بر اساس اطلاعات سامانه نماگرکووید-۱۹ (ISC COVID-۱۹ Visualizer) آمار بیماران و فوتی‌ها بر اثر کرونا مرداد ماه ۱۴۰۰ در کشور افزایشی بی سابقه داشته است.
دکتر محمدجواد دهقانی اظهار داشت: این میزان بیمار جدید در طول یک ماه بیشترین میزان ممکن در طول یک سال و نیم گذشته بوده است. بدین ترتیب با این میزان افزایش، بیماران کشور از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به ۴ میلیون و ۶۷۷ هزار نفر در پایان مردادماه ۱۴۰۰ افزایش یافته است. بر این اساس بیش از ۳۲ درصد از کل بیماران کشور مربوط به بیماران در دو ماه تیر و مرداد ۱۴۰۰ بوده است.
وی ادامه داد: این در حالی است که جمعیت بیماران جدید در مردادماه برای برخی کشورها از جمله آمریکا برابر با ۳ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر، هندوستان ۱ میلیون و ۱۵۷ هزار نفر، ایران ۱ میلیون و ۵۳ هزار نفر و برزیل ۱ میلیون و ۴۷ هزار نفر بوده و آمار بیماران جدید سایر کشور‌های جهان در این ماه کمتر از ۱ میلیون نفر بوده است. متاسفانه ایران از این نظر در جایگاه سوم دنیا قرار گرفته است. جهت اطلاع آمار بیماران جدید در مردادماه در کشور انگلیس ۸۹۰ هزار نفر، ایتالیا برابر با ۱۸۲ هزار نفر، روسیه برابر با ۶۹۲ هزار نفر، فرانسه ۶۸۶ هزار نفر، اسپانیا ۵۲۱ هزار نفر بوده است.
رییس ISC در ادامه گفت: روند افزایشی جمعیت بیماران کشور نشان می‌دهد که میزان متوسط رشد روزانه بیماران در خرداد ۰.۳۱ درصد، تیرماه ۰.۵۲ درصد و در مردادماه به ۰.۸۳ درصد افزایش یافته است. به این ترتیب ایران از نظر میزان متوسط رشد روزانه بیماری در مردادماه در میان کشور‌های همزمان (۱۳ کشور همزمان در انتشار کووید-۱۹: چین، روسیه، ترکیه، برزیل، اسپانیا، آمریکا، فرانسه، ایران، کانادا، انگلیس، آلمان، پاکستان و ایتالیا) در جایگاه اول قرار گرفته است. در واقع کشور‌های ایران با رشد متوسط روزانه ۰.۸۳ درصد، انگلیس با ۰.۴۸ درصد و پاکستان با ۰.۳۹ درصد در صدرکشور‌های همزمان قرار دارند. ضمنا ایران در میان کل کشور‌های دنیا با جمعیت بیمار بیش از یک میلیون نفر (۳۴ کشور) از نظر رشد متوسط روزانه بیماری در مردادماه ۱۴۰۰ در جایگاه پنجم قرار دارد. کشور‌های تایلند با متوسط نرخ رشد روزانه ۲.۷۵ درصد، مالزی با ۱.۵۶ درصد و ژاپن با ۱.۳۲ درصد به ترتیب در جایگاه‌های اول تا سوم قرار دارند.
دهقانی گفت: آمار فوتی ماهانه ایران در خردادماه ۴۷۷۱ نفر، تیرماه ۵۰۹۸ نفر و در مردادماه با افزایش بیش از ۲.۵ برابری به ۱۳۹۷۵ نفر افزایش یافته و از این نظر در میان کشور‌های همزمان در جایگاه چهارم قرار گرفته است. لازم به ذکر است میزان فوتی در مردادماه در همه کشور‌های همزمان به جز برزیل (۲۷ هزار و ۴۴۰ نفر)، روسیه (۲۴ هزار و ۵۴۳ نفر)، آمریکا (۱۸ هزار و ۸۸۶ نفر) و ایران (۱۳ هزار و ۹۷۵ نفر) زیر ۳ هزار نفر بوده است. بر این اساس تا پایان مردادماه کل جمعیت فوتی کشور به ۱۰۲ هزار نفر رسیده است.
از نظر نرخ متوسط رشد فوتی روزانه، ایران در تیرماه ۰.۲ درصد بود که در مرداد به ۰.۴۸ درصد افزایش یافته است که بدین ترتیب در میان کشور‌های همزمان از این نظر در جایگاه دوم قرار دارد.
وی ادامه داد: جهت اطلاع میزان رشد متوسط فوتی روزانه کشور‌های روسیه ۰.۴۹ درصد، ایران ۰.۴۸ درصد، پاکستان ۰.۲۷ درصد، ترکیه ۰.۲۴ درصد و برزیل ۰.۱۶ درصد بوده و برای سایر کشور‌های همزمان زیر ۰.۱ درصد می‌باشد. به طور خاص میزان نرخ متوسط رشد فوتی روزانه برای ایتالیا، کانادا، آلمان، فرانسه، اسپانیا، انگلیس همگی زیر ۰.۰۵ درصد بوده و عملا میزان مرگ و میر ناشی از بیماری کووید در این کشورها کنترل شده است. لازم به ذکر است در شرایط فعلی و در مقایسه با سایر کشورها وضعیت ایران در هر دو شاخص میزان رشد و نیز میزان فوتی کماکان نگران کننده است و امید است با رعایت شیوه‌نامه‌ها و دستور العمل‌ها این وضعیت بحرانی به خصوص در ایام پیش رو سپری شود.
بررسی میزان بیماران
رییس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: نتایج و آمار در سامانه کووید-۱۹ به همراه تحلیل‌های مقایسه‌ای وضعیت بیماری در کشور و دنیا در ادامه آمده است. روند آمار انتشار بیماری در کشور‌های همزمان با جمعیت بیماران کمتر از ۵ میلیون نفر در نمودار ۱ نشان داده شده است. در این نمودار محور افقی بیانگر روز و از ابتدای مهر ۹۹ تا انتهای مردادماه ۱۴۰۰ و محور عمودی جمعیت بیماران هر کشور می‌باشد. همان طور که در نمودار ۱ نشان داده شده است کشور‌های همزمان با جمعیت بیمار کمتر از ۵ میلیون نفر به ترتیب صعودی عبارت از اسپانیا، ایران، ایتالیا، آلمان، کانادا، پاکستان و چین بوده است. ضمنا ۶ کشور دیگر از جمله آمریکا، برزیل، روسیه، فرانسه، انگلیس و ترکیه دارای جمعیت بیمار بالای ۵ میلیون هستند که در این نمودار ظاهر نشده‌اند. بررسی نمودار ۱ نشان می‌دهد که در مقایسه با سایر کشورها، در ایران از ابتدای سال ۱۴۰۰ (روز ۱۸۰ ام به بعد) روند افزایشی بی وقفه شیوع بیماری آغاز و این روند با شیب بیشتری در حال ادامه بوده و در اواسط مردادماه از ایتالیا پیشی گرفته است.
وی ادامه داد: به منظور بررسی دقیق تر، آمار کل بیماران و آمار بیماران جدید در سه ماه خرداد، تیر و مرداد ۱۴۰۰ برای کشور‌های همزمان در جدول ۱ نشان داده شده است. همانطور که ملاحظه می‌شود در مردادماه کشور‌های آمریکا با افزایش ۳ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر، ایران ۱ میلیون و ۵۳ هزار نفر و برزیل ۱ میلیون و ۴۶ هزار نفر بیشترین میزان بیمار را داشته اند. آمار بیماران جدید در کل دنیا در خردادماه از ۱۲.۷ میلیون نفر به ۱۴ میلیون نفر در تیرماه افزایش یافته و سپس به ۱۹.۲ میلیون در مردادماه افزایش یافته است.
میزان نرخ رشد متوسط در واقع متوسط‌گیری متحرک بر روی بازه‌های زمانی ماهانه بوده و در نتیجه اعداد به دست آمده قابل اعتماد بوده و با مقایسه این شاخص می‌توان به عملکرد کشورها در کنترل روند انتشار بیماری و نیز مقابله با بیماری پی برد. همان طور که ملاحظه می‌شود، در مردادماه میزان متوسط رشد روزانه ایران ۰.۸۳ درصد، انگلیس ۰.۴۸ درصد و پاکستان ۰.۳۹ درصد بوده و به ترتیب در ردیف‌های اول الی سوم قرار دارند. نتایج جدول ۲ نشان می‌دهد که متوسط نرخ رشد روزانه بیماری در همه کشور‌های همزمان در مردادماه افزایش یافته است.
بررسی میزان فوتی
دهقانی در ادامه گفت: نمودار ۳ مقایسه میزان فوتی کشور‌های همزمان با میزان جمعیت فوتی کمتر از ۱۰۰ هزار نفر را نشان می‌دهد. بدلیل جمعیت فوتی بالا، برخی کشورها از جمله امریکا، برزیل، ایتالیا، روسیه، فرانسه و انگلیس در نمودار ظاهر نشده‌اند. همان طور که از نمودار مشاهده می‌شود سه کشور ایران، آلمان و اسپانیا در صدر کشورها از نظر تعداد فوتی قرار دارند. روند افزایشی میزان فوتی ایران از ابتدای سال ۱۴۰۰ (روز ۱۸۰ ام) آغاز و در ماه‌های خرداد، تیر و مرداد با شیب نسبتا زیادی ادامه یافته است به طوری که آمار فوتی ایران از خردادماه (روز ۲۴۰ ام) از اسپانیا بیشتر شده و در مرداد از آلمان نیز بیشتر شده و با شیب بسیار زیادی در حال افزایش است. این در حالی است که برای سایر کشورها روند آمار رشد فوتی یا ثابت و یا با شیب اندکی بوده است.
نمودار ۴ میزان فوتی‌های جدید کشور را در هر ماه و در طول یک سال گذشته نشان می‌دهد. همان طور که ملاحظه می‌شود کشور در ماه‌های آبان ۹۹ با بیش از ۱۲ هزار و ۵۵۰ فوتی و در اردیبهشت ۱۴۰۰ با ۱۰ هزار و ۶۶۹ نفر و در مردادماه ۱۴۰۰ به رکورد ۱۳ هزار و ۹۷۵ فوتی و بالاترین میزان ممکن فوتی در طول ۱۸ ماه گذشته رسیده است.
جدول ۳ میزان نرخ رشد متوسط روزانه فوتی ۱۳ کشور همزمان را در ۱۱ ماه گذشته نشان می‌دهد. لازم به ذکر است تمام مقادیر محاسبه شده در مرداد ماه (ستون آخر) به ترتیب صعودی مرتب شده است. همان طور که از جدول ۳ پیداست میزان متوسط رشد روزانه فوتی دنیا در خرداد ۰.۳۸ درصد، در تیر ۰.۲۲ درصد و در مرداد ۰.۲۳ درصد بوده است.
در مرداد کشور‌های روسیه با میزان متوسط رشد فوتی روزانه ۰.۴۹ درصد، ایران ۰.۴۸ درصد و پاکستان ۰.۲۷ درصد در جایگاه اول تا سوم قرار دارند. میزان نرخ متوسط رشد فوتی روزانه برای سایر کشور‌های همزمان از جمله کانادا، آلمان، فرانسه، اسپانیا، انگلیس، ایتالیا و چین همگی دارای متوسط رشد فوتی روزانه زیر ۰.۰۵ درصد هستند و عملا میزان مرگ و میر ناشی از بیماری کووید در این کشورها نسبت به جمعیت مبتلا ناچیز است.
جدول مربوطه نشان می‌دهد که روند افزایشی میزان متوسط رشد فوتی روزانه در اکثر کشور‌های همزمان در مردادماه نسبت به تیر وجود داشته است. کمترین میزان رشد متوسط فوتی روزانه ایران برابر با ۰.۱۴ درصد و در بهمن و اسفند ۹۹ بوده است.
نمودار ۵ میزان متوسط نرخ رشد روزانه شیوع بیماری و نیز متوسط نرخ رشد روزانه فوتی ایران را در ۱۰ ماه گذشته نشان می‌دهد. افزایش متوسط نرخ رشد بیماری از ۰.۵۲ درصد در تیرماه به ۰.۸۳ درصد در مرداد و نیز افزایش متوسط نرخ رشد فوتی روزانه بیماری از ۰.۲ درصد در تیرماه به ۰.۴۸ درصد در مرداد واقعا نگران کننده است. این در حالی است که برای اغلب کشور‌های بزرگ میزان نرخ متوسط رشد فوتی در مردادماه زیر ۰.۰۵ درصد بوده است.
رییس ISC گفت: برخی مشخصات آماری کشور‌های دنیا با بیش از یک میلیون بیمار مبتلا به ویروس کووید- ۱۹ تا پایان مردادماه ۱۴۰۰ در جدول ۴ نشان داده شده است. همان طور که از جدول ملاحظه می‌شود در دنیا ۳۴ کشور دارای جمعیت بیمار بیش از یک میلیون نفر می‌باشد. میزان کل جمعیت بیماران در تیرماه ۱۴ میلیون نفر بود که در مرداد ماه به ۱۹ میلیون نفر افزایش یافته و در نتیجه کل جمعیت بیماران در دنیا به بیش از ۲۱۲ میلیون نفر رسیده است. همچنین میزان متوسط نرخ رشد بیماری روزانه دنیا در فروردین ۰.۴۹ درصد، اردیبهشت ۰.۴۸ درصد، خرداد ۰.۲۴ درصد، تیرماه ۰.۲۵ درصد و در مرداد به ۰.۳۱ درصد افزایش یافته است.
وی افزود: میزان کل جمعیت بیماران در ایران با افزایش ۵۲۸ هزار نفر بیمار جدید در تیرماه به بیش از ۳ میلیون ۶۰۰ هزار نفر رسیده بود، در مرداد ماه با افزایش ۱ میلیون و ۵۳ هزار نفر به ۴ میلیون و ۶۷۷ هزار نفر رسیده و در میان این کشورها از جایگاه ۱۳ دنیا در تیرماه به جایگاه ۱۱ در مرداد رسیده است. بر این اساس ایران که در اسفند ۹۹ دارای نرخ رشد متوسط روزانه بیماری ۰.۳۴ درصد و در جایگاه ۱۸ دنیا قرار داشت، در تیرماه ۱۴۰۰ با میزان متوسط رشد روزانه بیماران ۰.۵۲ درصد در جایگاه ۷ و در مرداد با ۰.۸۳ درصد در جایگاه ۵ قرار گرفته است.
کشور‌های تایلند با متوسط نرخ رشد روزانه بیماری ۲.۷۵ درصد، مالزی با ۱.۵۶ درصد و ژاپن با ۱.۳۲ درصد به ترتیب در جایگاه‌های اول تا سوم قرار دارند.
جهت اطلاع از ۳۴ کشور با جمعیت بالای ۱ میلیون نفر بیمار، ۱۹ کشور دارای متوسط نرخ رشد فوتی روزانه بالای ۰.۱ درصد می‌باشند.
دهقانی ادامه داد: میزان کل آمار فوتی دنیا در تیرماه با افزایش ۲۶۸ هزار نفر فوتی جدید برابر با ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر بود، در مرداد ماه با افزایش ۲۹۳ هزار فوتی به بیش از ۴ میلیون و ۴۴۳ هزار نفر رسید. کشور‌های اندونزی با ۴۷۳۴۰ نفر، برزیل با ۲۷۴۴۰ نفر و روسیه با ۲۴۵۴۳ نفر در مردادماه در صدر این کشورها قرار دارند. ملاحظه می‌شود که ایران با تعداد ۵۰۹۸ نفر فوتی در تیرماه در جایگاه ۱۲ دنیا قرار داشت، در مرداد با افزایش ۱۳۹۷۵ نفر فوتی در جایگاه ۷ دنیا قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: میزان متوسط نرخ رشد روزانه فوتی دنیا در اردیبهشت ۰.۴۲ درصد، خرداد ۰.۳۸ درصد، تیر ۰.۲۲ درصد و در مرداد ۰.۲۳ درصد بوده است. کشور‌های تایلند با متوسط نرخ رشد فوتی روزانه ۳.۰۳ درصد، مالزی ۲.۰۲ درصد و اندونزی با ۱.۵۳ درصد در جایگاه اول تا سوم دنیا قرار دارند. جهت اطلاع از ۳۴ کشور با جمعیت بالای ۱ میلیون نفر بیمار تنها همین ۳ کشور دارای متوسط نرخ رشد فوتی روزانه بالای یک درصد می‌باشند، حتی کشور‌های اسپانیا، پرتغال، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، آلمان و ... دارای متوسط نرخ رشد فوتی روزانه کمتر از ۰.۰۸ هستند. ایران در تیرماه دارای متوسط نرخ رشد روزانه فوتی ۰.۲ درصد و درجایگاه ۱۲ قرار داشت و در مرداد ماه به ۰.۴۸ درصد افزایش یافته و در جایگاه ۷ دنیا قرار گرفته است.
موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، جهت تسریع فرایند اطلاع رسانی در زمینه یافته‌های جدید علمی در مورد ویروس کووید-۱۹ و کمک به پژوهشگران، سیاست‌گذاران حوزه سلامت و عموم مردم و نیز پاسخ دهی مطلوب به همه گیری جهانی، سامانه نماگرکووید-۱۹ (ISC COVID-۱۹ Visualizer) را از ابتدای بروز بیماری راه اندازی کرده است. اطلاعات این پایگاه شامل جدیدترین مقالات علمی تمام متن منتشر شده و پیش چاپ و نیز آمار مربوط به وضعیت انتشار بیماری بر اساس نقشه جهانی از وضعیت همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ بوده و با جستجو در آن تازه‌ترین آمار مبتلایان، مرگ و میر، درمان‌شدگان و همچنین نسبت‌های ابتلا به جمعیت به تفکیک هر کشور و مقایسه بر اساس نمودار زمانی-مکانی قابل مشاهده است. آدرس وبگاه این سامانه https://maps.isc.ac/covid۱۹/)) بوده که از طریق وبگاه اصلی موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری https://www.isc.ac)) در دسترس می‌باشد. این سامانه همچنین به درخواست سازمان همکاری‌های اقتصادی کشور‌های عضو دی هشت (D۸) برای بهره برداری کشور‌های عضو، در فروردین ماه ۱۳۹۹ با حضور نمایندگان کشور‌های عضو این سازمان به دعوت مرکز بهداشت و حمایت اجتماعی سازمان D۸ (D۸-HSP) و نیز مرکز بهداشت جهانی (Chatham House) لندن به صورت ویدیوکنفرانس رونمایی و در وبگاه آن سازمان به آدرس (http://developing۸.org/) قرار گرفت.
در حال حاضر حدود ۱۸۰۰۹ مدرک از آخرین یافته‌های علمی در خصوص ویروس کووید-۱۹ در قالب مقاله تمام متن چاپ شده و پیش چاپ در این سامانه در دسترس محققان و پژوهشگران قرار دارد و البته این اطلاعات به طور روزانه به روز رسانی می‌شود. از این تعداد پژوهش، کشور‌های آمریکا، چین و انگلیس به ترتیب با ۲۸۱۲، ۲۴۰۶ و ۱۲۲۴ مقاله بیشترین مشارکت علمی را در مقایسه با سایر کشور‌های دنیا در این حوزه داشته اند. سایر کشورها از جمله ایتالیا (۱۱۷۹ مدرک)، فرانسه (۴۴۷ مدرک)، کانادا (۴۳۹ مدرک)، هند (۴۱۷ مدرک)، آلمان (۴۱۲ مدرک) و استرالیا (۳۳۵ مدرک) به ترتیب در جایگاه‌های چهارم الی نهم قرار دارند. ضمنا کشور ایران با ۲۸۳ مقاله جایگاه دهم دنیا را در پژوهش و تحقیق و یافته‌های جدید در خصوص ویروس کووید-۱۹ دارد. در این سامانه همچنین مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های صادر شده توسط سازمان‌های معتبر دنیا از جمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) در حوزه بهداشت، سلامت و مقابله با شیوع بیماری کووید –۱۹ قرار دارد که می‌تواند مورد استفاده عموم قرار گیرد.