مشاور وزیر اقتصاد و دارایی با اشاره به آمادگی برای اجرای فاز دوم آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه نان گفت: در مدت اجرای طرح، فروش بیش از ۱۸ میلیون قرص نان در سامانه ثبت شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما برنامه میز اقتصادی روز یکشنبه ۸ خرداد ماه درباره اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه نان و با حضور محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی برگزار شد.
آقای اخوان مجری: طرح هوشمندسازی یارانه نان از حدود سه هفته پیش به صورت آزمایشی در نانوایی‌های زنجان به اجرا درآمده که از اهداف این طرح می‌توان به جلوگیری از قاچاق آرد و توزیع عادلانه یارانه‌ها اشاره کرد آنطور که مسئولان استانی اعلام کردند پس از گذشت سه هفته از آغاز این طرح در استان زنجان بیشتر نانوایی‌های این شهر به سیستم هوشمندسازی یارانه نان متصل شدند و در استان قزوین به عنوان دومین استان این طرح به اجرا درآمد.
گزارش؛ خانم مریم محمدی خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما از زنجان: نان با نوای هوشمند، زنجانی‌ها این طرح هوشمند را به صورت آزمایشی اجرا می‌کنند. در قالب این طرح همه نانوایی‌ها به کارتخوانهای طرح مردمی سازی یارانه نان سنتی مجهز می‌شوند. با گذشت حدود یک ماه از اجرای مقدماتی این طرح که به طور میانگین روزانه ۱۰۰ واحد نانوایی به این کارت خوان‌ها مجهز می‌شود امروز برای رصد این طرح با بازرسان همراه شدیم. طرح هوشمندسازی یارانه نان سنتی در زنجان در ایستگاه آخر قرار گرفته و کمتر از ۱۰۰ نانوایی باقیمانده که در انتظار هوشمندسازی هستند که تا چند روز آینده آن‌ها هم به کارتخوانهای هوشمند مجهز خواهند شد.
مجری: موضوع برنامه اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه نان است. سه هفته از اجرای طرح آزمایشی می‌گذرد در استان زنجان و از امروز قرار بوده استان قزوین به این طرح بپیوندد و در آینده سراسری شود ارزیابی‌های شما چگونگی اجرای این طرح چه می‌گوید و چقدر فکر می‌کنید موفقیت آمیز بوده است این طرح؟
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: از حدود سه هفته پیش با مدیریت مدیران استانی کار در استان زنجان شروع شد ما در دو فاز طرح آزمایشی را پیگیری کردیم در فاز اول نصب کارتخوانهای هوشمند برای یکپارچه سازی و ثبت تراکنش‌های فروش نان به عنوان هدف اولیه طرح که الان بیش از ۸۰ درصد بیش از ۹۰ درصد نانوایی‌های استان زنجان تجهیز شدند از روز اول ما هیچ مشکلی را به شکل جدی نداشتیم نه در بین مردم و نه در بین نانوایان در مورد خرید نان و به صورت لحظه‌ای در حال رصد تراکنش ها، حجم مصرف آرد، حجم تولید نان و شاید بیش از ۱۸ میلیون قرص نان فروشش در این سامانه در این سه هفته ثبت شده الان به تفکیک همه آمار‌ها و اطلاعات موجود است برای اینکه ما بخش دوم طرح آزمایشی که بحث هوشمندسازی اختصاص یارانه‌های آرد به نانوایان است را بتوانیم مدیریت کنیم.
مجری: قبل از اینکه وارد فاز دوم یا مرحله دوم بشوید تمام اطلاعات و آمار‌ها را گفتید دریافت می‌کنید این اطلاعات و آمار‌ها دقیقا شامل چه مواردی است؟
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: ساعت شروع به کار نانوایی‌ها یعنی ساعت شروع تراکنش‌ها و ساعت اتمام کار نانوایی‌ها یعنی ساعت اتمام تراکنش‌ها که تراکنش‌ها باید مبلغ تراکنش‌ها که باید تناسب داشته باشد با مبلغ خرید نان مردم که مبالغ کوچکی است تنوع کارت‌های بانکی که استفاده می‌شود برای خرید نان و حجم خرید نان توسط مردم به صورت لحظه‌ای درحال پایش است. تحلیل داده‌های این‌ها می‌تواند به ما کمک کند که اگر رفتار غیرمتعارفی رویت شود در ساز و کار اختصاص یارانه به آرد نانوایان یک مدیریت هوشمندی به صورت مکانیزه اعمال می‌شود.
مجری: منظورتان از رفتار غیرمتعارف چیست؟
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: مفهوم غیرمتعارف در حجم خرید در توالی خرید‌ها مثلا فرض کنید نانوایی که تعدادشان کم است خرید‌هایی می‌کند با یک کارت بانکی میانگین فروش نانوایی‌ها در هر منطقه متفاوت است و میانگین فروش خریداران هم در هر منطقه کشور متفاوت است اینکه می‌گوییم متعارف متناسب با آن موقعیت جغرافیایی متناسب با تمکن خانوارها می‌تواند متفاوت باشد، اما روال‌های گذشته و داده‌های موجود می‌تواند رفتار‌های غیرمتعارف که فردی بیاید یک حجم زیادی از نان را خرید کند برای مصارف دام، اینجا این حجم تراکنش‌ها می‌تواند این را نشان دهد یا فروش آردی اتفاق بیفتد نانوا آرد را دریافت کند و متناسب با آن نان تحویل مردم ندهد در طول زمان این اعداد و ارقام می‌تواند به راحتی توزیع بدهد و در فرآیند‌های تخصیص‌های بعدی این مدیریت هوشمند
مجری: یعنی در آینده این اطلاعات و آمار به تصمیمات بعدی شما کمک خواهد کرد؟
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: کلمه هوشمندسازی بر پایه همین داده‌های لحظه‌ای بلادرنگ و قابل اتکایی است که در این سامانه به دست می‌آید کارت خوان‌های هوشمند به دولت کمک می‌کنند تا ما بتوانیم رفتار مردم و رفتار نانوایان را به صورت بلادرنگ در لحظه و متمرکز پایش بکنیم. این پایش لحظه‌ای کمک می‌کند که این یارانه آردی که در کشور مبلغ بسیار بالایی است و تفاوتش با قیمت تمام شده بسیار زیاد است اصابت دقیق بکند به نان مردم و انحراف آرد یا انحراف نان در مصارف غیرمجاز بتواند کنترل بشود.
مجری: با این حساب شما می‌توانید این جور برآورد بکنید که هر استان می‌تواند اطلاعات خاص خودش را از این سامانه استخراج کند و برای هر استان تصمیمات متفاوتی گرفته شود.
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: اینکه می‌گوییم زیرساخت هوشمند در واقع متناسب با جغرافیا و اقلیم هر استان، سطح تمکن خانوارها، رفتار معیشتی خانوارها نسبت به مصرف نان می‌تواند داده‌ها بهینه سازی شود.
مجری: شاید خیلی زود باشد برای این سوال که سه هفته است که از اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه نان می‌گذرد، اما شاید تا الان هم باتوجه به اینکه شما اشاره کردید داده‌ها و اطلاعات را لحظه‌ای استخراج می‌کنید تا امروز تا این لحظه برآوردی از صرفه جویی داشته اید در مصرف آرد یا خیر؟
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: در فاز اول کسب این داده‌های قابل اتکا و فراگیر هدف اولیه بوده که در استان زنجان تا حد ۹۰ درصد محقق شده و در چند روز آتی به صددرصد می‌رسد.
تجهیز همه واحد‌های نانوایی زنجان به دستگاه هوشمند نان تا پایان هفته
مجری: در مدت اجرای این طرح چند نانوایی در استان زنجان هوشمند شدند و چند نانوایی دیگر باقی ماندند؟
روح الله حسنی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان: بخش اعظمی از کار که نصب کارتخوانهای ویژه این طرح بوده انجام پذیره و بسیاری از جلسات توجیهی و تبیین موضوع برای بازیگران این چرخه انجام پذیرفته و آمادگی کامل برای اجرای قسمت پایینی طرح را داریم که امیدوارم به زودی اتفاق بیفتد.
مجری: چه تعداد نانوایی تا الان به این طرح متصل شده اند؟
روح الله حسنی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان: از هزار و ۶۰۹ نانوایی که در استان وجود دارد بیش از هزار و ۴۰۰ مورد نصب شده و مابقی کار هم در حال نصب است و به زودی در چند روز آینده به اتمام خواهد رسید.
مجری: در چند روز آینده؟
روح الله حسنی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان:، چون نقاط دور استان مانده است و سعی می‌کنیم تا پایان این هفته این اتفاق رخ بدهد و انجام شود.
مجری: بستر‌های مناسب و زیرساخت مناسب برای اجرای این طرح در زنجان آماده است و آیا به لحاظ فنی و ایجاد زیرساخت در زنجان مشکلی دارید یا خیر؟
روح الله حسنی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان:بله خوشبختانه همه موارد مورد نیاز این طرح در اجرا پیش بینی شده و تا که مشکل خاصی پیش نیامده و در اجرای طرح هم تلاش خواهیم کرد به صورت دقیقی این رح اجرا شود که مردم عزیز به مشکلی بر نخورند.
مجری: در همین مدت کوتاه این طرح چه ثمراتی داشته به ویژه در حوزه مصرف آرد و نان؟
روح الله حسنی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان: بله، در زنجیره نان در واقع روش قبلی این بوده است که یارانه به بحث آرد و کارخانه‌های آرد تخصیص پیدا می‌کرد طبیعتا وقتی یارانه را به موضوع نان و نانوایی‌ها تخصیص بدهیم این اتفاق به صورت سیستمی رخ خواهد داد آنچه که مسلم است استقبال کشاورزان از کشت گندم به واسط واقعی سازی قیمت گندم اتفاق افتاده است و ما امسال کرد مبارزه با آفات و بیماری‌هایی که مرتبط با کشت گندم را در زنجان شکستیم و این نشان می‌دهد که حلقه‌های اول زنجیره واکنش‌های مثبتی به این موضوع نشان دادند از طرف دیگر با بهره وری موضوع آرد هم تاثیر بسزایی خواهد داشت طبیعتا وقتی آرد را به قیمت واقعی در اختیار نانوا قرار می‌دهند نانوا برای اینکه بتواند یارانه موردنظر را که دولت در این موضوع پیش بینی کرده و خودش اختصاص می‌دهد طبیعتا باید نان مناسبی که مورد استفاده مصرف کننده قرار بگیرد تهیه کند و در اختیار مصرف کننده قرار بدهد این طرح طبیعتا در رابطه با بالابردن کیفیت نانوا بهره وری این موضوع هم کمک خواهد کرد و موردی که مورد دیگری هم که خیلی قابل ملاحظه است این است که خروج آرد بخش‌های دیگر به بخش‌های دیگر صنعتی یا حتی به صورت قاچاق دیگر منتفی خواهد شد، چون دیگر جذابیتی در رابطه با خروج آرد با قیمت آرد در بیرون از بازار نانوایی‌ها وجود نخواهد داشت.
مجری: در کنار موضوع قاچاق شاید بشود به سوء استفاده‌های دیگری هم اشاره کرد به عنوان مثال نمی‌دانم چقدر این موضوع پیش بینی شده است در این طرح سامانه هوشمندسازی این که یک مجموعه‌ای یک نفر یا چند نفر بیایند از چند کارت عابربانک خودشان یا شخصی یا غیرشخصی نان را خریداری کنند در آن دستگاه‌های پیو اس کارت بکشند، اما نان را از آن‌ها تحویل نگیرند یا به نوعی شاید بشود گفت اسمش را گذاشت توان، برای چنین سوء استفاده‌هایی و یا قاچاق چه موضوعی را اندیشیده اید در این طرح؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: در این طرح قیمت گندم و آرد تا نانوایی آزادسازی نشه یعنی حذف یارانه و بهره وری‌هایی در آن اتفاق می‌افتد که کشاورزان، کارخانه داران آرد در این موضوع کاملا منتفذ می‌شود وقتی قیمت آرد با قیمت تمام شده به دست نانوا می‌رسد نگرانی از اینکه عرضه خارج از شبکه که شاید عنوان درست تری باشد در مقایسه با قاچاق و ما نگرانی آن را داریم به شدت کاهش پیدا می‌کند یعنی نانوا آرد را با قیمت تمام شده خودش با قیمت واقعی دریافت می‌کند مهلت تسویه به نانوا داده می‌شود در آن مهلت تسویه فرصت دارد نان در اختیار مردم بگذارد یتراکنش‌ها به صورت سیستمی و بلادرنگ پردازش می‌شود. خرید‌های غیرمتعارف، یک کارت تکرار خریدش، تمام این‌ها به صورت سیستمی محاسبه می‌شود و ما به ازای تراکنش‌های متعارف که اطمینان داریم خانوارها این خرید را انجام دادند نانوایی یارانه آرد را مجددا دریافت می‌کند.
مجری: یعنی به نوعی شما می‌خواهید بفرمایید آن نقش نظارتی که بر عملکرد نانوایی است به سیستم سپرده اید شما؟
آقای محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: حتی المقدور به سیستم‌ها سپرده می‌شود و سیستم‌های بازرسی انسانی کاهش پیدا می‌کند. نیاز به بازرسی انسانی کاهش پیدا می‌کند و سیستم‌های نرم افزاری کمک می‌کند کیفیت بازرسی‌های مراجعه محور هم افزایش پیدا کند.
مجری: در استان قزوین و یا در شهر قزوین این طرح از کی اجرا شده و چند درصد نانوایی‌ها آماده اند که به این طرح یعنی سیستم هوشمندسازی یارانه بپیوندند؟
رضا افلاطونی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان قزوین: در استان قزوین هزار و ۷۳۴ باب نانوایی داریم که از این تعداد ۱۲۲ باب نانوایی آزاد هستند که مشمول این طرح نیستند هزار و ۶۱۴ باب نانوایی که مشمول یارانه یک و دو هستند مشمول طرح هستند و از ابتدای خردادماه همین بحث هوشمندسازی و نصب دستگاه‌های کارت خوان را داریم انجام می‌دهیم و تا الان ۶۵۰ دستگاه نصب شده است و ان شاء الله به زودی بقیه نانوا‌ها مجهز به دستگاه کارت خوان خواهند شد.
مجری: از همه این ۶۵۰ همه شان الان فعال هستند و همانطور که جناب جلال اشاره کردند اطلاعات و آمار آن‌ها لحظه به لحظه رصد می‌شود شما اگر این کار را می‌کنید چه اطلاعاتی را استخراج کردید و از این اطلاعات چگونه قرار است استفاده کنید؟
رضا افلاطونی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان قزوین: ۶۵۰ دستگاه نصب شده و در حال بهره برداری است موردی ممکن است یکی دو تا نانوایی به ایرادات فنی بخورند قطعا به سرعت برطرف می‌شود. پس از نصب این دستگاه‌های کارت خوان خیلی از شاخص‌ها را می‌توانیم در نانوایی‌ها کنترل کنیم مهمترین آن‌ها که من اشاره می‌کنم و گذرا از آن عبور می‌کنم و لازم باشد توضیح خدمتان می‌دهیم یکی از گله مندی‌های شهروندان ساعت شروع به کار و ساعات تعطیلی و روز‌های تعطیل نانوایی‌ها بود که با این دستگاه ما می‌توانیم دقیقا متوجه بشویم که هر نانوایی دقیقا شروع به کار می‌کند و چه ساعتی تمام می‌کند و همچنین در ارتباط با اینکه روز‌ها کارکرد هر نانوایی حق دارد یک روز در هفته را تعطیل کند و آن هم برابر شیفت بندی که انجام شده ما با استفاده از این دستگاه‌ها می‌توانیم متوجه شویم که نانوایی چه روزی را شروع به کار کرده و در حال کار است همچنین این موضوع باعث می‌شود که استحضار دارید هر کیسه آرد ۴۰ یا ۵۰ کیلو یا هر عدد سهمیه‌ای که آرد برای هر نانوایی درنظر می‌گیریم می‌دانیم چه تعداد نان لواش و چه تعداد نان سنگکک این آرد تولید خواهد کرد بر همان مبنا کیفیت نان، وزن چانه، وزن خود نان کاملا برای ما محرز خواهد شد و همچنین میزان فروش هر نانوایی را می‌توانیم باتوجه به این دستگاه‌ها استخراج کنیم و این اطلاعاتی که از دستگاه‌های کارت خوان استخراج می‌شود ما را در مدیریت بهتر نان، کاهش ضایعات، افزایش کیفیت نان و همه مواردی که آقای جلال هم به آن اشاره فرمودند می‌توانیم این را مدیریت بهتری نسبت بهش اعمال کنیم.
گزارش؛ فرزاد آذری بقا خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما: علی رغم تاکیدات مبنی بر تغییر نیافتن نرخ نان در برخی نانوایی‌ها قیمت‌های مصوب رعایت نمی‌شود.
مجری: عمده اشکالاتی که در حین اجرای طرح با آن مواجه بودید چه بوده که باید مسئولین این سامانه رفع کنند؟
در ابتدای صحبت هایتان اشاره کردید به نقش نظارتی که سپرده شده به سامانه یعنی سیستم به صورت هوشمند نظارت می‌کند یکی از موضوعاتی که خیلی با آن مواجه هستیم ما خبرنگاران در بین مردم موضوع گرانفروشی است، نقش نظارتی را سپردید به سامانه نقش برخورد با این گرانفروشی با کیست و چگونه برخورد شده و تا الان با چه تعداد از نانوایان متخلف برخورد شده است؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: در این سامانه یک قابلیت متمایزی که دارد ایجاد می‌شود برای حکمرانی بهتر در نانوایی‌های کشور این است که ما سیاست‌های قیمت گذاری را به صورت کاملا متمرکز و هوشمند روی کارتخوان‌ها انجام بدهیم در واقع مردم مبلغ را وارد نمی‌کنند با واردکردن تعداد نان بسته به نوع نانوایی که قبلا در سیستم ثبت شده مبلغ خود به خود در کارتخوان نمایش داده می‌شود و فرد با کشیدن کارت بانکی خودش خرید را انجام می‌دهد پس سیاست گذاری قیمتی به صورت متمرکز انجام می‌شود و نگرانی اینکه یک نانوا بخواهد برخلاف تعرفه تعیین شده اش قیمتی را به مشتریان القا کند از بین می‌رود دومین نکته‌ای تناسب حجم فروش نان با مقدار آرد دریافت شده است تمامی این اطلاعات یعنی گزارش مقدار فروش نان و گزارش سیاست‌های قیمتی اعمال شده برای نانوایی داده‌هایی است که در اختیار سیستم‌های نظارتی استانی و مرکزی قرار می‌گیرد برای اینکه بتوانند اعمال مراقبت‌های خودشان را در کنترل قیمت‌ها داشته باشند در این سامانه به ازای تراکنش‌های خریدی که مردم انجام می‌دهند در یک چشم انداز بسیار نزدیکی یک امکان گزارشگری برای مردم فراهم می‌کنیم تا رتبه بندی بین نانوایان درخصوص کیفیت و قیمت از طریق مردم بتواند اتفاق بیفتد و در این رتبه بندی قطعا اثراتی را برای نانوایی‌ها درنظر می‌گیریم در مکانیزم تخصیص یارانه شان در مکانیزم تخصیص آردشان و این ساختار مشارکت نظارت مردمی و زیرساخت داده‌ای که گفتم و مکانیزم سیاست گذاری متمرکزی که امکان گرانفروشی خاص برای هر نانوایی را منتفی می‌کند فکر کنم راهکار‌هایی است که بتواند این نگرانی را از سمت مردم رفع کند.
مجری: در این حوزه می‌شود به موضوع گرانفروشی پنهان هم اشاره کرد باتوجه به اینکه شما اشاره کردید به قیمت گذاری براساس مقدار نانی که ارایه می‌شود الان نان معمولا به تعداد فروخته می‌شود یک نان مثلا نان سنگک یا هر نان دیگری به ازای یک قیمتی به مشتری واگذار می‌شود آیا در این طرح شما برای گرانفروشی پنهان هم به نوعی می‌شود گفت کم فروشی مثلا قیمت را براساس مصوبه شما با کارتخوان دریافت می‌کنند، اما از آن طرف وزن نان کمتر است برای این آیا در مرحله دوم اجرای این طرح قرار نیست که یک موضوعی دیگری اندیشیده شود و یا به نوعی دیگر طرح پیاده سازی شود مثلا اگر به جای تعداد بیاییم مقدار را درنظر بگیریم و وزنی نان را بفروشیم.
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: پیشنهادی در این حوزه مطرح شده است در حال کارشدن رویش هستیم که ترازو‌های دیجیتال متصل به کارتخوان هم بتوانند ساز و کاری برای فروش نان باشند قطعا فرهنگ سازی و مدت زمان لازم خودش را نیاز دارد برای اینکه ما بتوانیم نان را به صورت کیلوگرمی بفروشیم تا تعدادی، اما تا رسیدن به آن نقطه که فکر می‌کنیم زمان خاص خودش را نیاز دارد این عنایت را داشته باشید داده‌ها به راحتی تخلفات کم فروشی را هم می‌توانند توضیح بدهند.
مجری: این ترازو‌های دیجیتال که اشاره کردید به سامانه وصل می‌شود؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: به کارت خوان متصل می‌شود با انتخاب نوع نان و وزن نان مبلغ خود به خود روی کارتخوان نمایش داده می‌شود مثلا شما یک و نیم کیلوگرم نان سنگک می‌خرید.
مجری: عمده اشکالاتی که در حین اجرای این طرح با آن برخورد کردید بفرمایید و آیا شما در مدت این سه هفته با شکایت مردمی و یا احیانا از طریق همین سامانه هوشمند که نقش نظارتی هم برعهده آن است با چالش‌هایی مواجه شدید یا نه به ویژه در حوزه گرانفروشی؟
روح الله حسنی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان: موضوعاتی که بیشتر با آن مواجه بودیم در استان زنجان موضوع اتفاقات و مشکلاتی که در حوزه مجوز‌های نانوایی‌ها بوجود آمده بود و خرید و فروش‌ها و واگذاری‌های غیررسمی که بین مردم اتفاق افتاده طبیعتا قبل از اجرای این طرح همه این موضوعات رصد می‌شود و اصلاح می‌شود یک مقداری کار کندی کار از این موضوع نشات می‌گرفت و موضوع بعدی فرهنگ سازی این موضوع در بین نانوایان و مردم بود که این موضوع هم بسیار در زنجان کار شد نانوا‌ها سوالات متعددی داشتند طبیعتا برخی از هر شبکه‌ای در حوزه مصرفی کاری خودشان تخلفاتی را هم دارند از جمله خروج آرد از شبکه پخت نان از موضوعاتی بود که برخی از نانوا‌ها و برخی از بازیگران این طرح از آن بهره‌مند بودند موضوعی بود که با مقاومت‌هایی از طرف آن‌ها مواجه می‌شدیم بحث فرهنگ سازی، توضیح طرح، موضوعاتی که اتفاق خواهد افتاد، مسایل مالی که پیش روی خواهند داشت توضیحات کافی و وافی بهشان داده شد و طبیعتا الان در زنجان مشکل خاصی برای اجرای آن انتهای طرح نداریم موضوعی که مردم بیشتر درگیرند با این مساله یکی بحث این است که چرا از این کارتخوان‌ها استفاده شده است آقای جلال توضیحات کاملی را دادند یکی از محاسن این کارتخوان‌ها این است که قیمت توسط مردم وارد نمی‌شود قیمت تعریف شده از قبل و شاید تحت استفاده دستگاه‌ها مورد توجه مردم است، ولی دستگاه‌ها به صورت خیلی ساده طراحی شده است و استفاده اش برای مردم راحت است فقط یک بار ازش استفاده کنند می‌توانند این اتفاق را برای دفعات بعد تکرار کنند و آن برخورد‌های تحلیل‌های سیستمی که پشت آمار و اطلاعات صورت می‌پذیرد خیلی کمک خواهد کرد ما هم اعتراض‌هایی که مردم داشتند تعطیلی‌های بدموقع یا مثلا پخت نان کمتر از مقدار سهمیه‌ای که دریافت کردند همه این‌ها دارد رصد می‌شود و از طریق این کارتخوان‌ها بسیار ساده‌تر قبل می‌تواند اتفاق بیفتد و در انتهای هر ماه می‌توانیم با آرد باقیمانده‌ای که در نانوایی موجود است آن موضوع کم فروشی که مورد سوال شما بود بررسی راحت تری داشته باشیم.
مجری: نقش نظارتی در استان قزوین سامانه سپرده به همان دستگاه‌های کارتخوان و به صورت هوشمند با آن اطلاعات و آمارش استخراج می‌شود در قالب این سامانه شما چه اطلاعاتی را استخراج کردید که بشود از آن با عنوان گرانفروشی نام برد و عمده اشکالاتی که در حین اجرای طرح بوجود آمده و شما با آن مواجه بودید با عنوان یک چالش چه بوده است؟
رضا افلاطونی رئیس سازمان جهادکشاورزی استان قزوین: در استان قزوین از اول خردادماه این طرح شروع شده و هنوز هم به طور کامل نانوایی‌های ما مجهز به دستگاه پوز مربوطه نشده اند حدودا ۶۵۰ باب نانوایی مجهز شدند و در حال انجام کار هستند تحلیل اطلاعات و دیتا‌ها هنوز به شکل واقعی ما وارد عملیاتی اش نشده ایم بنابر این است که کل نانوایی‌های استان را ظرف حداقل تا آخر خردادماه بتوانیم پوشش بدهیم و انجام بدهیم این قابلیت را این دستگاه دارد که به ما تعداد نان فروخته شده و همه این اطلاعات را به ما می‌دهد و ما باتوجه به سامانه‌ای که به همین شکل طراحی شده می‌توانیم متوجه بشویم که این کم فروشی اتفاق افتاده است گرانفروشی عملا در این طرح منتفی است برای اینکه تعداد نان را فقط وارد می‌کنیم تنها بحثی که ممکن است در این بحث وجود داشته باشد همان بحث کم فروشی و وزن نان یا وزن چانه می‌تواند باشد که باتوجه به میزان و ضریب تبدیل آرد به نان کاملا قابل رصد و پایش است. ضمن این قضیه به هر طریق میزان آرد و سهمیه آردی که تحویل هر باب نانوایی می‌دهیم مشخص است و سهمیه آردی که وجود دارد و در انتهای دوره زمانی مثلا ماهیانه یا هفتگی میزان سهمیه اش تغییر شده و تبدیل آن به آن و همچنین فروشش را از این دستگاه می‌توانیم استخراج کنیم و متوجه بشویم که احیانا کار غیرمتعارفی مثل فروش آرد اتفاق افتاده در این واحد یا اتفاق نیفتاده باشد. کاملا قابل رصد و قابل کنترل است و مشکل خاصی در استان تا الان گزارش نشده است فقط بحث فرهنگ سازی که مردم باید بدانند و این را هم رسانه‌ای کردیم و صدا و سیما هم این را به اطلاع مردم قزوین رسانده که دقیقا مثل کارتخوانهای معمولی و دستگاه‌هایی که در تمام فروشگاه‌ها و پایانه‌ها نصب شده و استفاده می‌شود و مشکل خاصی وجود ندارد احیانا اگر هر یک از نانوایان عزیز نسبت به موضوع فنی ایراد داشته باشند فورا تیم مربوطه آماده می‌شوند و این ایرادات را رفع می‌کنند.
مجری: اشاره کردند به نسبت سهمیه به فروش آیا سهمیه آرد برای همه نانوایی‌ها ثابت خواهد بود یا نه نسبت به فروش کم و زیاد می‌شود؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: در شرایط فعلی به دلیل تقاضای بسیار زیاد روی آرد یارانه‌ای مجبور به عملیات سهمیه بندی شدیم که سرانه نانوایی‌های ما در کشور هفت و نیم کیسه آرد یعنی حدود ۳۰۰ کیلوگرم آرد در روز است، اما با اجرای این طرح نانوایانی که علاقه‌مند به فعالیت بیشتر هستند حتی علاقه‌مند هستند ۲۴ ساعته فعالیت بکنند محدودیتی در دریافت آرد نخواهند داشت، چون متناسب با فروش نان می‌توانند از یارانه آرد استفاده بکنند لذا نانوایان معدودی که صرفا آرد را می‌گرفتند تا عرضه خارج از شبکه بکنند خود به خود دسترسی شان کاهش پیدا می‌کند بعضا مجوزهایشان ابطال می‌شود و نانوایی‌های جدیدی ممکن است مجوز دریافت کنند و نانوایی‌های موجود که اغلب آرد را تبدیل به نان مردم می‌کنند بدون محدودیت بعد از اجرای طرح می‌توانند آرد خودشان را دریافت کنند و این نگرانی‌های مقدار سهمیه، ساعت کار محدود به شدت کاهش پیدا می‌کند.
مجری: شاید یکی از سوالات نانوایان همین اتصال آن‌ها به کارتخوان‌ها باشد که از چه طریق می‌توانند به سامانه‌ای متصل شوند که کارتخوان‌ها را رصد می‌کند آیا باید وارد سامانه‌ای شوند؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: بعد از استقرار کارتخوانهای هوشمند در کلیه نانوایی‌های کشور یک داشبورد مدیریت تراکنش‌های فروش به نانوایان هم داده می‌شود.
مجری: یعنی نانوایی‌ها برای این موضوع کارتخوان خاصی را؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: یک برنامک یا اپلیکیشن یا تحت وب در اختیار نانوا است که نانوا می‌تواند عملکرد روزانه خودش را در آن مشاهده بکند حجم تراکنش‌های فروش نانش را به صورت هوشمند گزارش داده می‌شود هشدار‌هایی صادر می‌شود که برخی از تراکنش‌های شما غیرمتعارف بوده این گزارش دهی به نانوا می‌تواند کمک کند که هم بتواند عملیات محاسبات اقتصادی خودش را به درستی انجام بدهد.
مجری: ما به التفاوت قیمتی که دولت بهش پرداخت می‌کند در آن گزارش؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: ما به التفاوت را دولت در پایان هر روز به حساب نانوا واریز می‌شود این را هم می‌تواند در حساب خودش مشاهده کند که این عملیات بعد از فراگیری کامل کارتخوانهای هوشمند طی یک ماه آینده در کل کشور بعد از نتیجه گرفتن از دوره آزمایشی در اختیار نانوایان قرار می‌گیرد که بتوانند محاسبات خودشان را انجام دهند.
مجری: اجرای این طرح برای کل کشور از کی پیش بینی شده است؟ از کی قرار است در سراسر کشور اجرایی شود؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: بعد از استان زنجان و نتیجه گرفتن از فاز دوم سطح آزمایشی که بحث مدیریت یارانه آرد به صورت هوشمند است در توسعه آن در بین استانها محدودیت خاصی نداریم تمامی تجهیزات تامین شده زیرساخت‌های مربوط برای راه اندازی فراهم شده و پیش بینی دولت این است که حداکثر ظرف یک ماه آینده کل نانوایی‌های کشور تجهیز شوند.
مجری: نانوایی‌ها در طول این یک ماه باید چه اقدامی باید انجام بدهند؟ آیا باید درخواست بدهند کارتخوان دریافت کنند؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: عملیات فروش خودشان را به صورت عادی انجام می‌دهند با هماهنگی که با استانداران اتفاق می‌افتد در هر استان وقتی آغاز می‌شود مطابق برنامه ریزی که مدیران استانی انجام می‌دهند طی بازه زمانی کوتاهی به صورت موازی در چند استان عملیات نصب شروع می‌شود و به تدریج در کل کشور فراگیر می‌شود.
مجری: در فاز دوم چه اتفاقی می‌افتد در این طرح؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: ما هدفمان از اجرای این طرح برآوردی که داریم برآوردی که دولت دارد این است که حدودا ۱۰ میلیون تن گندم مصرف می‌شود برای تامین نان مردم در یکسال برآورد کارشناسان وزارت جهادکشاورزی و برآورد کارشناسی وزارت اقتصاد هم بر این است که ما حدودا ۳۰ درصد عرضه خارج از شبکه داریم که با اجرای این طرح این صرفه جویی عاید کشور می‌شود و یارانه‌های سنگینی که به این مصرف ۳۰ درصدی داشته اختصاص پیدا می‌کرده حذف می‌شود و مردم بدون اینکه بخواهند تغییر قیمتی برایشان اتفاق بیفتد یا با محدودیتی مواجه شوند خرید نان خودشان را انجام می‌دهند هدف گذاری در این طرح خرید‌های غیرمتعارف یا عرضه خارج از شبکه آرد بوده است عملیات فاز دوم
مجری: همان آردی که قاچاق می‌شده؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: خارج از شبکه یا قاچاق یا مصارف غیرمجاز که آرد خبازی در مصارف شیرینی و امثالهم استفاده می‌کردند فاز دوم ما در طرح آزمایشی به چه صورت است، گندم به شکل قیمت تمام شده یا غیرترجیحی در اختیار کارخانه‌های آرد قرار می‌گیرد کارخانه‌های آرد هم آرد را به قیمت تمام شده در اختیار نانوا‌ها قرار می‌دهند نانوا‌ها برای اینکه مشکل تامین نقدینگی پیدا نکنند یک ماه تا ۴۵ روز مهلت تصفیه به آن‌ها داده می‌شود و در این بازه عملیات فروش خودشان را مطابق سابق انجام می‌دهند نان را به قیمت سابق به مردم عرضه می‌کنند زیرساخت کارخانه‌های هوشمند برای سیستم مدیریت دولت این داده‌ها را تولید می‌کند که چه مقدار نان توسط هر نانوایی به مردم فروخته شده متناسب با مقدار نان فروخته شده یارانه یا ما به التفاوت قیمت تمام شده نان و قیمت یارانه‌ای نان که الان در اختیار مردم قرار می‌گیرد در پایان هر شب واریز می‌شود به حساب نانوا پس اگر نانوا آن آرد را به شکل عرضه خارج از شبکه ارایه بدهد مجبور است قیمت آرد را به قیمت تمام شده تصفیه کند آن کارخانه ها.
مجری: ما به التفاوت آخر شب به نانوا پرداخت می‌شود طی این مدت در کجا نگهداری می‌شود در بانک مرکزی در؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: منابع سازمان هدفمندی نزد بانک مرکزی است و پایان هر شب توسط بانک عامل این مبالغ به حساب نانوایان مبتنی بر عملکرد فروش نان به مردم که توسط این سامانه کارتخوان هوشمند اندازه گیری می‌شود بازپرداخت می‌شود.
مجری: اشاره کردید ۱۰ میلیون تن گندم سالانه در کشور مصرف می‌شود که ۳۰ درصد خارج از شبکه توزیع می‌شده با اجرای این طرح چقدر در مصرف آرد در کشور صرفه جویی می‌شود؟
محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی: برآورد تبدیل گندم به آرد در کشور چیزی حول و حوش هشت و نیم میلیون تن است یعنی ۱۵ درصد با کاهش سبوس در واقع حجم آرد مصرفی فعلی کشور است که برآورد ما این است که حدودا پنج و نیم تا شش میلیون تن آرد مصرف نان مردم را تامین می‌کند و حدود یک و نیم میلیارد یورو صرفه جویی است که این عواید متعلق به مردم بوده فقط داشته نصیب یک عده خاص می‌شده که با اجرای این طرح صرفه جویی حاصل می‌شود.