بررسی حدیث نبوی «حسین منی و أنا من حسین» ما را به شناخت امام حسین (ع)، شناخت شخص رسول الله (ص) به تمام معنا و شناخت اسلام ناب محمدی رهنمون می‌شود.
پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در روایتی که علمای شیعه و اهل‌سنت، در کتاب‌هایشان آورده‌اند، می‌فرمایند: «حسین از من است و من نیز از حسین هستم. خداوند متعال دوست‌دار هر کسی است که حسین را دوست دارد.» [۱]با خواندن این روایت دو سوال مهم در ذهن هر مسلمانی ایجاد می‌شود.
«حسین از من است» به چه معناست؟ «و من از حسین هستم» چه توضیحی دارد؟
اما معنای [حسین از من است]را اگر در آیات قرآن جستجو کنیم، به آیه ۶۱ سوره مبارکه آل عمران [۲]می‌رسیمکه خدای رحمان خطاب به نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرماید تا با نفس خود، فرزندان و زنانش راهی مباهله با مسیحیان نجران شود.
نکته‌ی حائز اهمیت در این آیه آن است که مفسرین شیعه و اهل‌سنت، بقای نسل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را منحصر در دو سبط بزرگوار ایشان، یعنی امام حسن و امام حسین (علیهما‌السلام) می‌دانند.
ابن‌کثیر دمشقی از علمای مشهور اهل سنت در کتاب تفسیرش به نقل از جابر بن عبدالله انصاری می‌نویسد: منظور از (ابناء)، فرزندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، حسن وحسین (علیهما‌السلام) است. [۳].
اما قسمت دوم حدیث نبوی دارای اهمیت فراوانی است. «من از حسین هستم» اشاره‌ای است به امر بسیار مهمی که سبب احیای اسلام ناب می‌شود. به گواهی علمای شیعه و سنی، رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اهل بیت خود را همانند کشتی نوح معرفی کرده‌اند.
طبرانی، عالم سنی مذهب، به نقل از جناب ابوذرغفاری از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «مثل اهل بیت من نزد شما، همانند کشتی نوح در میان قومش است. هر کس بر آن سوار شد، نجات یافت و هر کس از آن عقب ماند، به هلاکت رسید.» [۴]قیام امام حسین (علیه‌السلام) پرده از راز‌های موجود در قسمت دوم حدیث پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بر می‌دارد و راه اسلام ناب محمدی را از اسلام تحریف شده‌ی اُموی جدا می‌کند. امت اسلام به جای آن‌که بر کشتی نوح سوار شوند تا در دل دریای مواج فتنه‌ها به ساحل امن و آرامش قرب الهی برسند، به کسی یاری رساندند که سنت پیامبرخدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را دست‌مایه‌ی شهوات خود قرار داد و رخنه‌هایی را در پیکره‌ی امت اسلام وارد کرد.
ابن ابی‌اسامه ازعلمای متقدم اهل‌سنت در کتاب خود می‌نویسد: پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «اولین شخصی که رخنه در پیکره‌ی امتم وارد می‌کند، مردی از بنی‌امیه است.» او در ادامه‌ی روایت می‌نویسد: «گفته می‌شود که او یزید است.» [۵]با مقایسه‌ی شخصیت الهی امام حسین (علیه‌السلام) که بنا بر فرمایش نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) سفینه‌ی نجات امت اسلام است و شخصیت یزید که بدعت‌گذار و رخنه کننده‌ی در امت اسلام است، حدیث «من از حسین هستم» به زیبایی مشخص می‌شود؛ به طور مختصر باید گفت هر آن‌که سیدالشهداء (علیه‌السلام) را یاری کند، پیامبر خدا را یاری کرده و هر آن‌که از یاریش دست بکشد، در دفاع از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) کوتاهی کرده است.
پی‌نوشت:
[۱]. التعلیقات الحسان علی صحیح ابن‌حبان، أبوحاتم الدارمی (متوفای ۳۵۴ هـ)، ج ۱۰، ص ۹۶، ترتیب: علاء الدین الفارسی، دارللنشر والتوزیع، المملکة السعودیة، چاپ اول، ۱۴۲۴ هـ، [تعلیق الشیخ الألبانی حسن ـ الصحیحة]، «حُسَیْنٌ مِنِّی وَأَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أحبَّ اللَّهُ مَنْ أحب حُسیناً....»
[۲]. «فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ. [آل‌عمران/۶۱]پس هر که در این [باره]پس از دانشی که تو را [حاصل]آمده، با تو محاجه کند، بگو: «بیایید پسرانمان و پسرانتان، و زنانمان و زنانتان، و ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را فرا خوانیم؛ سپس مباهله کنیم، و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم».»
[۳]. تفسیر القرآن‌العظیم، ابن‌کثیر الدمشقی (متوفای ۷۷۴ هـ)، ج ۲، ص ۴۷، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون – بیروت، چاپ اول - ۱۴۱۹ هـ. «قَالَ جَابِرٌ، وفیهم نَزَلَتْ نَدْعُ أَبْناءَنا وَأَبْناءَکُمْ وَنِساءَنا وَنِساءَکُمْ وَأَنْفُسَنا وَأَنْفُسَکُمْ قال جابر أَنْفُسَنا وَأَنْفُسَکُمْ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَعَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وأَبْناءَنا الْحَسَنَ وَالْحُسَیْنَ وَنِساءَنا فَاطِمَةَ.»
[۴]. المعجم الکبیر، أبوالقاسم طبرانی (متوفای ۳۶۰ هـ)، ج ۳، ص ۴۶، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۹۸۳ م. «حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مَنْصُورٍ سَجَّادَةُ ... مَثَلُ أَهْلِ بَیْتِی فِیکُمْ کَمَثَلِ سَفِینَةِ نُوحٍ، فِی قَوْمِ نُوحٍ، مَنْ رَکِبَها نَجَا، وَمَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا هَلَکَ....»
[۵]. بغیة الباحث، حارث بن محمد المعروف بابن أبی أسامة (متوفای ۲۸۲ هـ)، ج ۲، ص ۶۴۲، منتقی: أبوالحسن أبی‌بکر هیثمی، محقق: د. حسین أحمد صالح الباکری، مرکز خدمة السنة والسیرة النبویة - مدینه، چاپ اول، ۱۴۱۳. «عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ بْنِ الْجَرَّاحِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «لَا یَزَالُ أَمْرُ أُمَّتِی قَائِمًا بِالْقِسْطِ حَتَّی یَکُونَ أَوَّلَ مَنْ یَثْلَمُهُ رَجُلٌ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ یُقَالُ لَهُ یَزِیدُ»
تهیه کننده: محمدجواد مهریار