، مرکز فارس، فرش دستباف فارس و کاشان با قدمتی بیش از ۲۰۰۰ سال به عنوان یک صنعت نجیب، هنر زیبا و یا نمادی از فرهنگ اصیل ایرانی که آوازهاش جهان را پر کرده با ثبت در میراث ناملموس یونسکو خلاقیت هنرایرانی را به جهانیان نشان داده است.
جوشقانی، کاج، گل و بلبل، گل بوته هندسی، هراتی، بوته ای، خرچنگی، لچک ترنجی، مینا خانی، گل ماهی، سردار جنگل، شاه عباسی، گل حنایی و بید مجنون از جمله طرحهای به کار رفته در قالیهای ایرانی و شانه، کارد، قیچی، قلاب و دار از جمله ابزارهای اصلی کار در قالی بافی است.
هنرمندان استانها و شهرهای بسیاری در کشور با رونق این هنر و حفظ آن به عنوان یک ارزش دیرین در ماندگاری این مهم نقش موثری داشته اند.
در این میان، قالی بافی در استان فارس یکی از هنرهای دستی مردمان سخت کوش و زحمتکش این دیار است که نام و نشانی جهانی دارد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس میگوید: امروزه این کالای تولیدی با ارزش در مناطق روستایی برای تسریع در روند تحقق اقتصاد مقاومتی نقشی موثر دارد ؛ زیرا روستاها و مناطق عشایری فارس بیشترین سهم را در تولید فرش دستباف وگبه دارند.
علی همتی با اشاره به اینکه فرش دستباف در سالهای اخیر همواره رقم قابل توجهی از صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است، میافزاید: بررسی روند تولید فرش دستباف بیانگر این واقعیت است که این کالای با ارزش با اتکای کامل به منابع داخلی ، امکانات و خلاقیت تولید کنندگان داخلی و ارزبری بسیار کم، سهم قابل توجهی در ایجاد اشتغال و تحصیل درآمد کشور داشته است.
وی تاکید میکند: فرش دستباف، قادر بوده تا با ایفای نقش مکمل برای بخش کشاورزی در مناطق روستایی، شرایط ایجاد و حفظ اشتغال در روستاها و مناطق عشایری و افزایش درآمد در بین روستائیان و عشایر را فراهم آورده و انگیزه باقی ماندن در روستاها را نیز افزایش داده و از مهاجرت بی رویه به شهر جلوگیری کند.
همتی با بیان اینکه در استان فارس بیش از ۱۶۰ هزار بافنده فرش دستباف فعالیت دارند، میافزاید: اکثرا این هنرمندان در کنار کارهای دامداری، کشاورزی و خانه داری و یا بعنوان شغل مشغول بافت انواع فرش وگبه هستند که از این تعداد حدود ۱۲۲ هزار نفر کارت قالیبافی از اتحادیههای صنفی و یا شرکت های تعاونی روستایی دریافت کرده اند .
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس تصریح میکند: ازسال ۱۳۸۸ که سامانه مشاغل خانگی ایجاد شد با توجه به موقعیت استان ۷۵ هزار نفر در رسته قالیبافی و حرف مرتبط ثبت نام کردند که بالاترین آمار در میان رستههای مشاغل خانگی است و از این تعداد برای ۳۲ هزار نفر مجوز مشاغل خانگی صادر شده، که همگی متقاضی تسهیلات برای راه اندازی و یا گسترش کارگاه قالی بافی هستند.
همتی ادامه میدهد : در رشته فرش دستباف با حداقل سه الی پنج میلیون تومان میشود برای یکنفر شغل ایجاد کرد که در سطح استان حدود ۱۵۰ کارگاه تولید غیرمتمرکز فرش دستباف فعال ایجاد شده و هر یک از آنها حداقل ۲۰ بافنده و یا بیشتر (بعضی ۵۰۰ الی ۶۰۰ نفر) را تحت پوشش دارند.
وی یاد آور میشود؛ باتوجه به افزایش قیمت مواد اولیه و خواب سرمایه چند ماهه علی الخصوص در صادرات اکثرا با کمبود سرمایه در گردش مواجه هستند که با در اختیار گذاشتن تسهیلات کمکی به تولیدکنندگان و رونق فرش دستباف، همچنین برطرف کردن موانع صادراتی و تبلیغات داخلی و خارجی برای شناساندن مزیتهای فرش ارگانیک دستباف با استفاده از رنگ و الیاف طبیعی در فرش فارس زمینه اشتغال جدید پنج هزار نفر چه مستقیم وغیر مستقیم فراهم است.
خانم نجفی هنرمند فرش باف میگوید: زنان عشایر فارس در بافت فرش نقشه مکتوبی ندارند و آنچه میبافند زاده ذهن خلاقشان است و در بافت فرشهای خود از نقشهای ویژهای استفاده میکنند که مهمترین آنها طرحهای یک سر ناظم، دو سر ناظم، محرمات، بته قبادخانی، ماهی درهم و لچک ترنج است.
وی با بیان اینکه همه مراحل آماده سازی و بافت فرش نظیر تابیدن، ریسیدن، رنگرزی و چله کشی دار قالی در ایل انجام میشود، میافزاید: رنگهای تار و پود قالی هم از موادی که در دسترس زنان عشایر است، تامین میشود.
این هنرمند استان فارسی میگوید: روناس رنگ قرمز، پوست گردو رنگ قهوه ای، گل زعفران رنگ زرد، نیل رنگ آبی و جاشیر رنگ سبز را به فرش عشایر هدیه میدهد.
سالانه در کشور ۵ میلیون متر مربع فرش دست باف تولید میشود که ۱۷ درصد آن معادل ۸۵۰ هزار متر مربع در فارس بافته میشود.
خداداد رحیمی مدیر کل گمرگ فارس میگوید: فرش فارس به کشورهای آسیای میانه، امـارات متحده عربی، حـوزه خلیج فارس، برخی کشورهای اتحادیه اروپا، ژاپن، کانادا، استرالیا و ژاپن صادر میشود.
وی میگوی فزاید: بیش از ۳۴۰ واحد فروشگاهی و ۸۰ صادرکننده در استان فارس کار خرید، فروش و عرضه دست بافتههای هنرمندان استان فارس را برعهده دارند.
قیومی مدیر توسعه صنعتی و کارآفرینی شرکت شهرکهای صنعتی فارس نیز از راه اندازی مرکز گردشگری تخصصی فرش فارس تا پایان امسال خبر میدهد و میافزاید: این مرکز در قالب یک سایت به زبان انگلیسی طراحی و تدوین شده است و بر بازاریابی و معرفی قوی فرش فارس به گردشگران، شناسایی و سلیقه یابی بازارهای هدف تاکید دارد.
وی میگوید: با راه اندازی این سایت تا پایان امسال و رایزنی هایی که با آژانسهای گردشگری در حال انجام است، قرار است از ظرفیت گردشگران خارجی با هدف معرفی فرهنگ و فرش اصیل فارس بهرهمند شویم تا بتوانیم به افقهای بهتری در صادرات فرش دست یابیم.
معاون صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی فارس هم میگوید: حجم صادرات فرش فارس تا قبل از سال ۹۴، دویست و هفت میلیارد تومان بود که در ابتدای امسال به ۲۳۲ میلیارد تومان رسید.
کمال زاده، علت این افزایش را ساماندهی مدیریت صادرات فرش فارس در قالب تشکیل کنسرسیومهای صادرات فرش اعلام کرد که از ابتدای امسال تشکیل شده است.
وی با اینکه ویژگی منحصر به فرد فرش فارس، ذهنی بافی آن است که سبب منحصر بفرد بودن آن در دنیا شده است، ادامه میدهد: سالانه در کشور ۵ میلیون متر مربع فرش دست باف تولید میشود که بافندگان فارس سهم ۱۴ درصدی در تولید و ۱۷ درصدی صادرات را در کشور را به خود اختصاص داده اند.