اختلال یادگیری به طور مستقیم بر توانایی یادگیری و فرآیند تحصیل کودک اثر می‌گذارد و روند تحصیلی او را با مشکل مواجه می‌کند.
اختلال یادگیری چیست؟
اختلال یادگیری نوعی اختلال عصب شناختی است که به طور مستقیم به مغز فرد مرتبط می‌شود. این اختلال بر نحوه درک اطلاعات، پردازش و همچنین برقراری ارتباط فرد با دنیای اطراف بسیار تاثیرگذار است. بنابراین گاهی می‌بینیم که یک کودک علی‌رغم تلاش و سخت‌کوشی در یادگیری مباحث مختلف، به‌ویژه مباحث درسی، همچنان فرآیند یادگیری را به خوبی طی نمی‌کند و در درک و دریافت مباحث دچار مشکل است.
عوامل بروز اختلال یادگیری
اختلال یادگیری به دلیل وجود عوامل گوناگونی رخ می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان در موارد زیر جای داد:
عوامل محیطی
عوامل محیطی و محیط‌هایی که فرد در آن رشد می‌کند، در وضعیت سلامت جسمی و روانی او بسیار تاثیرگذار است. عوامل محیطی به مقدار زیادی در بروز اختلالات یادگیری تاثیر دارند و می‌توانند این مشکل را در فرد به وجود آورند.
عواملی مانند تولد پیش از موعد کودک، تغذیه ناسالم و نامناسب، پرورش در محیطی با سطح استرس و اضطراب بالا، عدم توجه مربی یا معلم به کودک، ضعف در ارتباط عاطفی والدین با کودک و ... می‌توانند زمینه‌ساز بروز اختلال یادگیری در فرد باشند.
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی از دیگر عواملی هستند که به بروز و ظهور اختلال یادگیری در فرد منجر می‌شوند. ژنتیک چیزی است که فرد از والدین خود دریافت می‌کند و اصلی‌ترین علت تفاوت افراد مختلف نیز به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی آن‌هاست.
اطلاعاتی که به حافظه، یادگیری و سیستم عصبی فرد مرتبط می‌شود، از همین عوامل ژنتیکی سرچشمه می‌گیرد. بنابراین ممکن است یک فرد در ژن‌های خود اختلال یادگیری را داشته باشد و به این ترتیب این اختلال در او بروز کند.
عوامل فیزیولوژیکی
علائم و نشانه‌های اختلال یادگیری
_ مشکل در یادگیری الفبا، اعداد، اشکال، رنگ‌ها و ... (در حالیکه گروه همسالان کودک به راحتی قادر به یادگیری و تشخیص آن هستند)
_ مشکل در استفاده از مداد، ماژیک، قیچی و یا ناتوانی در رنگ‌آمیزی درون خطوط
_ عدم توانایی در بستن دکمه‌ها، زیپ، بند کفش‌ها و ...
_ مشکلات مرتبط با تلفظ یا هجی کردن کلمات
_ ناتوانی در به کار بردن ریتم و قافیه
_ عدم توانمندی در کاربرد و یافتن کلمات مناسب
_ عدم توانایی برای برقراری ارتباط میان صداها و کلمات
_ مشکل در یادگیری و فهم مباحث پایه‌ای ریاضی
_ گیج شدن در هنگام خواندن کلمات ساده
_ مشکل در ترکیب صداها برای ساخت کلمات
_ کند بودن در یادگیری مهارت‌های جدید
_ عدم توانمندی در املای صحیح و اشتباه‌های روتین و همیشگی
_ مشکل در بحث‌های جمعی و اظهار نظر با صدای بلند
_ عدم توانایی در درک مطالب ریاضی و یادگیری آن‌ها
_ عدم علاقه به فعالیت‌هایی مانند خواندن و نوشتن و اجتناب از خواندن با صدای بلند
انواع اختلالات یادگیری
اختلالات یادگیری به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند که هر فرد با توجه به شرایط و موقعیتی که در آن قرار دارد، با یک یا چند نوع از آن درگیر است. همچنین باید در نظر بگیرید که اختلالات یادگیری به سه سطح ضعیف، متوسط و شدید تقسیم می‌شوند که در سطوح ضعیف، فرد می‌تواند از خودش مراقبت یا با دیگران ارتباط برقرار کند، اما بیش از حد معمول برای یادگیری مهارت‌های جدید نیاز به زمان دارد.
در سطوح شدید فرد توانایی برقراری با دیگران را از دست می‌دهد و در فعالیت‌های روزانه خود با چالش روبه‌رو می‌شود.
بیشتر بخوانید:صفات ژنتیکی چگونه مشخص می‌شوند؟
انواع اختلالات یادگیری را می‌توان به این شکل دسته‌بندی کرد:
نارساخوانی
اولین و شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری، اختلال در خواندن یا نارساخوانی است. در این نوع از اختلال LD فرد با خواندن مطالب و درک آن‌ها مشکل دارد. اغلب متن‌ها را به سختی و بسیار کند می‌خواند. در تلفظ یا هجی کردن کلمه‌ها توانمندی کمی دارد و در برخی موارد کلمه‌ها را حدس می‌زند! مثل به کاربردن یک حرف به جای دیگری یا اضافه کردن حروف اضافه به متن‌ها.
اختلال یادگیری در نوشتن (دیسگرافی)
دیسگرافی یا اختلال در نوشتن از دیگر انواع اختلالات یادگیری است که بیشتر در کودکان دانش‌آموز دیده می‌شود. در این نوع، فرد عموما مهارت فیزیکی لازم برای به دست گرفتن مداد و ... را ندارد. بدن او هنگان نوشتن تنش‌های شدیدی را تجربه می‌کند و به محض شروع نوشتن، خسته می‌شود. افرادی که به اختلال یادگیری در نوشتن مبتلا هستند برای نوشتن یک متن هم دچار مشکل هستند و اغلب نمی‌توانند افکار خود را برای نوشتن یه متن منسجم سازماندهی کنند.
اختلال یادگیری در مهارت‌های حرکت
شاید کودکانی را دیده باشید که برخلاف سن مناسب، در بریدن شکل‌های مناسب کاغذ، رنگ‌آمیزی و یا حتی دویدن و پریدن مشکل دارند. این مشکلات در بسیاری از موارد به اختلال یادگیری در مهارت‌های حرکتی مرتبط هستند.
گاهی این اختلالات در فعالیت‌های ظریف مانند قیچی کردن و گاهی با فعالیت‌های فیزیکی مانند عدم توانایی در دویدن خودشان را نشان می‌دهند. در برخی از کودکان هم می‌توان عدم هماهنگی‌های حرکتی را در بستن دکمه‌های لباس یا حتی بند کفش‌ها دید.
اختلال یادگیری در ریاضیات
ریاضی و مباحث مربوط به آن ممکن است در بسیاری از موارد دشوار و پیچیده باشد و همه افراد به راحتی آن‌ها یاد نگیرند. بنابراین نمی‌توان هر نوع ضعفی را در یادگیری ریاضیات به اختلال یادگیری نسبت داد.
اما مواردی هم وجود دارند که افراد در فهم ریاضیات دچار اختلالات یادگیری هستند. این افراد در یادگیری عدد و ارقام و درک نسبت‌های میان آن‌ها مشکل دارند. برای مثال توانایی تشخیص بزرگی و کوچکی عددها و ... را ندارند. افرادی که به این نوع اختلال یادگیری مبتلا هستند، در بسیاری از موارد از محاسبه زمان، برآورد و ... نیز ناتوان هستند.
بیش فعالی (ADHD)
بیش فعالی مسئله‌ای است که همچنان درباره اینکه آیا به عنوان اختلال در یادگیری به شمار می‌رود یا خیر، نتیجه قطعی برای آن مشخص نشده است. اما به طور قطع می‌توان گفت که ADHD یکی از مهم‌ترین موانعی است که بر سر راه یادگیری کودک قرار دارد.
کودکی که به بیش‌فعالی مبتلاست، تمرکز و توجه بسیار کمی دارند و کوچک‌ترین اتفاقی می‌تواند تمرکز او را به هم بریزد و اغلب با محیط آموزشی مدرسه و دیگر محیط‌های سنتی آموزشی مشکل دارد.
اختلال یادگیری چه تاثیری در روحیه کودک می‌گذارد؟
درمان اختلال یادگیری
همه ما به محض بروز یک مشکل، جسمی، روحی و ... به دنبال راه‌های درمان موثر آن می‌رویم. اختلالات یادگیری نیز از جمله مواردی هستند که در صورت تشخیص، می‌بایست درمان و کنترل شود.
درمان و کنترل اختلال یادگیری و یا کاهش علائم و نشانه‌های آن، از راه‌های گوناگونی صورت می‌گیرد که پس از تشخیص آن توسط روان درمانگر می‌توانید اقدام کنید. برای درمان اختلال یادگیری می‌توانید به شیوه‌های زیر عمل کنید:
کاردرمانی
یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان اختلالات یادگیری، کاردرمانی است. در این روش درمانگر متخصص با استفاده از تکنیک‌های خاص و مهارت‌های خود به درمان می‌پردازد. در روش کاردرمانی می‌توان بسیاری از عملکردهای فیزیکی کودک مانند به دست گرفت مداد و ... را بهبود بخشید.
دارو درمانی
در بسیاری از موارد برای بهبود و کنترل اختلال نیاز به دارو درمانی است. در این مورد پزشک یا روانپزشک متخصص با تشخیص خود، داروهایی را تجویز می‌کند که در بسیاری از موارد می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی در روند یادگیری کودک داشته باشد. داروهای مربوط به کنترل بیش‌فعالی، افسردگی و اضطراب از نمونه‌هایی هستند که می‌توان نام برد.
فراموش نکنید که مصرف خودسرانه دارو، قطع ناگهانی داروها و یا تغییر دز آن‌ها خطرناک است و هر گونه اقداممی برای مصرف، قطع یا کم و زیاد کردن مقدار دارو، فقط باید با نظر و تشخیص پزشک معالج انجام شود و هرگونه اقدام خودسرانه برای آن، می‌تواند نتایج زیانباری را به دنبال داشته باشد.
بهترین مرکز درمان اختلال یادگیری
تشخیص و درمان اختلال یادگیری می‌بایست با کمک یک درمانگر متخصص انجام گیرد. برای این کار بهتر است بهترین مراکز و کلینیک‌های درمانی را پیدا کرده و به آن مراجعه کنید. یادتان باشد که هر نوع درمان در هر زمینه‌ای نیازمند پیگیری منظم و صبر کردن تا زمان رسیدن به نتیجه است.
متخصصانی که برای درمان اختلال یادگیری می‌توانند به شما کمک کنند، در گروه‌های زیر جای می‌گیرند:
_ روانشناس کودک و نوجوان
_ روانشناس بالینی
_ روانشناس رشد
_ کار درمانگر
_ گفتار درمانگر
_ متخصص اعصاب و روان
سخن آخر
اختلال یادگیری بیماری شایعی است که متاسفانه بسیاری از افراد و به‌ویژه والدین، نسبت به آن آگاهی کافی ندارند. اگرچه اختلال یادگیری به طور کامل قابل درمان نیست اما با استفاده از روش‌های درمانی موثر، می‌توان آن را به خوبی کنترل کرد و مشکلات ناشی از آن را کاهش داد.منبع : سایت افق سلامت