ولایت نیمروز در جنوب غرب افغانستان، در روز‌های اخیر شاهد تشدید تنش‌ها و درگیری میان نیرو‌های دولتی و طالبان است.
طالبان هفته گذشته مدعی شد، شهرستان «چخانسور» استان نیمروز دوباره به تصرف افراد این گروه در آمده است. پیش از این «فواد امان» یکی از سخنگویان وزارت دفاع افغانستان اعلام کرده بود: نیرو‌های دفاعی و امنیتی افغانستان توانستند شهرستان چخانسور را از تصرف طالبان آزاد کنند و به طالب‌ها تلفات سنگینی وارد کردند.
طالبان ادعا دارد حدود ۲۰۰ شهرستان افغانستان در تصرف افراد این گروه قرار دارد؛ دولت افغانستان حدود بیست شهرستان را از تصرف طالبان پاکسازی کرده است. این در حالی است که بسم الله محمدی سرپرست وزارت دفاع افغانستان، دست به دست شدن مناطق جنگی را یک امر طبیعی در جریان جنگ توصیف کرد و گفت: ارتش افغانستان اجازه نمی‌دهد طالبان به اهداف خود برسد.
اعضای طالبان شب گذشته (پنجشنبه شب) نیز به شهر زرنج مرکز استان نیمروز افغانستان حمله کردند و درگیری اعضای این گروه با نظامیان افغان در این شهر ادامه دارد.
برای بررسی آخرین تحولات امنیتی «نیمروز»، ابتدا با موقعیت جغرافیایی و تاریخی این ولایت آشنا می‌شویم.
از رودخانه‌های پُرآب تا بیابان‌های پهناور
نیمروز یکی از ولایت‌های باستانی افغانستان محسوب می‌شود که در بین آثار تاریخی آن می‌توان به قلعه چهل برج زرنج اشاره کرد که در ۱۵ کیلومتری شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز قرار دارد. قلعه چهل برج نمایی بسیار خاص و زیبا دارد و برای ساخت آن تماماً از گل استفاده شده است.
بیشتر ساکنین این ولایت را مردم قوم بلوچ تشکیل می‌دهند؛ بر همین اساس اکثر مردم به خصوص در روستا‌های نیمروز به زبان بلوچی صحبت می‌کنند. اقوام دیگری همچون پشتون، تاجیک، ازبک و کوچی‌ها نیز در این ولایت زندگی می‌کنند. اقتصاد مردم نیمروز متکی به داد و ستد‌های مرزی است. تعداد معدودی نیز به زراعت و مالداری مشغول‌اند.
ولایت نیمروز دارای رودخانه‌های پر آبی است. رود هیرمند و دنباله آن به نام «خاش‌رود» به علاوه شاخه‌های هیرمند به نام‌های «رام‌رود» و «سنارود» نیز در این ولایت جریان دارند.
این ولایت با وجود رودخانه‌ها، طبیعتی خشن و فقیر با دشت‌ها و بیابان‌های پهناور و خشک دارد. بیابانی به نام «دشت مارگو» نیز بیشترین سطح این ولایت را دربر گرفته است. تنها بخش‌هایی از این ولایت مسکونی بوده و جمعیت‌هایی را در خود جای داده که در مسیر رود هلمند در جنوب و خاش‌رود در شمال قرار گرفته‌اند.
ولایت نیمروز در سال ١٣٩٩ از ۴۰ هزارهکتار زمین، بالغ بر ١ میلیون تُن هندوانه (تربوز) و ٥۰۰ هزار تُن خربزه برداشت کرده است که در تاریخ کشاورزی این ولایت به عنوان رکورد ثبت شده که مقادیر زیادی از این محصولات به دیگر ولایت‌ها و کشور‌های همسایه صادر شده است.
از چهاربُرجک تا خاش‌رود
چَخانسور: ولسوالی چخانسور در ۴۵ کیلومتری شهر زرنج موقعیت دارد و با ولسوالی‌های خاش‌رود و شهر زرنج هم مرز است. این ولسوالی در زمستان آب‌وهوای معتدل و در تابستان آب‌وهوایی گرم دارد.
چهاربُرجک: ولسوالی چهاربرجک در ۱۳۵ کیلومری شهر زرنج موقعیت دارد. این ولایت همچنین با ایران و پاکستان مرز مشترک دارد. «بند کمال‌خان» در این ولسوالی قرار دارد.
خاش‌رود: ولسوالی خاش‌رود در ۱۱۰ کیلومتری شمال شهر زرنج در سرحد با ولایت‌های هلمند و فراه و در مسیر شاهراه زرنج - دلارام قرار دارد.
جمعیت این ولسوالی در سال ٢۰٢۰ میلادی، ٢٨٬۶٩٨ نفر اعلام شده است.
زرنج: شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز است که با ایران هم مرز مشترک دارد. دریای هلمند نیز از همین شهر به سوی ایران می‌رود.
زرنج گذرگاه مرزی مهمی بین افغانستان و ایران است که در مسیر تجارت بین آسیای مرکزی و آسیای جنوبی با منطقه غرب آسیا از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
یعقوب بن لیث صفاری بنیانگذار دودمان صفاریان نیز در این شهر متولد شده است.
کَنگ: این ولسوالی در ۲۷ کیلومتری شمال شهر زرنج موقعیت دارد. کنگ در غرب با ایران مرز مشترک دارد.
بررسی آخرین تحولات امنیتی
به گزارش روز جمعه «بهنام یزدانی» خبرنگار سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از کابل، اعضای طالبان که در روز‌های گذشته حملات خود را بر مراکز استان‌های افغانستان متمرکز کرده اند، از شب گذشته حملات خود را به مراکز برخی استانها شدیدتر کردند. در شهر لشکرگاه مرکز استان هلمند هم اکنون جنگ به خیابان‌ها کشیده شده است؛ براساس گزارش‌ها تعدادی زیادی از مردم در درگیری‌های بین نظامیان دولت افغانستان و طالبان گرفتار شده اند.
شهر زرنج مرکز استان نیمروز و هم مرز با ایران نیز شب سختی را پشت سر گذاشت؛ حمله طالبان به این شهر باعث شد تا جمع زیادی از مردم این شهر که نگران آمدن طالبان هستند به طرف مرز ایران فرار کنند. استاندار نیمروز امروز خبر‌ها درباره فرار وی از نیمروز به ایران را تکذیب کرد و در پیام تصویری گفت: با آمدن نیرو‌های تازه نفس نظامی از طرف دولت به زودی وضعیت زرنج تغییر خواهد کرد.
با این حال علاوه بر این شهر‌ها، هم اکنون درگیری‌ها در مراکز تعداد دیگری از استانها از جمله فراه، هرات و قندهار جریان دارد و طالبان تاکنون موفق به تصرف هیچ مرکز استانی نشده است.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان نیز روز گذشته اعلام کرد: جنگجویان طالب، شامگاه سه شنبه، شهرستان کنگ استان نیمروز را از کنترل دولت خارج و به طور کامل به این شهرستان مسلط شدند. طالبان ادعا دارد، حدود ۲۰۰ شهرستان افغانستان در تصرف افراد این گروه قرار دارد؛ دولت افغانستان حدود بیست شهرستان را از تصرف طالبان پاکسازی کرده است.
پیش از این نیز شهرستان‌های «خاش‌رود» و «چخانسور» در حملات طالبان سقوط کرده بود. این در حالی است که بسم الله محمدی سرپرست وزارت دفاع افغانستان، دست به دست شدن مناطق جنگی را یک امر طبیعی در جریان جنگ توصیف کرد و گفت: ارتش افغانستان اجازه نمی‌دهد طالبان به اهداف خود برسد.
اعضای طالبان شب گذشته (پنجشنبه شب) نیز به شهر زرنج مرکز استان نیمروز افغانستان حمله کردند و درگیری اعضای این گروه با نظامیان افغان در این شهر ادامه دارد.
نگارش و تنظیم: محسن ایراندوست
