رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: متنوع سازی بازار های صادراتی و صادرات کالا با ارزش افزوده بیشتر و با پیچیدگی فنی بالاتر ، اهداف کشورمان در حوزه توسعه صادرات غیرنفتی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما پنجمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران (ایران اکسپو ۲۰۲۳) از روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت به مدت چهار روز در مرکز نمایشگاه بین المللی تهران آغاز شد. بررسی رویکرد و اهداف این نمایشگاه موضوع برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور علیرضا پیمان پاک؛ رئیس سازمان توسعه تجارت و دکتر صفری؛ معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه بود.
سوال : نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۳ بزرگترین رویداد صادراتی کشور بعد از چهار سال است. این نمایشگاه چقدر در قالب برنامه ریزی‌های شما پیش رفته است؟
پیمان پاک؛ ما یک برنامه ریزی برای افزایش صادرات غیرنفتی کشور تعریف کردیم؛ این برنامه ریزی طی چهار سال دولت سیزدهم بناست که صادرات غیرنفتی کشور را به ۷۰ میلیارد دلار برساند. امروز هم آقای رئیس جمهور اشاره کردند که ما با صادرات ۵۳ و نیم میلیارد دلار صادرات غیرنفتی در سال ۱۴۰۱، بیشترین میزان صادرات غیرنفتی کشور را شاهد بودیم و ان شاء الله با حمایت و پشتیبانی از توسعه صادرات غیرنفتی و همراهی بخش خصوصی بتوانیم این فضا را محقق کنیم. ما دو هدف اصلی را در حوزه توسعه صادرات غیرنفتی با همکاری وزارت خارجه دنبال می‌کنیم؛ این دو هدف، یکی متنوع سازی بازار‌های صادراتی و موضوع دوم صادرات کالا با ارزش افزوده بیشتر و با پیچیدگی فنی بالاتر است. این مسأله؛ رویکرد اصلی نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۳ بود و بر اساس این، ما طراحی‌ای داشتیم که بتوانیم از بیش از ۶۵ کشور دنیا حدود بیش از ۱۲۰۰ تاجر را دعوت کنیم تا با ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های صادراتی کشور آشنا شوند. این یک اقدام بود در راستای سلسله اقداماتی که ما در دولت دنبال می‌کنیم برای این که بتوانیم فضا را تسهیل کنیم و بستر‌ها را ایجاد کنیم برای این که صادرکنندگان کشور بتوانند به طور موفقیت آمیز صادراتشان را توسعه دهند.
سوال : افزایش مناسبات و توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری با سایر کشور‌هایی که ما همیشه برنامه ریزی و سیاست گذاری هایمان بر این اساس است، فکر می‌کنید نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۳ چقدربرای رسیدن به اهداف میکند؟
صفری؛ معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه: ما تقریباً ۸، ۹ ماه پیش یک همکاری مشترک را وزارت خارجه با وزارت صمت که بخش تجارت خارجی بود در جهت اکسپو ۲۰۲۳ شروع کردیم. اولین بار است که دولت جمهوری اسلامی ایران به طور کامل از چنین نمایشگاه‌هایی حمایت کامل میکند. این اهمیت خاص و ویژه دارد. وزارت خارجه تقریباً ۱۳۰ نمایندگی را فعال کرد، ما روی ۱۳۰ - ۱۲۰ کشور کار کردیم، سفرا، کارداران، سرکنسولگری‌ها و با فعالیت زیادی که به صورت مشترک با وزارت صمت توانستیم ۶۵ کشور را تشویق کنیم. از کشوری همانند چین ۸۰ نفر به اضافه معاون وزیر و مدیران کل آمدند، این یکی از اهداف مهم برای توسعه تجارت مان بود. وقتی که از ۶۵ کشور تجار می‌آیند، تجاری که فقط با ایران کار نمی‌کنند با بهترین کشور‌ها مثل اروپا، ژاپن و چین کار می‌کنند، استاندارد‌هایی اینجا مطرح می‌شود که با برخورد اول این‌ها زده نشوند، پس مجبور بودیم کیفیت بسیار بالایی باشد. همان طور که دوستان تأیید کردند کیفیت بالا بود. امروز هم من و هم آقای پیمان پاک تأکید کردیم شرکای شما که عرضه کالا را در این نمایشگاه عرضه می‌کنند قابل اعتماد از لحاظ کیفیت و استاندارد هستند؛ این مطلب مطلب خیلی مهمی است. ۲- چند وزیر که امروز با آن‌ها صحبت می‌کردم می‌گفتند اصلاً ما در تعجب هستیم که چه رشدی در بخش‌های مختلف اتفاق افتاده، ما مدام می‌گوییم دارو و تجهیزات پزشکی، این وزیر تجارت کشور خاص حالا اسمش را نمی‌برم، کشور عقب افتاده‌ای هم نبود بگوییم از فلان منطقه بود، کشوری بود متوسط، می‌گفت بسیار پیشرفت‌ها و استاندارد‌ها بالا بود و من تعجب کردم و ما فکر کنیم می‌توانیم کار‌های بزرگی کنیم. این کشور با ۵۰ تاجر بزرگ آمده شرکت کرده. خود آقای رئیس جمهور وقت گذاشتند آمدند سخنرانی کردند، راهنمایی‌ها و اعتمادسازی لازم در این جلسه شد، می‌تواند یک پایه‌ای شود در جهت توسعه صادرات ما و صدور خدمات مهندسی ما و خدمات. نکته خدمات بسیار مهم است. اولین بار است که فکر کنم بانک‌ها شرکت کردند، ۱- شرکت‌های آی تی، پلتفرم‌ها و خدمات مختلفی که می‌تواند عرضه شود، در این جا عرضه شده. این مکمل صادرات فیزیکی ما خواهد بود که فکر می‌کنم این یک حرکت نویی خواهد شد که بتوانیم از این طریق ارزآوری بیشتری از کالاهای خشک یا سخت داشته باشیم. به قول آقای پیمان پاک، ما می‌خواهیم کالا‌هایی را عرضه کنیم که با سرمایه گذاری کم ارزش افزوده بالایی داشته باشد که صدور خدمات مهندسی و خدمات؛ این اثر را خواهد داشت در توسعه صادرات ما و امیدواریم در خبر بود که یک میلیارد، ولی ما امیدمان این است که بیش از دو سه میلیارد این‌ها بتوانند به تفاهمنامه و قرارداد برسند.
سوال : همین توسعه مناسبات و همین عددی که الآن در امضای قرارداد‌ها و تسهیل تجارت آقای دکتر اشاره کردند صحبت کنیم؛ یک نمایشگاه که زیرساخت هایش از هفت هشت ماه گذشته با یک شکل و رویکرد متفاوت و البته حمایت صد درصدی دولت در قالب یک همکاری با وزارت خارجه،آغاز شد، فکر می‌کنید حاصل حضور این ۶۵ شرکت کننده، این تجاری که اشاره کردند با شکل‌های مختلف وارد کشور شدند و از یک سطح کیفی خودشان برخوردار هستند، چند درصد نسبت به سال‌های گذشته از ایران اکسپو ۲۰۲۳خروجی داشته باشیم ؟
پیمان پاک: عموم تجار و فعالین اقتصادی و صادرکنندگانی که مخاطبین و بازیگران اصلی حوزه تجارت خارجی کشور هستند عموماً طی یک سال و نیم، دو سال گذشته دولت، هم بنده و هم آقای صفری را به خوبی می‌شناسند، فعالیت‌های توسعه تجارت و معاونت دیپلماسی وزارت خارجه را دنبال می‌کنند. ما خیلی دنبال کار نمایشی، صوری نیستیم. خود تجار می‌توانند این را پاسخ دهند. می‌توانند دوستان نظرسنجی کنند. نمایشگاهی که برگزار می‌شود یعنی ایران اکسپو ۲۰۲۳، به گفته خود تجار و فعالین اقتصادی که تقریباً روز اولش را طی میکند و سه روز دیگر را پیش رو داریم، بسیار از نمایشگاه‌های سال‌های گذشته متفاوت بود، صحبتی که مطرح می‌شد عموماً سال‌های گذشته این نمایشگاه در حجم بسیار کوچکی برگزار می‌شد، یک تعداد تجاری که عموماً برخی از آن‌ها بوده که بیایند بازارشناسی کنند، نگاه کنند و با بازار آشنا شوند. اما حجم تجاری که حضور پیدا کردند حداقل ۱۲۰۰ تاجر، همین امشب ۱۸۰ تاجر جدید اضافه می‌شوند به نحوی که ما در فضای اقامتی این‌ها دچار محدودیت‌هایی شدیم. کنار این نکته که آقای دکتر اشاره کردند حضور افراد ذی نفوذ، تجار معتبر و رؤسا و هیأت رئیسه‌های اتاق بازرگانی است. یک بار شما یک تاجر را می‌آورید یک فناوری و یک محصول را می‌بیند، یک قرارداد می‌بندد، آن پروژه خاتمه پیدا میکند یا این دو تاجر باهم ادامه می‌دهند. یک جا این است که شما اتاق‌های بازرگانی، تشکل‌های صادراتی و به عبارتی آن معاونین یا وزرای تجارت را می‌آورید و یک جریان ایجاد می‌کنید برای این که از منفذ اتاق بازرگانی بتوانید با تعداد کثیری از تجار ارتباط پیدا کنید.
سوال: برگزاری نمایشگاه به این شکل، آیا امسال از سال های قبل متفاوت شده ؟
پیمان پاک: امسال، کاملاً متفاوت است به نحوی که من همین ظهر به بعد تماس‌های زیادی از سمت افراد حاضر در نمایشگاه داشتم که تشکر می‌کردند که رویه و آن ساز و کار برگزاری نمایشگاه بسیار متفاوت است و برخی از آن‌ها می‌گفتند ما به حد کافی توانستیم در روز اول قرارداد منعقد کنیم و قرارداد‌های بسیار بزرگ و در قالب‌هایی که همکاری مشترک تعریف شده، یعنی دوستان واقعاً زحمت کشیدند کنار این فرایند، ما بیش از ۶۰۰ نشست تخصصی B to B تجاری داریم که بسیاری از این‌ها را اتاق‌های مشترک برگزار می‌کنند یعنی یک همکاری کاملاً مشترک بین بخش خصوصی، تشکل ها، صادرکنندگان نمونه و دولت است. این فضاسازی و این بسترسازی که دولت کرده و این حجم از تجار و مجموعه‌های مختلفی که آمدند و ارتباط خوبی برقرار کردند، اینجا دیگر باید صادرکنندگان همراهی کنند و از این جا به بعد دوستان باید قرارداد‌ها را منعقد کنند. یک کار دیگر که ما کنار این کردیم، ایجاد زیرساخت و ساز و کار‌ها برای ایجاد و تأمین الزامات توسعه تجارت است. به عنوان مثال یکی از کار‌هایی که امروز در روز اول نمایشگاه ایران اکسپو برگزار شد، معرفی نمایشگاه واردات چین است. این نمایشگاه یک نمایشگاه بسیار بزرگی است که بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار قرارداد در آن منعقد می‌شود و در حجم بسیار بالا، تعداد شرکت‌های بسیار بزرگ وارد کننده چینی حضور دارند. اینجا این نمایشگاه توضیح داده شد که بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ صادرکننده ما آمدند مسئولین نمایشگاه به علاوه معاون بازرگانی به عبارتی وزیر بازرگانی چین آمدند کامل توضیح دادند، شرایط را تعریف کردند، تسهیلاتی قائل شدند برای بخش خصوصی ما، ما هم مشوق‌هایی را تعریف کردیم برای این که صادرکنندگان ایرانی بتوانند در این فضای نمایشگاهی حضور پیدا کنند و توانمندی هایشان را به کل واردکنندگان چین معرفی کنند. از این دست اقدامات زیرساختی هم تعریف می‌شود و در این نمایشگاه برگزار می‌شود که واقعاً بتواند به طور کامل و مستمر تأثیرگذار باشد بر رویه‌ها و آن برنامه‌های صادراتی کشور.
سوال: می‌توانیم بگوییم آن چیزی که داریم روز نخستش را پشت سر گذاشتیم و سه روزش را داریم در حوزه دیپلماسی اقتصادی کشور؛ یک رویداد و دستاورد بزرگ است؟
صفری: حتماً، نکته چین کار یک سال بود انجام می‌شد، ما یکی از بازار‌های صادراتی جدید ما چین بود، ما اگر بتوانیم روی همین کشور تمرکز بدهیم، مساوی است با ۱۰ تا ۲۰ فضای صادراتی. چرا این تعداد کشور پا شدند آمدند؟ چون در سال گذشته حدود ۲۰ قلم مجوز صادرات جمهوری اسلامی ایران به چین گرفته شد، در کالاهای مختلف و اولین بار با کمک مرکز، پرتقال ما به چین وارد شد با کیفیت عالی که فیلمش به طور کامل در کل چین پخش شد.
سوال: الآن نمونه چین را مثال زدید، یعنی روی آن ۶۵ کشور دیگر هم همین قدر مطالعه و کار کارشناسی صورت گرفته؟
صفری: یک کشور آفریقایی با ۲۰ میلیون جمعیت مساوی چین و هند نیست. آن یک میلیارد و خرده‌ای جمعیت دارد، قدرت خرید بالایی دارد، اما این نمونه که... این‌ها چرا با این تعداد پا شدند آمدند؟ مطلبی که دکتر پیمان پاک فرمودند که آمدند یک جلسه خاص در کنار جلسه نمایشگاه ما گذاشتند ببینند آن اکسپوی واردات ما این شرایطش است، چون دیدند این امکانات و این توان در جمهوری اسلامی ایران هست، آمدند گفتند استاندارد‌های ما این است، ما این‌ها را هم قبول داریم، به این صورت هم شما را پذیرفتیم. یک مثال کوچک بزنم؛ ما فقط در بخش شیلات پارسال ۸۵ میلیون دلار صادرات به چین داشتیم. ما دنبال بازار‌های جدید هستیم البته در کنارش هم ثبات بازار‌های قدیم، نمی‌توانیم بگوییم بازار عراق را از دست بدهیم برویم سراغ... آن جا را باید تثبیت کنیم، افزایش بدهیم، موانع را رفع کنیم و بعد این توسعه‌ها را انجام دهیم. البته انتظار متقابل هم دارند و این توانایی جمهوری اسلامی هم هست که به طور متقابل در بعضی کشور‌های هدف ما سرمایه گذاری در بخش معادن، فولاد و... داشته باشه و این آمادگی را داریم. پس این که شما می‌گویید؛ یک حادثه بسیار بزرگی بوده، اولین بار هم بوده که دولت حمایت کامل کرده، و ما باید از این فرصت استفاده کنیم. ان شاء الله... سال بعد ما انتظارمان این است که تعداد بیشتری از کشور‌ها شرکت کنند و به همین صورت ادامه پیدا کند.
سوال: آقای پیمان پاک، آقای صفری یک جمله‌ای گفتند؛ گفتند یک رویداد بزرگ است، اما برای این رویداد بزرگ و در کنار این رویداد بزرگ باید یک سری اتفاقات به عنوان آسیب شناسی هم بیفتد، چه کردید برای به روز رسانی قوانین صادراتی و برای این که موانع صادراتی حذف شود؟ برای این که یک بازار حفظ شود و یک بازار جدید به عنوان مقصد صادراتی شناسایی شود، مطمئناً ما باید خیلی از کار‌ها را همزمان و تؤامان انجام دهیم، چه کار انجام میشه؟
پیمان پاک: امروز هم ما در این اجلاس در حضور مسئولین و مقاماتی که از ۶۵ کشور آمده بودند در حضور آقای رئیس جمهور یک گزارشی از عملکرد دیپلماسی بین المللی و دیپلماسی اقتصادی و تجارت خارجی کشور دادیم، فعالیت‌هایی که مشترک، سازمان توسعه تجارت با وزارت امورخارجه دنبال میکند؛ از بحث موافقتنامه تجارت آزاد اوراسیا، از ایجاد خطوط مستقیم دریایی با کشور‌های همسایه، از برقراری ارتباط پلتفرم‌های تجارت الکترونیک ایران با تجارت الکترونیک کشور‌های مختلف، از برقراری روابط بانکی و ارتباط سامانه‌های پرداخت و آن بحث سوئیفت و شبه سوئیفت‌های دو کشور تا موضوع بیمه‌های صادراتی، صندوق‌های ضمانت، بحث استفاده از ابزار‌های پرداخت و سیستم‌های جایگزین بانکی در حوزه گمرکات، بازارچه‌های مرزی، فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای ما داشتیم که تقریباً از این ۶۵ کشور، بخش عمده‌ای از آن‌ها شامل اقدامات اثربخش و موفقیت‌هایی که طی این یک سال و نیم شده بود گزارش‌های خوبی داده شد.
سوال: کافی است ...؟
پیمان پاک: از زیرساخت‌ها شاید بیش از ۳۰۰ تا ۴۰۰ اقدام مؤثر را ما در حوزه بین الملل کردیم که بعضاً شاید شما در چهار، پنج سال گذشته، در هفت، هشت سال گذشته بخش قابل توجهی از این اقدامات هم صورت نگرفته بود که نسبت بگیریم. اما ما بخش عمده‌ای از عدم موفقیت مان در داخل است؛ ما همیشه این را گفتیم؛ یعنی در فضای بین الملل عموماً با یک تحریم روبرو هستیم که می‌تواند مدیریت شود، اما در داخل تنوع قوانین، تعدد، تکثر و تزاحمش، به عبارتی ناهماهنگی دستگاه ها؛ این‌ها دارد دنبال می‌شود. ما با هماهنگی و با همراهی خود بخش خصوصی، یک ویژگی که سازمان توسعه تجارت و معاونت اقتصادی وزارت خارجه دارند؛ همراهی با تجار، همسویی با اتاق‌ها و تشکلها است. ما با همراهی همدیگر در سطح دولت، با حمایت ویژه‌ای که خود رئیس جمهور و معاون اول دارند تا حد قابل توجهی توانسته ایم این مشکلات را رفع کنیم، اما بخش‌هایی از این نیازمند اخذ قوانین است. حتی ما در حوزه صادرات دو، سه مصوبه سران قوا گرفتیم، یعنی رفتیم دنبال کردیم تا حدی که توانستیم این را تسهیل کردیم. ولی برای این که یک کشوری که رویکرد صادراتی نداشته، عموماً این بوده که مازاد مصرف را شما صادر می‌کردید نه صادرات به عنوان یک فضای مؤثر و عامل مؤثر و یک موتور توسعه اقتصادی نگاه کنید می‌بینید در کشور دچار چالش‌ها و کمبود‌های جدی هستیم، لذا ما واقعاً نیازمند یک حرکت‌های جدی و یک ساختارشکنی‌ها و تحولاتی هستیم که یک مقداری زمان بر است، به عنوان مثال مثلاً در حوزه لجستیک...
سوال: همیشه از شما می‌پرسیم شروع کردید آیا اجرایی هم میشه؟...
پیمان پاک: ما شروع کردیم، به همه گزارش عملکرد می‌دهیم الحمدلله. این بحث را نداریم که شروع کردیم، این فرایند‌ها شروع که شده، اما برای یک حوزه مثال زدند آقای دکتر؛ حوزه اوراسیا، این فضایی که به وجود آمده و بازارسازی و بازاریابی که ما می‌کنیم یکی از الزاماتش زیرساخت است؛ زیر ساخت این بوده که مثلاً راه آهن رشت- آستارا که سه تا چهار سال زمان می‌برد، هفت، هشت سال متوقف مانده، بازارسازی و بازاریابی را شش ماهه تا یک ساله می‌توانی انجام دهی، اما یک ساله نمی‌توانی لجستیک را به سرعت حل کنی. در حوزه توسعه ظرفیت گمرکات، در حوزه افزایش ناوگان حمل و نقل ات، در حوزه بحث کشنده و حتی تولید، ما تولید برای صادرات مان ضعف دارد، این که واحدهایمان بیایند فناوری شان را به روز کنند، آقای دکتر صفری اشاره کردند، حتی با مشارکت بسیاری از این کشور‌ها و سرمایه گذاران و مقاماتی که در ایران اکسپو حضور داشتند پیشنهادشان تولید مشترک بود که ما در حوزه معدن، محصولات پتروشیمی، دارو و تجهیزات پزشکی باهم تولید مشترک برای صادرات به ان کشور یا صادرات به کشور ثالث داشته باشیم
سوال: فرصت سوزی در حوزه صادراتی اتفاق می‌افتد...
صفری: من یک توضیح بدهم در این راستا، ما اگر بخواهیم صادرات کنیم، نمیشه تعرفه‌های ریلی ما با کشور‌ها یکسان نباشد. ما سال گذشته تلاش زیادی کردیم که تعرفه‌های ریلی ما با کشور‌های همسایه یکسان شود، حالا این می‌رود کشور بعدی، بعد کشور بعدی، ما حدود پنج کشور را باید تعرفه هایمان را یکسان کنیم؛ کار؛ کار آسانی نبوده و انجام شد. ۲- در مورد همین صادرات؛ پل آستارا برای ۷۰ سال پیش بوده، در همین دولت تلاش شد یک ساله ساخته شد و ظزفیت پل موجود ۲۵۰ کامیون است. ظرفیت پل جدید هزار تا است، که الآن دارد جاده‌های دسترسی اش درست می‌شود. پس این زیرساخت‌ها آماده شده و ادامه دارد، ولی سرعت مهم است و این کار انجام می‌شود.
سوال: جمع بندی شما آقای پیمان پاک؟
پیمان پاک: این فعالیت‌هایی که صورت گرفته، همان طور که آقای دکتر صفری اشاره کردند واقعاً این باید مستمر ادامه پیدا کند تا این مهم تحقق پیدا کند.
سوال: آقای صفری اشاره کردند اگر نجنبیم از ما عبور می‌کنند می‌روند کشور‌های دیگر نظر شما چیه؟
پیمان پاک: این که صد درصد درست است، ولی به هر حال کم کاری‌های گسترده‌ای در حوزه صادرات شده و ما تلاش می‌کنیم این کم کاری‌ها را جبران کنیم. ما یک نقشه راه را برای حوزه صادرات خودمان طراحی کردیم. در تمام بخش‌های مختلف، نه فقط توسعه بازار، بلکه کلیه بخش‌ها در حوزه لجستیک، گمرکات، قرنطینه‌هایی که اشاره کردند، مسائل بانکی و پرداختی، بحث مشارکت‌های صنعتی و روابط بین الملل، بحث موافقت نامه ها؛ همه این‌ها مشخص شده؛ مذاکرات صورت می‌گیرد. ما به طور همزمان در پنج بخش مذاکره تجارت ترجیحی و تجارت آزاد می‌کنیم. همان تجارت آزاد اوراسیا که پارسال نهایی شد و پاراف شد و می‌رود ان شاء الله برای تصویب در هیأت دولت و مجالس، این چهار، پنج سال کار می‌برد. ما طی یک سال به اندازه چهار سال گذشته این کار را انجام دادیم همزمان با اندونزی، ونزوئلا، پاکستان و کشور‌های آفریقایی، ترکیه این مذاکرات را دنبال کردیم در سفر آقای رئیس جمهور تجارت آزاد ایران و سوریه نهایی شد پس از سال ها، این فقط در یک حوزه موافقت نامه‌های گمرکی و تعرفه ترجیحی است. در تمام بخش‌ها ما تلاش می‌کنیم با همان محدودیت‌های دولتی که با آن روبرو هستیم بتوانیم اثربخش باشیم برای حوزه صادرات، در بسیاری جا‌ها هم که ما موفق بودیم به عنوان مثال در حوزه عمان، کشور‌های آسیای میانه مثل قزاقستان، در حوزه چین واقعاً از ظرفیت‌های بخش خصوصی و اتاق‌های مشترک استفاده کردیم و دوستان همراهانه و فعالانه آمدند، آن جایی که ما سرعت مان بیشتر بوده، آن جایی بوده که به طور مشترک و تیمی با بخش خصوصی کار کردیم؛ این نکته مهمی است که ان شاء الله دوستان کمک کنند با همراهی و همدلی بخش خصوصی و دولت بتوانیم با سرعت این موارد و موانع را حل کنیم.
سوال: آقای صفری، آقای پیمان پاک گفتند ما در حوزه خارجی فقط یک تحریم را داریم و در حوزه صادرات بیشتر مشکلاتمان بر می‌گردد به آن تصمیم گیری ها، سیاست گذاری‌ها یا اجرا‌هایی که ما در حوزه داخل شاهد خواهیم بود، الآن ما در همین اکسپو ۲۰۲۳ یک اتفاق را می‌بینیم؛ همراهی وزارت امور خارجه و وزارت صمت که منجر می‌شود به یک شکل تازه در برگزاری و ایجاد فرصت‌های تازه برای صادرات کشورمان، چقدر این مسیر با این شکلی که شروع شده برای ادامه جدیت دارد؟
صفری: البته این مال اکسپو نیست در دولت جدید این همکاری از نزدیک است. این همراهی ما با این دو وزارتخانه توانسته تجارت آزاد را به این نقطه برساند. فقط تجارت آزاد نیست فردا ما ترانزیت آزاد با کشور‌های اوراسیا داریم که شروع می‌کنیم، یعنی همین طور که تجارت ما آزاد می‌شود در این پنج کشور، ترانزیت ما هم آزاد خواهد شد، یعنی این حرکت دوم ماست. پس این همراهی هم هست، ان شاء الله در آینده هم به همین صورت خواهد شد، چون ما هدفمان یکی است و آن ارزآوری است پس تلاش‌ها هماهنگ و همزمان جلو خواهد رفت.