عشایر سهم به سزائی در تولید صنایع دستی کشور دارند و قالیهای دستبافی که به دست عشایر بافته میشود بسیار خاص و شگفت انگیز است.
به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، فرش بافی یکی از استعدادها و اصلیترین شغلهای عشایر است و یادگیری آن از دوره کودکی آغاز میشود.
عشایر به دلیل داشتن دام و دامداری نخهای لازم برای بافتن فرش را خودشان تولید میکنند. آنها علاوه بر داشتن مهارت فرش بافی، مهارت در تولید نخ از پشم گوسفند هم دارند. دامداری و تولید نخ و همچنین بافت فرش در عشایر یک مسئلهی مهم است که به آنها در درآمد زایی کمک ویژهای میکند
امروزه تعداد عشایر به نسبت گذشته بسیار کم شده است، اما هیچ کدام از ما نمیتوانیم نقش مهم و ویژهای آنها را در بخش فرش بافی انکار کنیم و نادیده بگیریم. بافتن فرشهای دستبافت عشایری از گذشته تا به امروزه تغییرات زیادی کرده و دارای تنوع رنگی و ابعاد و اندازههای مختلف است.
عشایری که برای خودشان فرش میبافند، اندازه فرش را با توجه به اندازه چادرشان حساب میکنند و شروع به بافتن میکنند. فرشهای بافته شده دستبافت عشایری حکم موزاییکی را دارد که در خانههای شهری سرتاسر کف زمین را میپوشاند. بافندگان فرشهای عشایری به این دلیل آنها را هم اندازه با چادرشان میبافند که تمام کف چادر را بپوشاند و یک زیر انداز مناسب برای عشایر عزیز در کوهها و کوهستانها باشد.
یکی از جذابترین بخشهای فرشهای دستبافت عشایری طرحهای زیبا و استفاده از زنگهای دل نشین در آن است که چشم هر بینندهای را به خود خیره میکند. عشایر عزیز برای بافتن این فرشهای زیبا مدل خاص و نقشهای ندارند و به صورت ذهنی فرش را میبافند و به همین دلیل است که فرشهای عشایری جزو منحصر به فردترین فرشهای دنیا نام برده میشوند.
کوچ عشایر و تنوع در فرشهای عشایری
عشایر پراکندگی زیادی در سراسر ایران دارند و این پراکندگی در قسمت غربی کشور بیشتر است، فرشهای عشایری به چند دسته تقسیم شده اند که شامل موارد زیر میشوند:
قالیهای بختیاری دستبافت
قالیهای بختیاری در استانهای خوزستان، اصفهان و چهارمحال بختیاری دارای تنوعهای بسیاری هستند و از گرههای پشمی متقارن با یکدیگر تشکيل شده اند.
قالیهای لری دستبافت
قالی لری جزو محبوبترین نوع فرشهای عشایری هستند و در سراسر ایران از این قالیهای زیبا استفاده میشود
قالی قشقایی دستبافت
طرح گوزن به کار برده شده در این فرش، نماد اصلی قالی قشقایی است و در استان فارس و ایل بزرگ قشقایی محبوبیت بسیاری دارد.
قالی شاهسون دستبافت
قوم بزرگ شاهسون، امروزه یکجا نشین شده اند و این کار موجب ظریف شدن و زیبایی بیشتر قالی در هنگام بافتن شده است.
قالی افشاری دستبافت
قالیهای افشاری یکی از باکیفیتترین قالیهای عشایری است که از پشم خالص گوسفند بافته می شود و دارای تراکم بالایی است. همچنین قالیهای افشاری جزء کمیابترین فرشهای عشایری هستند.