهها شد. توتیل میگوید که این افزایش دما نشانه شروع تشکیل یخ است. آب مایع با تبدیل شدن به یخ گرما آزاد میکند (گرما از دست میدهد و این گرما را به محیط ساطع میکند).
این تیم پیشنهاد میکند: نورونهای پا ممکن است این تغییر دما را حس کنند و باعث قطع عضو شوند و از پخش شدن کریستالهای یخی در بدن جلوگیری کنند. او میگوید: پشهها قبل از اینکه موج یخ به بدنشان برخورد کند و سپس تمام اندامهای داخلی آنها منجمد شود، حدود نیم ثانیه فرصت دارند تا از شر پای خود خلاص شوند.
پشههای برفی زمانی که محققان پاهای آنها را کشیدند، عمل قطع عضو را انجام ندادند و این کار را فقط در پاسخ به یخ زدگی انجام دادند.
کتی مارشال، حشره شناس در دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا میگوید: حیوانات دیگر استراتژیهای مختلفی برای دفع سرما ابداع کرده اند. برخی از حشرات پروتئینهای ضد یخ را در اندام هایشان پمپاژ میکنند. برخی از حلزونها و قورباغهها به سادگی در برابر تشکیل یخ در بدن خود مقاومت میکنند.
مارشال در مورد فعالیتهای این گروه تحقیقاتی که هنوز در یک مجله معتبر منتشر نشده است، میگوید: نکته جالب در مورد پشههای برفی این است که آنها در واقع از هیچ یک از استراتژیهای گفته شده پیروی نمیکنند. او میگوید، آنها اجازه میدهند یخ در پاهایشان شکل بگیرد، و برای خلاص شدن از شر آن، پای خود را قطع میکنند آن هم در شرایطی که احتمالا میدانند پای جدیدی در بدنشان رشد نخواهد کرد، که برای من کاملاً عجیب است.
این تیم دریافتند: پشههای برفی که اندامهای یخ زده خود را قطع کردند بیش از یک دقیقه بیشتر از پشههایی که پا را قطع نکردند در محیط یخ زده زنده ماندند. آن زمان اضافی ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما توتیل میگوید در طبیعت، زمانی که شب در حال فرا رسیدن است و دما کاهش مییابد و حشرات با سرعت به دنبال مکانی برای پنهان شدن و استراحت هستند، این یک دقیقه میتواند تفاوت بین مرگ و زندگی باشد.
مترجم: محمد زارعلی
منبع: سیناپرس