زندگی حرفهای استاد احمد سمیعی (گیلانی) به مناسبت یکصدو یکمین زادروز ایشان از قاب «حکایت دل» شبکه چهار سیما، امروز پخش میشود.
احمد سمیعی گیلانی ۱۱ بهمن ۱۲۹۹ ش در محلۀ سنگلج تهران زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در رشت گذراند. پس از اتمام دورۀ دبیرستان و اخذ نشان درجه دو علمی، در امتحان ورودی دانشکده فنی دانشگاه تهران شرکت کرد و با رتبه نخست پذیرفته شد، اما به دلیل علاقۀ وافر به ادبیات از تحصیل در دانشکده فنی سرباز زد. آنگاه وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد و از محضر استادانی، چون ملک الشعرای بهار، بدیع الزمان فرزانفر، کاظم عصار، یحیی مهدوی و علی اکبر سیاسی بهرهمند گشت.
سال ۱۳۲۱ به تشویق استاد فرزانفر وارد دوره دکترای زبان و ادب فارسی شد و هم زمان در راه آهن مشغول به خدمت گردید. اما به سبب فعالیت مخفیانۀ سیاسی تحصیل و کار را رها کرد و وارد دانشگاه افسری شد.
در پی آن به دفعات دستگیر شد و بیش از سه سال از عمر خویش را در زندان گذراند. سال ۱۳۳۴ بار دگر به کسب علم روی آورد و نزد بزرگانی، چون کیا، مدرس رضوی، صیاح و مقدم علوم ادبی آموخت و موفق به اخذ فوق لیسانس زبان شناسی شد. سال ۱۳۴۵ به خدمت راه آهن بازگشت، ولی دیری نپایید که ساواک طی نامۀ محرمانهای ادامه خدمت وی را به مصلحت ندانست و برای او حکم آماده به خدمت صادر شد. درآن سالها در مؤسسه انتشارات فرانکلین مشغول ویرایش شد.
پس از انقلاب اسلامی نیز در نشریات، مؤسسات و مراکز نشر ازجمله: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، مؤسسه مطالعات علمی و فرهنگی، مرکز نشر دانشگاهی، دانشنامۀ جهان اسلام، شورای عالی ویرایش صدا و سیما و انتشارات سروش، نشر دانش به سمت ویراستار و سرپرست بخش ویرایش و همچنین مشاور علمی اشتغال داشت.
تدریس دروس ادبی و ویرایش در دانشگاههای تهران، تربیت معلم، گیلان و دانشگاه آزاد رشت، عضویت در فرهنگستان زبان و ادب فارس و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به عنوان هیأت علمی، سرپرستی فرهنگ آثار ایرانی- اسلامی و سردبیری نشریۀ نامۀ فرهنگستان، مدیریت گروه ادب معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی و داوری کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، کتاب فصل و جایزۀ ادبی پروین اعتصامی از اشتغالات اوست.
چهرۀ ماندگار ادب و فرهنگ ایران، برگزیدۀ جشنوارۀ فارابی و جشنوارۀ نقد کتاب نیز از افتخاراتی است که در کارنامۀ او به چشم میخورد. ترجمه، تألیف و ویرایش بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب و دهها مقالۀ علمی و پژوهشی در مجلات معتبر علمی حاصل سالها فعالیت علمی وی است.
مجموعه مستند «حکایت دل» کاری از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار سیماست که هر دوشنبه ساعت ۲۱ به یک استاد عالیقدر عرصه ادب و فرهنگ و هنر اختصاص دارد و امروز به «میراث دار فرهنگ و ادب» استاد احمد سمیعی (گیلانی)، استاد، مترجم، نویسنده و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اختصاص دارد.