تاکید اخیر رهبر انقلاب بر خودکفایی در تولید روغن لزوم اهتمام بیشتر مسئولان را می طلبد تا عقب ماندگی تاریخی کشور در این حوزه را جبران کنند.
هر چند که طی سالهای گذشته دولتهای وقت بر اجرای این طرح تاکید زیادی داشتند و حدود ۱۰ درصد نیز ضریب خوداتکایی بهبود یافت، اما عقب ماندگی زیادی در برنامه رقم خورد.
مسألهای که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی امسال خودشان به آن اشاره داشتند.
ایشان در این باره فرمودند: «چند سال قبل از این، من به یکی از این وزرای کشاورزی در مورد «کلزا» که یکی از مواد اولیه تولید روغن نباتی است، گفتم این را دنبال کنید؛ ایشان حالا تفصیلاتی دارد خلاصهاش این بود که [گفت]نمیگذارند؛ میگویند ما بایستی مواد اولیه روغن را وارد بکنیم؛ یعنی نمیگذارند؛ شاید از عناصری هم در داخل وزارت، در داخل دستگاههای دولتی استفاده هم میکنند تا کارشکنی بشود؛ [امّا]باید ایستاد، یعنی کار سختی است، امّا این کار سخت را حتماً بایستی انجام بدهند.»
از مهر سال ۱۳۹۴ اولویت خرید دانههای روغنی با کارخانجات روغنکشی و روغن نباتی بود و در صورت نبود خرید توسط کارخانه ها، شرکت بازرگانی دولتی ایران آن را به قیمت تضمینی خریداری میکند. براین اساس خرید دانههای روغنی از سال ۹۴ توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران انجام میشود و در نهایت سال گذشته بخش خصوصی نیز در قالب کشت قراردادی به این حوزه ورود کرد.
براساس این گزارش، طرح خود اتکایی دانههای روغنی یکی از هشت طرح خوداتکایی محصولات اساسی است که توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین شد. اجرای این طرح ۱۰ ساله که تا افق ۱۴۰۴ تدوین شده بود از نیمه دوم سال ۹۴ آغاز شد. بر این اساس باید در پایان این ۱۰ سال، حداقل ۷۰ درصد نیاز کشور را به روغن در داخل تأمین میشد و به گفته مسئولان وقت وزارت جهاد کشاورزی بیشترین تمرکز در این زمینه روی محصول کلزا بود؛ با این استدلال که این دانه در پاییز کشت میشود و از نزولات جوی استفاده میکند بنابراین به حل بحران کم آبی کشور نیز کمک میشود.
با گذشت حدود شش سال از اجرای این طرح، پیش بینیهای مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تاکنون محقق نشده و عقب ماندگی زیادی در این حوزه مشاهده میشود. به عبارتی در این سالها میزان خوداتکایی تنها حدود ۱۰ درصد رشد کرده و از حدود 6 درصد به ۱۶ درصد رسیده است.
به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۴، حدود ۹۶ درصد از روغن مورد نیاز کشور، وارداتی و ۶ درصد تولید داخل بود، اما این رقم در پایان سال ۹۸ حدود ۱۶ درصد روغن مورد نیاز کشور تولید داخل بود.
به علت اهمیت موضوع، سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم هم در هنگام اخذ رأی اعتماد از مجلس، بر خوداتکایی در تولید دانههای روغنی تاکید زیادی داشت و افزایش ضریب خوداتکایی دانههای روغنی تا ۵۰ درصد را بعنوان هدف خود اعلام کرد و اکنون با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر این مساله، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی باید تمام تلاش خود را به کار بگیرند تا عقب ماندگی تاریخی در این حوزه را جبران کنند و کشور را به وضعیت قابل قبولی در حوزه تأمین روغن برسانند و همه چیز تنها در حد شعار باقی نماند.