در پاسخ به این سوال که کفه خوشبینی در ترازوی "مذاکرات رفع تحریم ها" سنگین است یا کفه بدبینی، میتوان گفت هنوز اراده و ابتکار عمل طرفهای مقابل به صورت اطمینان بخش خود را نشان نداده و اساسا موسم "وزن کشی" فرا نرسیده است.
هشتمین دور مذاکرات وین در جریان است و گروههای مذاکره کننده بر روی چهار سند در حال مذاکره هستند؛ ۱. متنِ تصمیم" شامل کلیات توافقات؛ ۲. "ضمیمه نخست" شامل جزئیات تعهدات رفع تحریم که به طور ویژه تعهدات آمریکا را در برمی گیرد؛ ۳. ضمیمه دوم، اقدامات ایران برای توقف گامهای جبرانی در تعهدات هستهای و ۴. ضمیمه سوم نحوه پیادهسازی اقدامات طرفین و تمهیدات اجرایی.
در این میان آنچه این روزها بیش از همه تمرکز دیپلماتها را به خود اختصاص داده، بحث "تضمین" است؛ "تضمین لازم" درباره اینکه آمریکا دوباره از برجام خارج نشود، با عناوین و بهانههای جدید تحریم وضع نکند و مانع رسیدن منافع اقتصادی ناشی از رفع تحریم به ایرانیها نشود.
روزنامه والاستریت ژورنال آمریکا در این باره نوشته: ایرانیها به دنبال وقت کشی نیستند و تجربه خروج ترامپ از برجام باعث شده آنها بر موضوع تضمین پافشاری کنند.
در روزهای گذشته شایعاتی هم درباره موافقت آمریکا با رفع "برخی تحریمها" از جمله تحریمهای صنعت هوانوردی و امضای یک "توافق موقت" مطرح شده است. آقای خطیب زاده ۱۵ آذر ماه در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران گفته بود: "چیزی به اسم توافق موقت را قبول نداریم".
سیاست اعلامی و قطعی ایران نشان میدهد ایران نه به "توافق موقت" و نه به چیزی کمتر از "رفع تمام تحریم ها"راضی نمیشود. در این باره رهبر معظم انقلاب در فروردین ۱۴۰۰ فرمودند: «سیاست کشور در باب تعامل با طرفهای برجامی و در باب خود برجام، صریحاً اعلام شده؛ از این سیاست هیچ تخطّی نباید کرد؛ این سیاستی است که اعلام شده، مورد اتّفاق هم بوده؛ یعنی این جور نیست که این سیاست، سیاست استثنائیای باشد در بین سیاست [های دیگر]؛ نه، این سیاستی است که مورد اتّفاق همه بوده. آن سیاست هم عبارت از این است که آمریکاییها باید تمام تحریمها را لغو کنند، بعد ما راستی آزمایی خواهیم کرد؛ اگر چنانچه به معنای واقعی کلمه لغو شده بود، آن وقت ما به تعهّدات برجامیمان برمیگردیم، یعنی بدون هیچ مشکلی به تعهّدات برخواهیم گشت؛ این سیاستِ قطعی است. قول آمریکاییها را [هم]معتبر نمیدانیم؛ اینکه بگویند ما برمی داریم و روی کاغذ بردارند، این فایدهای ندارد؛ عمل لازم است؛ باید در عمل تحریمها را بردارند، ما هم راستیآزمایی کنیم و مطمئن بشویم که تحریمها برداشته شده، آن وقت به تعهّداتمان عمل میکنیم»؛ بنابراین اگر این روزها از وین خبر برسد که اروپا و آمریکا بعد از حدود سه سال نقض عهد، اراده سیاسی شان را برای رفع همه تحریم و ارائه تضمین نشان داده اند، آن وقت است که میتوانیم بگوییم که کفه خوشبینی در ترازوی مذاکرات سنگین است.