نهادهای مردمی میتوانند از طریق ورود به درگاه «خدمات قضایی من» برای ثبت نام اقدام و در زمینههای گوناگون با قوه قضائیه مشارکت کنند.
به این منظور، نهادهای مردمی میتوانند در مراحل اولیه بدون نیاز به مراجعه حضوری و صرفا از طریق ورود به درگاه «خدمات قضایی من» برای ثبت نام اقدام و در زمینههای گوناگون با قوه قضاییه مشارکت کنند. با کلیک روی آیکون سامانه مشارکت نهادهای مردمی به صفحه ثبت نام نهادهای مردمی برای همکاری با قوه قضاییه به این نشانی هدایت میشوید. در این صفحه بخشهای ورود به سامانه، نهادهای مجاز، شرایط و الزامات و موضوعات همکاری نمایش داده داده شده است.
با کلیک روی ورود به سامانه، امکان ثبت نام برای نهادهای مردمی به صورت الکترونیک فراهم میشود. نهادهای مردمی به عنوان شخص حقوقی شناخته میشوند و پیش از ثبت نام باید مجوزهای لازم را دریافت کرده باشند.
همچنین ضروری است که نهادهای مردمی پیش از ثبت نام در سامانه مشارکت نهادهای مردمی، در سامانه ثنا احراز هویت شده باشند که این کار با معرفی نماینده سازمان به عنوان کاربر امکانپذیر است. نماینده نهاد با وارد کردن کد ملی، رمز شخصی و شناسه حقوقی ۱۱ رقمی میتواند وارد سامانه شود و فرایند ثبت نام را انجام دهد.
طبق بند الف ماده یک دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوه قضاییه، سازمانهای مردمنهاد، مساجد، هیئتهای مذهبی، گروههای تبلیغی و سازندگی، انجمنهای علمی، خیریهها و بقاع متبرکه به عنوان نهادهای مجاز برای مشارکت با قوه قضاییه معرفی شده اند.
منظور از سازمانهای مردمنهاد، سازمانهای غیر دولتی است که طبق «آییننامه اجرایی تاسیس و فعالیت سازمانهای غیر دولتی» با عناوینی، چون جمعیت، انجمن، کانون، مرکز، گروه، مجمع، خانه، موسسه و نظایر آن فعالیت میکنند. این سازمانها مجوز فعالیت خود را باید از مراکز ذیصلاح مثل وزارت کشور، نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، وزارت ورزش و جوانان و دستگاههای دیگر دریافت کنند.
بدیهی است که همکاری نهادهای مردمی با قوه قضاییه، با رعایت و التزام به دستورالعملهای مربوطه امکان پذیر است. تعهد به حفظ حریم خصوصی اشخاص مرتبط با پروندهها و عدم درز و افشای اطلاعات طرفین دعوا از الزامات همکاری با قوه قضاییه به شمار میآید. همچنین ارائه خدمات بر اساس اصل داوطلبانگی و غیرانتفاعی بودن نهادهای مردمی و البته عدم بهرهبرداری از قِبَل همکاری با قوه قضاییه در جهت اهداف و منافع شخصی، سیاسی، صنفی و غیره، بخش دیگری از شرایط و الزامات نهادهای مردمی برای همکاری با قوه قضاییه است.
نهادهای مردمی در راستای قوانین موجود میتوانند در بخشهای متنوعی با قوه قضاییه همکاری کنند. مشارکت در پذیرش و نگهداری اطفال و نوجوانان بزهکار فاقد، ولی و سرپرست قانونی و مشارکت در پذیرش اطفال و نوجوانان به منظور ارائه خدمات تحصیلی، حرفهآموزی و درمان اعتیاد آنان از موارد همکاری نهادهای مردمی با قوه قضاییه به شمار میآید.
همچنین این نهادها میتوانند در سیاستگذاری، تهیه و تدوین لوایح قضایی، آییننامهها و دستورالعملها با قوه قضاییه همفکری و مشارکت کنند. مشارکت در نهضت آموزش حقوق و تکالیف به مردم و توسعه گفتمانهای قضایی، ارائه خدمات حقوقی (آموزشی، مشاوره ای، حمایتی) به بزهدیدگان خاص و افراد بی بضاعت هم از مواردی است که نهادهای مردمی را به همکاری با قوه قضاییه ترغیب میکند.
همچنین میانجیگری و صلح و سازش که این روزها، به ویژه در مورد محکومان به قصاص و همچنین محکومان مالی در رسانهها بازتاب یافته است، بخشی دیگر از حوزههای متنوع همکاری نهادهای مردمی با قوه قضاییه است.