بن بست در مذاکرات وین نتیجه پیروی دولت بایدن از راهبرد ضد برجامی ترامپ است و اروپا باید امریکا را تحت فشار قرار دهد تا از این راهبرد دست بکشد.
روز یکشنبه رسانه ها از تلاش جدید مقام های اروپایی برای نجات توافق هسته ای خبر دادند و در این ارتباط وال استریت ژورنال به نقل از مقام های غربی نوشت قرار است انریکه مورا مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا به تهران برود تا بن بست به وجود آمده در مذاکرات شکسته شود.
اما این سوال مطرح است که سفر مورا به تهران چه سودی می تواند داشته باشد در حالیکه گره های توافق هسته ای در واشنگتن است و تا مقام های امریکایی این گره ها را باز نکنند امیدی به احیای برجام نخواهد بود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا 8 مه 2018, خروج از برجام را اعلام و تحریم های یکجانبه علیه ایران وضع کرد تا شاید با پیگیری راهبرد فشار حداکثری, تهران را وادار کند بار دیگر پشت میز مذاکره بنشیند و محدودیت های بیشتری را در برنامه هسته ای خود بپذیرد.
ترامپ یک سال بعد در ۸ آوریل ۲۰۱۹ هم برای اینکه امکان بازگشت دولت بعدی امریکا به برجام دشوار شود سپاه پاسداران نیروی نظامی رسمی ایران را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد که با استقبال نتانیاهو نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی روبرو شد و او در توییتر نوشت که ترامپ "یکی دیگر از درخواست های مهم مرا اجابت کرد."
با گذشت زمان و بی تحرکی سه کشور اروپایی در اجرای تعهدات برجامی شان و اکتفا کردن این سه کشور به شعارهای توخالی این ظن تقویت شد که اروپا فقط در نقش پلیس خوب درحال ایفای نقش است و راهکارهای اروپا از جمله راه اندازی سامانه اینستکس در عمل هیچ کارآیی ندارد.
این شرایط سبب شد تا ایران هم گام های پنجگانه ای را در کاهش تعهدات هسته ای خود بردارد و برنامه جامع اقدام مشترک را به بازگشت دیگرطرف ها به برجام مشروط نماید.
واکنش ایران که شکست راهبرد فشار حداکثری ترامپ را به نمایش گذاشته بود اهرم فشاری بود که دموکراتها از آن درتبلیغات انتخاباتی بارها ااستفاده کردند و بایدن با شعار بازگشت به دیپلماسی و احیای برجام به کاخ سفید راه یافت. اما با اینکه هم تیمی های بایدن از جمله وندی شرمن بارها از شکست راهبرد فشار حداکثری سخن گفتند و حتی روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مقام های امریکایی نوشت آنها به همتایان اسراییلی خود گفته اند خرابکاری‌های متعدد اسراییل در سایت های هسته ای یران در نهایت نتیجه معکوس داشته، چرا که ایران تاسیسات خود را سریعتر و پیشرفته تر از قبل بازسازی کرده است. اما با این حال در عمل دولت بایدن هیچ تجدید نظر رفتاری در به کنار گذاشتن راهبرد فشار حداکثری ترامپ از خود نشان نداد.
علاوه بر این در حالی جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه به فایننشال تایمز گفت که او به دنبال یک "راه میانه" برای پایان دادن به بن بست در مذاکرات احیای برجام است و به هیمن منظور قصد دارد انریکه مورا را به تهران بفرستد که چند روز قبل تر سنای امریکا در دو مصوبه بار دیگربه تحریم بانک مرکزی و حفظ سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی وزارت خارجه امریکا رای مثبت داد.
در هر حال ظاهرا مورا به تهران می آید اما به نظر نمی رسد که این سفر نتیجه ای در برداشته باشد مگر اینکه اودست پُر باشد. در حال حاضر شرایط تغییر کرده جنگ در اوکراین سب شده است تا نیاز به انرژی به شدت افزایش یابد, تهران حتی اگر برجام هم احیا نشود نفت خود را می فروشد و حتی با قطع همکاری سوئیفت و تحریم بانک مرکزی پول نفت را دریافت می کند و در واقع آنچه قرار است از برجام عائد ایران شود در حال حاضر این امتیازها محقق شده است و بنابر این این امریکاست که باید در رفتار خود تجدید نظر کند و در این رابطه اروپا به دلیل نزدیکی به غرب آسیا و نیازهای امنیتی ونیاز مبرم به انرژی و همکاری اقتصادی با کشورهای این منطقه, به امریکا فشار آورد تا راهبرد شکست خورده فشار حداکثری را کنار بگذاد تا توافق هسته ای باردیگر احیا شود و بر این اساس سفر به واشنگتن باید جایگزین سفر انریکه مورا به تهران می شد.
----------------------------------------
رضا محمدمراد