نتایج نظرسنجی مشترک موسسه «یوگاو» و «برایت لاین واچ» نشان می‌دهد دو سوم جمهوری‌خواهان ساکن ایالات جنوبی آمریکا طرفدار جدایی از ایالات متحده و ایجاد اتحادیه با ایالات همسایه هستند.
به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: ایالات متحده آمریکا با استقلال کلونی‌های ۱۳ گانه از بریتانیا در سال ۱۷۷۶، و انتشار اعلامیه استقلال موجودیت یافت.
از همان زمان تمایل به جدایی از آمریکا، یکی از ویژگی‌های این واحد سیاسی بوده‌است. تجزیه‌طلبان آمریکایی این خواسته را طبق قانون اساسی می‌دانند. دادگاه عالی آمریکا که تجزیه یک‌طرفه را مخالف قانون اساسی اعلام کرده، تصریح دارد که «انقلاب» یا «رضایت ایالات» می‌تواند منجر به تجزیه موفقیت‌آمیز شود؛ در فاصله سال‌های ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۵ میلادی مجموعه‌ای از یازده ایالت جنوبی که موافق برده داری بودند، کشور «ایالات مؤتلفه آمریکا» را تشکیل دادند.
این واحد سیاسی در نهایت در جنگ با شمال شکست خورد و متلاشی شد. جنگ داخلی، از دلخراش‌ترین مقاطع تاریخ آمریکاست که باعث کشته شدن ۷۵۰ هزار نفر شد. تمایلات تجزیه‌طلبانه هیچ گاه خاموش نشد، اما در سال‌های اخیر با دوقطبی شدن جامعه آمریکا این تمایلات شعله ور شده است. میل به استقلال‌طلبی در دو ایالت کالیفرنیا و تگزاس رو به فزونی است و مردم پورتوریکو هم به دنبال استقلال از آمریکا هستند. هم اکنون در این کشور نوعی جنگ فرهنگی میان بخش‌های آبی (عمدتا طرفدار حزب دموکرات) و بخش‌های قرمز (عمدتا طرفدار حزب جمهوری‌خواه) وجود دارد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین از جمله کسانی است که به اختلافات داخلی دامن می‌زند.
تلاش‌های جدایی‌طلبانه
موضوع جدایی کالیفرنیا از ایالات متحده، از هنگام اتمام جنگ آمریکا و مکزیک و واگذاری این ایالت به آمریکا در سال ۱۸۴۸ مطرح بوده است. در دوره‌های مختلف، جنبش‌ها و تحرکاتی در این راستا فعال بوده‌اند، اما این تحرکات به دلایل گوناگون به جنبش گسترده اجتماعی و سیاسی مبدل نشده است. مجاورت ایالت کالیفرنیا با کشور مکزیک و وجود جمعیت عظیم لاتین‌تبار‌ها در این ایالت، تا حدودی تمایلات جدایی‌طلبانه در میان بخشی از مردم و اغلب در میان بومیان کالیفرنیا را توجیه می‌کند.
از سوی دیگر، ظهور دونالد ترامپ در عرصه سیاسی آمریکا و ایجاد فضای دوقطبی طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ در این کشور، تمایل به استقلال را مجددا در میان ایالات آمریکایی زنده کرده است. عدم تطابق سیاست دولت مرکزی با منافع اقتصادی کالیفرنیا، ناتوانی در اداره این ایالت بزرگ، و نهایتا آشتی‌ناپذیری مطالبات کالیفرنیا و سیاست های دولت مرکزی از مهمترین دلایل برای استقلال‌طلبی کالیفرنیا محسوب می شود.
جنبش «بله کالیفرنیا»، مهمترین جریان استقلال‌طلب است که در سال ۲۰۱۵ با تلاش «لوئیز مارینلی» و «مایکل ایوانز» تشکیل شد. این گروه بیشترین تأکید را بر اصطلاح «کالگزیت» (الهام‌گرفته از اصطلاح برگزیت) دارد. مارینلی هم‌اکنون فعالیتی در چارچوب جنبش ندارد و در مسکو ساکن است؛ ریاست فعلی جنبش بر عهده مایکل ایوانز است. این گروه توانست در سال ۲۰۱۷ مجوز جمع‌آوری امضا جهت برگزاری رفراندوم استقلال کالیفرنیا را کسب کند.
بیش از ۶۰۰ هزار امضا تا حد نصاب مقرر جهت برگزاری رفراندوم استقلال نیاز است که به نظر می‌رسد جنبش کالگزیت راه دشواری جهت جمع‌آوری این تعداد امضا داشته باشد. با این وجود طی سال‌های اخیر و همزمان با ریاست‌جمهوری ترامپ انرژی جدیدی به جنبش تزریق شده و احتمال تقویت تمایلات استقلال‌طلبانه در سال‌های آینده بسیار زیاد است.
«حزب ملی کالیفرنیا» هم به عنوان رهبر اصلی استقلال طلبان کالیفرنیایی، اهداف خود را به این شرح اعلام کرده است:
۱-ترویج و تقویت هویت کالیفرنیایی به عنوان هویتی جدا از آمریکا
۲- کمک به استقلال مالی کالیفرنیا از آمریکا
۳- اولویت دادن منافع کالیفرنیا بر منافع آمریکا
۴- انتقال قانونی و حقوقی حاکمیت سیاسی از واشنگتن به شهر ساکرامنتو مرکز ایالت کالیفرنیا
۵- تلاش برای شناساندن کالیفرنیا به عنوان یک کشور مستقل در عرصه بین‌الملل
۶- تقویت دولت محلی همزمان با فرایند تدریجی انتقال قدرت
تگزاس، دومین ایالت پرجمعیت و بزرگ آمریکا محسوب می‌شود. تگزاس، به این دلیل که روزگاری کشوری مستقل بود، به ایالت «تک ستاره» معروف است. پس از آنکه مکزیک از اسپانیا اعلام استقلال کرد، به فاصله کوتاهی تگزاس نیز از مکزیک جدا شد و جمهوری تگزاس شکل گرفت؛ کشوری مستقل بین سال‌های ۱۸۳۶ تا ۱۸۴۵. تگزاس برای پرداخت بدهی‌های سنگین، مجبور شد به ایالات متحده بپیوندد، ولی همیشه انگیزه و رویای استقلال را حفظ کرد. «ریک پری» فرماندار تگزاس در سال ۲۰۰۹ گفت: «این ایالت، ملتی جداگانه است که به امکان ترک اتحاد فدرال هم فکر می‌کند.» «جنبش ملی‌گرای تگزاس» از بزرگ‌ترین و موثرترین نهاد‌های مدنی در این ایالت است و «دنیل میلر» رئیس این جنبش از سال ۱۹۹۶ به صراحت خواهان استقلال شده است.
به پیروی از برگزیت، نام جنبش استقلال‌خواهی تگزاس نیز با هشتگ «تگزیت» در فضای مجازی داغ شد. اخیرا حزب جمهوری‌خواه تگزاس، از طرحی قانونی که به ساکنان ایالات امکان می دهد به جدایی از ایالات متحده رای دهند، حمایت کرد. به گزارش گاردین، «آلن وست» رئیس حزب جمهوری‌خواه ایالت تگزاس گفت: تگزاسی ها حق دارند نظرشان را در مورد این موضوع حساس ابراز کنند. «وست» اولین جمهوری‌خواهی نیست که از استقلال تگزاس حمایت می‌کند؛ ماه گذشته، «کایلی بیدرمان» نماینده جمهوری‌خواه این ایالت در مجلس نمایندگان آمریکا تائید کرد به زودی این طرح را ارائه می دهد.
برخی دیگر از تمایلات جدایی‌خواهانه در ایالات متحده آمریکا شامل موارد زیر است:
- نوامبر ۲۰۰۶، دادگاه عالی «آلاسکا» با اعلام اینکه جدایی، غیرقانونی است، به مسئولان محلی اجازه نداد جدایی‌طلبی از آمریکا را به رأی بگذارند. "حزب استقلال آلاسکا" از عوامل فعال این حوزه محسوب می‌شود.
- «جنبش خودمختاری هاوایی» توانسته است امتیازاتی از ایالت هاوایی کسب نمایند.
-ماه می ۲۰۱۰ گروهی با عنوان «جمهوری سوم پالمتو» در «کارولینای جنوبی» اعلام موجودیت کرد. عنوان این گروه اشاره به این واقعیت بود که ایالت مذکور دو بار تاکنون اعلام استقلال کرده است: یک بار در سال ۱۷۷۶ و بار دیگر در سال ۱۸۶۰.
-با تصمیم دادگاه عالی آمریکا در اوایل سال ۲۰۰۸ جنبشی در «مونتانا» آغاز شد و حداقل ۶۰ مقام منتخب این ایالت اعلام کردند اگر "متمم دوم" طوری تفسیر شود که حقوق افراد را محدود نماید، جدایی احتمالی از آمریکا مورد بحث قرار خواهد گرفت.
- «جمهوری دوم ورمونت» که در سال ۲۰۰۳ تأسیس شد، شبکه‌ای متشکل از چندین گروه است که خود را به عنوان شبکه "شهروندان غیرخشونت‌طلب" و نیز اتاق فکر مخالف با استبداد دولت ایالات متحده معرفی می‌نماید. این شبکه سعی دارد ایالت ورمونت را بار دیگر مستقل، و در نهایت ایالات متحده را تجزیه نماید.
شکاف شمال و جنوب
نتایج نظرسنجی مشترک موسسه «یوگاو» و «برایت لاین واچ» نشان می‌دهد دو سوم جمهوری‌خواهان ساکن ایالات جنوبی آمریکا طرفدار جدایی از ایالات متحده و ایجاد اتحادیه با ایالات همسایه هستند. طبق نتایج نظرسنجی تقریباً ۶۶ درصد جمهوری‌خواهان شرکت‌کننده از ۱۳ ایالت جنوبی آمریکا از جمله تگزاس، جورجیا، آلاباما و فلوریدا خواستار جدایی از دولت فدرال و ایجاد اتحادیه مشترک هستند. در همین مناطق، حمایت از جدایی در بین مستقل‌ها ۵۰ درصد و در بین دموکرات‌ها تنها ۲۰ درصد بود. مجریان این نظرسنجی، اتحادیه جنوب را شامل تگزاس، اوکلاهما، آرکانزاس، لوئیزیانا، می سی سی پی، آلاباما، جورجیا، کارولینای جنوبی، کارولینای شمالی، ویرجینیا، کنتاکی و تنسی ترسیم کردند. نظرسنجی جدید نشان داد حمایت از جدایی در شش ماه گذشته نه تنها کاهش نداشت، بلکه در همه مناطق و در بین همه گروه‌های حزبی افزایش داشته است.
نتیجه گیری
در پی پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری۲۰۱۶، زخم کهنه تجزیه‌طلبی مجدداً سر باز کرد؛ هرچند که تجزیه آمریکا بحثی ریشه‌دار است: ایالت ورمونت بین سال‌های ۱۷۷۷ و ۱۷۹۱ جمهوری مستقل بود. تگزاس در سال ۱۸۳۶ از مکزیک اعلام استقلال کرد و تا سال ۱۸۴۶ که ناچار به آمریکا پیوست، کشوری مستقل بود. جمهوری کالیفرنیا بعد از استقلال از مکزیک تنها ۲۶ روز دوام آورد و سپس مجبور شد به آمریکا ملحق شود. هاوایی از ۱۸۱۰ تا ۱۸۹۳ حکومت پادشاهی، و از ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۸ جمهوری بود. همه این موارد حاکی از ظرفیت فراوان استقلال‌طلبی در میان ایالات آمریکاست. فرهنگ سرخپوستان بومی آمریکا هم هرچه باشد، بیش از گروه‌های مهاجر اصالت دارد؛ آن‌ها نیز سرزمین خود را می خواهند تا بار دیگر تمدن باشکوه و قدیمیشان را احیا نمایند.
حالا در کالیفرنیا به عنوان مستعدترین ایالت برای تجزیه، فریاد جدایی جدی‌تر از هر زمان دیگری بلند شده است. شکاف طبقاتی بین جوامع شهری و روستایی، تبعیض علیه رنگین‌پوستان، قوانین ضد مهاجرت، و تئوری‌های نژاد پرستانه جامعه آمریکا را خشمگین کرده است. هرچند تاکنون مقامات فدرال تمایلات جدایی‌طلبانه ایالات را مهار کرده‌اند، اما این احتمال وجود دارد که تحولات ناگهانی و عمده سیاسی و اقتصادی باعث گسترش موج جدایی‌طلبی در ایالات شود و اوضاع را از کنترل کاخ سفید خارج نماید. اگر کالیفرنیا از آمریکا جدا شود، سایر ایالت‌ها هم برای استقلال به تکاپو می‌افتند و در هر صورت چالش بسیار بزرگی برای واشنگتن ایجاد خواهد شد؛ رویدادی که می تواند آغازی بر پایان ایالات متحده آمریکا باشد.
پژوهشگر: علی ظریف