کافئین محرک سیستم عصبی مرکزی است که بر روی بدن می‌تواند اثرات زیادی داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، دانستن عوارض طولانی مدت مصرف کافئین بر روی بدن ضروری است و این در حالیست که کافئین حتی به عنوان بخشی از دارو‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در شکلات قهوه نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی زا نیز کافئین وجود دارد.
اثرات کافئین:
علاوه بر اثرات تحریک کنندگی، کافئین می‌تواند اثرات مثبت بر سلامتی داشته باشد. یک مطالعه مروری که در سال ۲۰۱۹ انجام شده، نشان می‌دهد که مصرف متوسط کافئین اثر محافظت کننده بر سرطان کبد دارد. در همان سال مطالعه مروری دیگری بر روی ۴۰ بررسی انجام شده نشان داد که نوشیدن ۲ تا ۴ فنجان قهوه در روز با کاهش خطر مرگ ناشی از تمام عوامل ارتباط دارد، بعضی از مطالعات نیز نشان دهنده تاثیر مثبت مصرف کافئین بر مغز است. مطالعات مختلفی حاکی از تاثیر مثبت کافئین و حافظه وجود دارند. مصرف کافئین در کاهش درد‌های میگرنی نیز موثر است و یکی از ترکیبات دارو‌هایی است که برای این منظور تولید می‌شوند. در ورزشکاران نیز به عنوان یکی از رایج‌ترین محرک‌ها از کافئین استفاده می‌شود. هرچند مصرف این مکمل در ورزشکاران دارای محدودیت است و باید به میزانی مصرف شود که غلظت ادراری آن از ۱۵ میکروگرم در میلی لیتر افزایش نیابد.
جدا از افزایش سطح انرژی و بیدار نگه داشتن و تحریک سیستم عصبی مرکزی، کافئین یک دیورتیک است به معنی اینکه مصرف زیاد آن باعث افزایش دفع ادرار و کاهش آب بدن می‌شود. همچنین مصرف کافئین می‌تواند باعث افزایش ترشح اسید در معده و در بسیاری از موارد ترش کردن و یا ریفلاکس شود.
عوارض مصرف بیش از حد کافئین:
برای بیشتر افراد مصرف کافئین تا ۴۰۰ میلی‌گرم در روز مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارضی داشته باشد. عوارض مصرف کافئین شامل لرزش بی خوابی و سردرد گیجی افزایش ضربان قلب خشکی دهان اضطراب و و نیز وابستگی یا به نوعی اعتیاد باشد. علائم مصرف کافئین می‌تواند با جذب کلسیم در بدن تداخل داشته باشد. همچنین می‌تواند باعث افزایش فشار خون در کسانی شود که عادت به مصرف آن ندارند. بعد از یک ساعت از خوردن کافئین میزان آن در خون به حداکثر مقدار خود می‌رسد. اثرات کافئین ۴ تا ۶ ساعت باقی است. درجه حساسیت در افراد مختلف متفاوت است.
چه میزان کافئین در روز ایمن است؟
واکنش بدن نسبت به کافئین به توده بدنی، متابولیسم و وضعیت سلامت بستگی دارد. ضمن اینکه تکرر مصرف و میزان مصرف در هر نوبت نیز اهمیت دارد. تحقیقات میزان حداکثر ۴۰۰ میلی گرم در روز کافئین را درجمعیت عمومی ایمن نشان می‌دهد.
نوشیدنی‌های انرژی زا و کافئین:
نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی کافئین هستند و این نوشیدنی‌ها را نباید با نوشیدنی‌های ورزشی اشتباه گرفت. میزان کافئین و قند در چنین نوشیدنی‌هایی حتی گاه بالاتر از نوشابه‌های گاز دار است. سطح کافئین در برند‌های مختلف این نوشیدنی‌ها باهم متفاوت است.
عوارض کافئین در زنان باردار:
در بارداری توصیه می‌شود مصرف کافئین به ۲۰۰ میلی گرم در روز یا کمتر از آن محدود شود. مقادیر بالای کافئین در این دوران می‌تواند منجر به سقط جنین و زایمان سخت و تولد نوزاد کم وزن شود.
اثرات دراز مدت مصرف کافئین بر سلامتی:
مصرف مقادیر متوسط کافئین در طولانی مدت اثرات منفی نخواهد داشت.
درحالیکه مصرف دوز بالا (۱۰۰۰ میلی گرم در روز) به صورت مداوم می‌تواند با افزایش خطر ناباروری، سوزش سر دل و تغییر در اجابت مزاج همراه باشد.
افرادی که برای افسردگی، اضطراب، بی خوابی، پر فشاری خون و دیگر مشکلات قلبی، مشکلات مزمن معده و کلیه دارو مصرف می‌کنند یا دچار این مشکلات هستند بهتر است مصرف کافئین خود را محدود کنند.