کارشناس مسایل منطقه گفت: تنها راه حل مسائل افغانستان تفاهم اقوام، تشکیل دولت وحدت ملی و دولتی است که بتواند سهم همه اقوام را در نظر بگیرد.
آقای سعدالله زارعی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ با اشاره به اینکه از حدود ۳۰ سال پیش افغانستان از سوی آمریکا به عنوان منطقه کنترل چین، روسیه، ایران و هند انتخاب شده بود افزود: طرح اشغال افغانستان از سال ۱۹۹۵ و شش سال قبل از حادثه ۱۱ سپتامبر در کمیته‌ای در کاخ سفید طراحی شد، بنابراین آمریکایی‌ها آمده بودند تا برای ۱۰۰ سال افغانستان را به اشغال خود در بیاورند.
وی هدف آمریکایی‌ها را اشغال مستقیم افغانستان دانست و با بیان اینکه این طرح با شکست مواجه شد گفت: از آن جا که آینده مردم افغانستان و صلح و ثبات این کشور هیچ اهمیتی برای مقامات کاخ سفید نداشت، نیرو‌های آمریکایی به راحتی پایگاه‌های نظامی خود در افغانستان را ترک کردند.
این کارشناس مسایل منطقه افزود: به همین منظور ما بعد از خروج آمریکا با افغانستانی مواجه هستیم که ارتش آن فاقد جنگ افزار‌های نظامی و نیروی هوایی بود و مثل یک پلیس معمولی عمل کرد.
وی گفت: بدین ترتیب ارتش افغانستان نتوانست حتی دو هفته در مقابل گروه طالبان که یک ارتش رسمی هم نیست، دوام بیاورد.
آقای زارعی افزود: پیامد حضور آمریکا و نه خروج آمریکا از افغانستان، هرج و مرج بوده و این نقطه ضعفی برای کاخ سفید است.
وی گفت: بنابراین آمریکایی‌ها نه تنها هیچ خدمتی در ۲۰ سال حضور خود در افغانستان نکردند، بلکه جز خیانت کاری برای مردم افغانستان انجام ندادند.
این کارشناس مسایل منطقه ادامه داد: ۲۰ سال زمان طولانی برای ایجاد تحول در یک ارتش است، اما آمریکایی‌ها هیچ کاری برای تقویت ارتش افغانستان انجام ندادند.
وی افزود: براساس اصول سازمان ملل، وقتی کشوری با اشغال کشوری دیگر آن را تحت قیمومیت خود در می‌آورد، موظف است وقتی از آن کشور خارج می‌شود ملتی را که تحت قیمومیت آن بوده است، آنچنان تقویت کند که بتواند از استقلال و تمامیت ارضی خود دفاع کند.
آقای زارعی در پاسخ به سوالی مبنی بر راه حل برون رفت افغانستان از مشکلات فعلی گفت: افغانستان از اقوام مختلف تشکیل شده است که حدود ۴۰ درصد آن پشتون‌ها و بقیه از اقوام تاجیک، ازبک، هزاره و دیگر اقوام است.
وی با اشاره به این که در افغانستان بیش از ۱۵ قوم حضور دارند گفت: ما در افغانستان هیچ قومی نداریم که اکثریت مطلق جمعیت را تشکیل دهد تا این کشور را براساس نگرش ها، مصالح و جمع بندی‌های یک قوم مدیریت کند.
این کارشناس مسایل منطقه تصریح کرد: قومیت در افغانستان جنبه مذهبی ندارد به این معنا که در بین اقوام پشتو، تاجیک و هزاره هر دو مذهب شیعه و سنی وجود دارد بنابراین در افغانستان موضوع مذاهب مطرح نیست، بلکه بحث اقوام است.
آقای زارعی گفت: تنها زمانی حکومت با ثبات در افغانستان می‌تواند مستقر شود که از همه اقوام و طوایف در دولت مرکزی حضور داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه افغانستان تجربه دولت مشترک مقتدر را دارد افزود: امروز تنها راه حل مسایل افغانستان تفاهم اقوام، تشکیل دولت وحدت ملی و دولتی است که بتواند سهم همه اقوام در نظر بگیرد.
این کارشناس مسایل منطقه گفت: دولت طالبان بعد از خستگی مردم افغانستان از یک دولت غربزده، شاید بتواند چند صباحی یک دولت پشتو را در این کشور مستقر کند، اما نمی‌تواند آن را ادامه دهد و مسلما" طی یکی دو سال بعد چالش‌های امنیتی شدید چنین دولتی را در شمال، شرق و حتی غرب و جنوب غرب این کشور تهدید می‌کند.
وی افزود: بنابراین تشکیل دولت وحدت ملی نکته‌ای است که باید طالبان به آن توجه کنند و بدانند که بدون تن دادن به یک دولت ائتلافی با حضور نمایندگان همه اقوام و طوایف نمی‌تواند پایه‌های حکومت خود را در کابل و هر نقطه دیگری از افغانستان مستحکم کند.
آقای زارعی با اشاره به این که جمهوری اسلامی ایران در طی ۴۰ سال گذشته منطقی‌ترین روابط را با افغانستان داشته است افزود: جمهوری اسلامی ایران حتی در سخت‌ترین شرایط و در دوران جنگ تحمیلی پذیرای سه میلیون مهاجر افغان بود و از مجاهدان افغان در برابر ارتش سرخ شوروی حمایت کرد.
وی خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران بدون مداخله در امور داخلی افغانستان همواره حامی مردم این کشور بوده است.
آقای زارعی گفت: پس از این هم جمهوری اسلامی ایران از صلح و ثبات پایدار و تشکیل یک حکومت ائتلافی در افغانستان که شامل همه اقوام باشد حمایت می‌کند.
این کارشناس مسایل منطقه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از همه اقوام برای رسیدن به آرامش و همزیستی مسالمت آمیز در افغانستان دعوت می‌کند و به آن‌ها در رسیدن به یک صلح پایدار کمک خواهد کرد.
آقای زارعی گفت: جمهوری اسلامی ایران با توجه به روابط نزدیکی که با همه طیف‌ها در افغانستان دارد می‌تواند نقش مهمی در ثبات و آینده این کشور ایفا کند.