حجت الاسلام والمسلمین روحانی در جریان سفر به نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در راستای گفتگو با رسانه های بین المللی، مصاحبه ای نیز با شبکه تلویزیونی پی.بی.اس داشت.
به گزارش واحد مرکزی خبر، متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:
مجری: آقای رییس‌جمهور تشکر می‌کنم از شما و خوش آمدید به نیویورک. به من بگویید امید شما از این سفر به عنوان دستاورد و حضور در مجمع عمومی سازمان ملل چیست؟
دکتر روحانی: بسم‌الله الرحمن الرحیم. هدف من در این سفر این بوده که آنچه خواست مردم ایران و صدای مردم ایران است بتوانم در فرصتی که در اینجا هست منتقل و منعکس کنم. مردم و مقاماتی که در نیویورک حضور دارند این صدا را بهتر بشنوند.
مجری: شما یک سخنرانی داشتید. آقای رییس‌جمهور اوباما هم سخنرانی داشت، ولی دستی این وسط فشرده نشد، شما تلویحاً گفتید وقت کافی نبود که برنامه ریزی صوت گیرد، چه لازمه‌ها و برنامه‌هایی باید وجود داشته باشد که بین شما و رییس جمهور آمریکا جلسه‌ای دو جانبه انجام گیرد.
دکتر روحانی: به هر حال دو کشوری که حدود 35 سال است که با یکدیگر رابطه ندارند، پیداست که آغاز این گفتگو نیاز به یک مقدماتی دارد و هر زمانی که مقدمات آماده شود، می‌تواند این گفتگو صورت گیرد. شاید اگر وقت بیشتری داشتیم، می‌توانستیم هماهنگی‌های لازم را بوجود بیاوریم، باید به این نکته توجه شود که اصل ملاقات و دیدار مهم است اما مهمتر از آن نتیجه ملاقات است، باید همه تلاش کنند که در اولین ملاقات در سطح بالا بین دو کشور نتیجه گرفته شود.
مجری: آیا شما دنبال یک معامله بزرگ بین ایران و آمریکا هستید؟ یک معامله جامع، یا دنبال این هستید که یکسری کارهای خاصی انجام شود که از فشار تحریم‌ها کاسته شود.
دکتر روحانی: اساساً ما تحریم‌ها را غیر قانونی می‌دانیم. این تحریم‌ها به مردم و بیماران فشار می‌آورد. این تحریم در زندگی کودکان تأثیرگذار است و بنابراین تحریم نمی‌تواند راه حل درستی باشد و ناصحیح است.
مجری: یکی از نتایج حضور شما در اینجا و تبادل نامه‌های انجام شده این است که وزیر خارجه آمریکا جان کری و وزیر خارجه ایران آقای ظریف یک سری مذاکره را آغاز خواهند کرد. چه چیزی را از طرف دولت ایران برای مذاکره آماده کرده‌اید؟ چه چیزی روی میز است؟
دکتر روحانی: می دانید که اولین موضوعی که باید مورد بحث قرار گیرد، مسأله هسته‌ای است و حل این مساله است که راه را برای بحث در مورد مسایل دیگر باز می‌کند.
مجری: بنابراین قبل از اینکه یک معامله بزرگ انجام دهیم باید به مسأله هسته‌ای بپردازیم. آیا شما آماده هستید تعداد سانتریفیوژهایی که در تاسیسات هسته‌ای دارید کم کنید در مقابل کم شدن تحریم‌ها؟
دکتر روحانی: این مسایل ریز و جزئی است که باید در مذاکره مورد بحث قرار گیرد. اما آنچه مهم است این است، که ایران باید به حقوق قانونی خودش برسد و بقیه کشورها باید به این حقوق قانونی اذعان و پذیرش داشته باشند، از طرف دیگر اگر نگرانی منطقی وجود دارد آن نگرانی منطقی باید حل و فصل شود اما اینکه چگونه و به چه صورت مسایلی است که باید در مذاکره مورد بررسی قرار گیرد، به هر حال ما می‌خواهیم ایران یک استثنا نباشد، برای ایران تبعیض نباشد، ایران هم همانند سایر کشورهایی است که امروز دارند از فناوری هسته‌ای از جمله غنی‌سازی استفاده می‌کنند.
مجری: آیا شما آمادگی دارید که قبل از شروع این مذاکرات تمام نگرانی‌های IAEA که بیان شده را برطرف کنید؟
دکتر روحانی: برای این مسایل سالیان دراز دنیا فکر کرده است. همه مقرراتی که وضع شده برای همین است. ان.پی.تی برای همین است که همه دسترسی به فناوری صلح‌آمیز داشته باشند و فناوری آنها منحرف نشود و پادمان، تأسیس آژانس و بازرسی برای همین است. بنابراین مقرارت قانونی که در زمینه بازرسی وجود دارد برای دادن همین اطمینان به دنیاست و ما هم آماده ایم و هم ان.پی.تی را قبول کردیم، پادمان را امضاء کردیم، عضو آژانس هستیم، بازرسان بازدید می‌کنند، دوربین‌های آژانس در همه جای مناطق هسته‌ای ما نصب شده و همه فعالیت‌ها را ضبط می‌کند، بنابراین ما کشوری هستیم که فعالیت ما کاملاً قانونی است و چیزی برای پنهان کردن نداریم.
مجری: می‌خواهم اگر اجازه دهید درباره خود شما صحبت کنم. شما اینجا به عنوان یک میانه‌رو توصیف می‌شوید. خودتان را در فضای ایران توصیف کنید. شما چه طور با رییس‌جمهور قبل فرق دارید؟ چه بحث‌هایی در ایران در جریان است درباره مسأله هسته‌ای و درباره ارتباط با ایالات متحده؟ سپاه پاسداران، اعضای مجلس، به ما کمک کنید فضای سیاسی را بشناسیم و چرا مردم فکر می‌کنند شما میانه‌رو و متفاوت هستید؟
دکتر روحانی: برای بیان همه آن ابعادی که شما گفتید، یک وقت خیلی مفصلی نیاز دارد، اما واقعیت این است که در انتخابات اخیر، من و سایر افرادی که رقیب من بودند، هر کدام برنامه‌ای به مردم ارائه دادیم، من از اول گفتم مسیر من مسیر اعتدال است و برنامه و شعارهایم بر همان مبناست. من تاکید کردم که با تندروی و افراط مخالفم و بنابراین مردم به برنامه من رای دادند، در برنامه من راجع به مسایل اقتصادی نیز به مساله اعتدال پرداختم. اعتدال در اقتصاد این بود که گفتم، تا جایی که ضرورت ندارد، دولت مداخلات خود را در اقتصاد کم می‌کند و به بخش خصوصی اجازه دهد که فعالیت بیشتر و بهتری داشته باشد و دولت به آنها کمک خواهد کرد. در سیاست خارجی گفتم که می خواهم با دنیا تعامل سازنده داشته باشم، در بخش فرهنگ گفتم مسایل فرهنگ را به اهل فرهنگ واگذار می کنم. بنابراین در بخش‌های مختلف برنامه من توضیح داده شد که اعتدال به چه معناست و مردم ایران به این برنامه و به این گفتمان رای دادند، من هم به عهد خودم با مردم برای اجرای برنامه‌هایم وفادار خواهم ماند.
مجری: در رسانه‌های غربی اغلب گفته می‌شود که همه قدرت در اختیار آیت‌الله خامنه‌ای است و شما همین قدر می‌توانید جلو بروید، او با شما دوست است، هر دو آیت‌الله با شما دوست بودند و ایشان باید از کاری که شما می‌کنید حمایت کند و گر نه شما آن را انجام نخواهید داد.
دکتر روحانی: قانون اساسی وظایف همه را مشخص کرده است. رییس‌جمهور اختیارات و وظایفی دارد که در قانون اساسی به آن تصریح شده رهبری معظم انقلاب هم در قانون اساسی وظایف و اختیاراتی دارد، همه اینها در قانون اساسی مشخص شده، همه ما پایبند به قانون هستیم و این قانون است که برای ما روشن کرده است. من فکر نمی‌کنم، رییس‌جمهور مشکلی داشته باشد برای اجرای وظایف و اختیاراتی که قانون به او داده است. لااقل در این چند ماهی که کار را شروع کردم با مشکلی برخورد نکردم و فکر نمی‌کنم مشکلی وجود داشته باشد.
مجری: شما همچنین می‌دانید که سپاه اعلام کرده و در برخی رسانه‌ها این طور فهمیده شده که مخالف انعطاف شما هستند، "مراقب باش زیاده‌روی نکن"، میانه‌روی فقط همین‌قدر می‌تواند جلو برود؟
دکتر روحانی: سپاه پاسداران هم وظایفش در قانون اساسی مشخص است. سپاه یک نیرویی است که همانطور که از اسمش پیداست، پاسدار انقلاب و نظام اسلامی است. وظایفش در قانون مشخص شده است. سپاه وظایف خودش را دارد و فرمانده سپاه هم در یک جمعی است که رییس‌جمهور، رییس آن است و آن شورای عالی امنیت ملی کشور است. آنجا فرمانده ارتش و سپاه و وزیر دفاع حضور دارند و هماهنگی‌های لازم آنجا انجام می‌شود. سپاه پاسداران بنا ندارد که در مورد مسایل سیاسی، مداخله‌ای داشته باشد و این را به صراحت اعلام کرده اند که سپاه باید سیاست را خوب بفهمد اما در دسته جات و تشکل‌های سیاسی شرکت نداشته باشد.
مجری: درباره خودتان و این انتخابات بگویید. کاندیداهای محافظه‌کارتر از شما هم بودند، با این وجود شما برنده شدید، این موضوع درباره ایران چه پیامی دارد؟ و تمایل آن به چیزی جدید از جمله یک ارتباط بهتر با ایالات متحده چگونه است؟
دکتر روحانی: به هر حال ما هر کدام برنامه‌ای داشتیم و به مردم ارائه دادیم، هر کدام طرفدارانی داشتیم و آن طرفدارها آشکارا از کاندیداها حمایت می‌کردند، در مناظرات تلویزیونی، ما نظرات خودمان را گفتیم، کاندیداهایی که رقیب بودیم با هم در تلویزیون بحث آزاد کردیم، مردم گوش کردند و در نهایت این راه را برگزیدند و انتخاب کردند، راهی بود که من برنامه آن را ارائه کرده بودم و اسمش همان راه اعتدال، تدبیر و امید است.
مجری: رییس‌جمهور [آمریکا] گفت که به شما احترام می‌گذارد و حق داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را برای ایران به رسمیت می‌شناسد. به نظر می‌رسد این یک پاسخ به نگرانی شما باشد.
دکتر روحانی: به هر حال مساله تبدیل شده به یک غرور ملی، نماد ایستادگی مردم است، مردم چیزی فرای قانون، فرای آن چیزی که حق مسلم آنهاست نمی خواهند و مساله هسته‌ای در واقع به معنای نماد توسعه فناوری است که امروز در ایران شناخته شده و همه باید تلاش کنیم که چارچوب قانون را پیاده کنیم و این قانون را اگر همه احترام بگذاریم مسأله حل و فصل خواهد شد.
مجری: آیا شما 18 هزار سانترفیوژ لازم دارید تا به اندازه کافی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای بهره ببرید؟ شما قبلاً مذاکره کننده هسته‌ای بوده‌اید پس می‌دانید درباره چه صحبت می‌کنیم؟
دکتر روحانی: تعداد سانترفیوژ مهم نیست. آنچه مهم است آن است که ما بتوانیم سوخت رآکتور هسته‌ای را تولید کنیم، شما می‌دانید که یک رآکتور هسته‌ای شبیه آن چیزی که ما در بوشهر داریم و فعالیت می‌کند، در سال 30 تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد بعلاوه اینکه در بارگذاری اول 90 تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد و بنابراین اینها محاسبات فنی خودش را دارد، ما بیش از سوختی که نیاز داریم، سانترفیوژ نیاز نداریم و سانترفیوژهای ما بر مبنای مقدار سوخت مورد نیاز خواهد بود.
مجری: اجازه دهید درباره سوریه صحبت کنم، شما چه منفعتی در سوریه دارید؟ چون که به روشنی ایران از سوریه حمایت می‌کند و من به تازگی از آنجا برگشتم. ایران و روسیه و حزب‌الله نقش اساسی در قدرت رژیم سوریه دارند. شما چه منفعتی دارید؟ و چه خواهید کرد تا یک نوع مصالحه و توافق در مذاکره به دست بیاید.
دکتر روحانی: شما می‌دانید که ما با سوریه یک رابطه قدیمی داریم. شما می‌دانید که در جنگ هشت ساله یکی از کشورهایی که علی رغم اینکه عرب بود و عراق هم یک کشور عربی بود که در واقع به ما حمله کرده بود اما سوریه از ایران حمایت می‌کرد. و بنابراین رابطه ما برمی‌گردد به دوران سخت و دوران جنگ و دفاع ما در برابر عراق. همچنین شما می‌دانید سوریه در یک منطقه بسیار حساسی قرار گرفته و کل منطقه خاورمیانه منطقه حساسی است. ما منافع بسیار مهمی در منطقه داریم. اولین منفعت مهم ما ثبات در منطقه است. اگر منطقه بی‌ثبات شود، همه ما دچار مشکل خواهیم شد. ما در منطقه نیاز به صلح داریم و این صلح باید سراسر منطقه را فرا بگیرد. اگر گوشه‌ای جنگ باشد، حرارت این آتش جنگ به همه می‌رسد و مشکل برای همه درست می‌کند. ما نسبت به تقویت تروریسم در منطقه بسیار نگرانیم و امروز همه گروه‌های تروریستی در سوریه جمع شدند، بنابراین برای ما مهم این است که تروریسم تقویت نشود، ما از جنگ داخلی سوریه بسیار نگرانیم برای اینکه این کشور به طور کامل در حال ویرانی است و مردم سوریه در رنج و عذاب هستند و مردم بی‌گناه کشته می‌شوند و مردم زندگی راحتی ندارد و این برای هر انسانی رنج‌آور و دردآور است که این وضع را تحمل کند. هر مقدار توان داشته باشیم که بتوانیم هر چه زودتر جنگ داخلی را متوقف کنیم، به اعتقاد من به نفع منطقه و همه جهان است. ما اگر بتوانیم از رنج مردم بکاهیم این وظیفه انسانی همه ما است و در نهایت ما راه‌حل مسایل منطقه و کشورها را دموکراسی واقعی می‌دانیم، کشورهای منطقه باید توسط مردم اداره شوند، رای مردم و صندوق آراء باید حاکم شود، برای سوریه هم در نهایت همین را می‌خواهیم.
مجری: آیا شما اعتقاد دارید سوریه همه سلاح‌های شیمیایی خود را نابود خواهد کرد یا تحویل خواهد داد؟
دکتر روحانی: همه آرزوی ما این است که سلاح شیمیایی در جهان مخصوصاً در منطقه ما نباشد، بسیار خوشحالیم که سوریه به معاهده منع سلاح‌های شیمیایی پیوست، چون ما قربانی سلاح‌های شیمیایی هستیم، ما می‌دانیم این سلاح چه درد و رنجی را برای مردم فراهم کرده است.
مجری: پس شما فکر می‌کنید روز 21 سپتامبر چه اتفاق افتاد وقتی که سلاح شیمیایی – براساس گزارش سازمان ملل – استفاده شده در حمله به مردم سوریه در یک منطقه تحت کنترل شورشیان و موشک‌ها از منطقه تحت کنترل رژیم سوریه شلیک شده و نشان می‌دهد که رژیم اسد از سلاح شیمیایی بر علیه مرد خودش استفاده کرده که شما این را محکوم کرده‌اید.
دکتر روحانی: حتماً ما استفاده سلاح شیمیایی را قویاً محکوم می‌کنیم توسط هر کسی که باشد. اما در مورد سوریه باید تحقیقات بیشتری شود که چه کسی و چه وسایلی بکار برده. شما می‌دانید که قبل از اینکه در اطراف دمشق از سلاح شیمیایی استفاده شود قبلاً در جای دیگر مثل خان اسد هم استفاده شد. ما قبلاً به مقامات آمریکایی اطلاع داده بودیم که گروه‌های تروریستی در سوریه مجهز به سلاح شیمیایی شده‌اند، اما اینکه این سلاح شیمیایی توسط چه کسی بکار رفته باید تحقیقات ادامه پیدا کند و روشن شود.
مجری: یک خبرنگار سرشناس مقاله‌ای منتشر کرده است درباره حضور نیروهای کرد در ایران، ژنرال قسیم ساوالانی که سفرهای متعددی به دمشق انجام داده و خیلی در این نبرد درگیر بوده است.
دکتر روحانی: مقامات نظامی ما با سوریه رفت و آمد دارند و ما قراردادهای دفاعی از گذشته با سوریه داشتیم، خیلی روشن است که ما افراد نظامی به عنوان وابسته نظامی در سفارت داشتیم و در بسیاری از کشورها وابستگان نظامی وجود دارند، رفت و آمد مقامات نظامی وجود دارد، این به معنای ورود ما در جنگ سوریه نیست، ما اساساً در جنگی که متاسفانه در داخل این کشور بوقوع پیوسته نه حضور داریم و نه معنا دارد که ما حضور داشته باشیم اما بهر حال ما در هر کشوری ممکن است افرادی داشته باشیم به عنوان وابستگان نظامی.
مجری: موضوعی هست که باید روشن شود چون امروز صبح و حتی امروز عصر درباره آن بحث شده بعد از مصاحبه شما با کریستین امانپور از CNN که سوالی درباره هولوکاست پرسید. و این سوال اینجا معنی دارد به خاطر رییس‌جمهور قبل از شما پرسیده شده که آیا شما این حقیقت را قبول می‌کنید که یک هولوکاست وجود داشته و در آن در حدود 6 میلیون یهودی کشته شده‌اند و آیا می‌توانید آن را جدای مسایل دیگر بپذیرید و موضوع را به تاریخ‌شناسان ارجاع ندهید و اجازه ندهید موضوع توسط هر احساسی که شما درباره تشکیل رژیم اسراییل در خاورمیانه دارید و چرا شما به سادگی نمی‌گویید که هولوکاست رخ داده و یک نسل‌کشی بوده و ما آن را قبول داریم همانطور که رخدادهای دلخراش دیگری که برای دیگران رخ داده را می‌پذیریم. چرا نمی‌توانید این را بگویید؟ آیا شما بازداشته می‌شوید از گفتن آن؟
دکتر روحانی: ما اساساً جنایت نازی‌ها را در جنگ جهانی دوم محکوم می‌کنیم. خیلی‌ها توسط نازی‌ها کشته شدند. یهودی‌ها، مسیحی‌ها، مسلمانان و دیگران هم کشته شدند. ما اساساً جنایت و کشتار را نسبت به هرکس و هر گروه محکوم می‌کنیم. ما یک بی‌گناه کشته شود نمی‌پرسیم آیا یهودی، مسیحی و مسلمان است. ما می‌گوییم کشتن بی‌گناه محکوم است و جنایت علیه انسان‌ها محکوم است و بنابراین ما جنایت نازی‌ها را هم نسبت به یهودی‌ها و بقیه محکوم می‌کنیم.
مجری: پس شما نمی‌خواهید رویداد آن را انکار کنید چون این یک توهین به انسانیت است.
دکتر روحانی: چرا انکار بکنیم. ما جنایت نازی‌ها را انکار نمی‌کنیم بلکه محکوم می‌کنیم. اما می‌گوییم اگر جنایتی توسط نازی‌ها رخ داده دلیلی نمی‌شود که گروهی 60 سال یک ملتی را آواره بکنند، ما می‌گوییم این خوب نیست که عده‌ای جایی جنایت کردند ما دیگری را مورد آزار قرار بدهیم و آنها را بی‌خانمان کنیم و آنها را تحت بدترین شکنجه‌ها و ظلم‌ها قرار دهیم. ولی ما در کنار نازی‌ها نیستیم ما مخالف نازی‌ها هستیم و جنایت آنها را نسبت به هرکس و هر گروه و هر مذهب و هر دسته‌ای که بوده محکوم می‌کنیم.
مجری: آیا شما به طور کامل از تلاش آقای جان کری برای برقراری صلح بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها حمایت می‌کنید؟
دکتر روحانی: فعلاً که ما علامتی را از صلح نمی‌بینیم. موضوع فلسطین مربوط به ملت فلسطین است. هر چیزی که مردم فلسطین برای خودشان برگزینند، ما حمایت می‌کنیم از مردم فلسطین. ما صاحب فلسطین نیستیم، ما حامی فلسطین هستیم بنابراین انتخاب در اختیار مردم فلسطین و ملت فلسطین است.
مجری: شما دوستی را درک می‌کنید، من دوستی دارم به نام جان میلر که یک همکار خبرنگار است. او دوست نزدیک خانواده «رابرت لوینسون» است، شما قبلاً در این باره شنیده‌اید ولی من پرسیدن این سوال را به او مدیونم که آیا شما می‌دانید او کجاست؟ آیا در سیستم قضایی ایران گرفتار شده؟ آیا امکان تبادل او با کسی وجود دارد؟ به خاطر اینکه خانواده‌اش زجر می‌کشند که نمی‌دانند پدر و همسرشان کجا است. آیا می‌توانید به خانواده لوینسون کمک کنید؟ آیا این امکان را دارید؟
دکتر روحانی: ای کاش می‌توانستم به یک خانواده‌ای که نگران است کمک کنم. اما ما از این فرد هیچ اطلاعی نداریم و مقامات اطلاعاتی ما اعلام کردند که این فرد در ایران نیست و اینکه کجا، چگونه و چرا ناپدید شده را من بی‌اطلاع هستم و خبر ندارم، طبیعی است که اگر فردی جایی گم شده و خانواده‌اش از وی بی‌اطلاع هستند همه باید کمک کنند که آن خانواده از بی‌اطلاعی نجات پیدا کند.
مجری: در نهایت از شما تشکر می‌کنم و شما حتماً می‌دانید که ماموریت مهمی دارید که امکان این را فراهم کنید که در دو کشور بزرگ ایران و آمریکا درک متقابلی وجود داشته باشد و با هم کار کنند بر روی مسائلی که از هم دورشان می‌کند، چه مسائل هسته‌ای، چه تحریم‌ها و مسائلی که می‌دانم می‌خواهید روی آن کار کنید برای بهبود آینده هر دو ملت.
دکتر روحانی: خیلی متشکر. امیدوارم همه ما موفق باشیم نسبت به اینکه منافع ملی مان و خواست ملتمان را بتوانیم اجرا کنیم.