نورستان، عروس ولایت‌های افغانستان

  به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، ولایت نورستان در شرق افغانستان قرار دارد و دارای مناطق جنگلی زیادی است. مساحت این ولایت در حدود ۹۲۶۷ کیلومترمربع و جمعیت آن بیش از ۱۶۶ هزار نفر برآورد می‌شود. ولایت نورستان به دلیل باران‌های موسمی، دارای جنگل‌های انبوه و مناظر بی‌نظیر طبیعی است.

اداره ملی حفاظت از محیط زیست افغانستان سال گذشته همزمان با روز جهانی حفاظت از محیط زیست (پنجم ژوئن)، جنگل‌های ولایت نورستان، دشت ناور غزنی، ولسوالی امام صاحب قندوز و ولسوالی درقد ولایت تخار این کشور را به عنوان مناطق حفاظت شده اعلام کرد.

ولایت نورستان از شمال با کوه‌های هندوکش و بدخشان و پنجشیر، از شرق با پاکستان، از جنوب و جنوب شرق با ولایت‌های کنر و لغمان و از غرب با ولایت‌های پنجشیر و لغمان مرز مشترک دارد.

افزایش درگیری‌های دولت مرکزی و طالبان در شهرستان‌ها و ولایت‌های مختلف افغانستان در چند روز اخیر، اوضاع امنیتی در این کشور را بحرانی کرده است. گزارش‌های امنیتی حاکی از این است که بسیاری از وُلُسوالی‌های (شهرستان‌های) افغانستان تحت کنترل طالبان قرار گرفته و ارتش افغانستان نیز در تلاش برای بازپس گرفتن این مناطق است.

وزارت دفاع افغانستان روز گذشته (سه شنبه) از تلفات سنگین طالبان در عملیات نظامیان افغان در یازده استان این کشور خبر داد. در این عملیات که در استان‌های نورستان، لوگر، قندهار، ارزگان، هرات، جوجان، بلخ، سمنگان، هلمند، کاپیسا و بغلان اجرا شد، ۳۷۵ نفر از اعضای طالبان کشته و ۱۹۳ نفر از آن‌ها زخمی شدند.

برای بررسی آخرین تحولات امنیتی «نورستان»، ابتدا با موقعیت جغرافیایی و تاریخی این ولایت آشنا می‌شویم.

سرزمین رود‌های خروشان

بیشتر مناطق نورستان را دره‌ها، کوه‌ها و تپه‌ها تشکیل داده است و به ندرت می‌توان مناطق هموار در آن پیدا کرد؛ بنابراین می‌توان گفت، ولایت نورستان، زمین‌های زراعت کمتری نسبت به سایر ولایت‌های افغانستان دارد. در عوض این ولایت دارای رود‌های خروشان و زیبایی است که در تمام طول سال دارای آب بوده و قرار گرفتن پل‌های چوبی بر روی آن، به زیبایی‌های آن افزوده است.

قسمت‌های شمالی نورستان از غرب به شرق شامل مناطق رمگل، دره پیج، وایگل و باشگل می‌شود. نورستان از شمار زیادی دره‌ی دالان‌مانند و کم‌پهنا تشکیل شده که شیب همه این دره‌ها از شمال به جنوب است.

مناطق پر درخت نورستان تا ارتفاعات ۴۰۰۰ متری ادامه دارد و بالاتر از آن تنها درخت‌زار‌های بید و بوته‌زار‌ها دیده می‌شوند. نورستان مجموعا ۷۵ هزار هکتار علفزار و ۲۵۱۵٠۴ هکتار جنگل دارد که یک پنجم تمام جنگل‌های افغانستان را تشکیل می‌دهد که با درختان ارچه، جلغوزه، نشتر، بلوط، اوبخت، سیروب و درختان کوهی، چون بادام، تاک، انجیر و زیتون کوهی پوشیده شده است.

گوشه‌ای از این ولایت نیست که آب زلال چشمه در آن جاری نباشد. از نظر آب و هوایی نیز این ولایت دارای آب و هوای معتدل است. همچنین اکثر مناطق نورستان زمستان‌های پر برفی دارد.

از سوی دیگر، سیلاب‌های غافلگیرکننده ولایت نورستان در روز‌های اخیر به جان باختن ده‌ها تن و ویران شدن منازل منجر شد. در همین حال، «غلام بهاء الدین جیلانی» وزیر امور حوادث دولت افغانستان چهارشنبه گذشته اعلام کرد: شمار تلفات سیل در استان نورستان به ۱۱۳ نفر افزایش یافت و در این حادثه دستکم ۷۰ نفر دیگر زخمی شدند.

وزیر امور حوادث دولت افغانستان با بیان اینکه تعداد تلفات این سیل افزایش خواهد یافت، افزود: هم اکنون تیم‌های امداد و نجات در استان‌های نورستان، کنر و ننگرهار به دنبال اجساد ده‌ها فرد ناپدید شده هستند. این حادثه چهارشنبه گذشته در شهرستان «کامدیش» نورستان به وقوع پیوست و براثر آن حدود صد خانه مسکونی نیز ویران شد. سیلاب نورستان یکی از پرتلفات‌ترین حوادث سیل درسال‌های اخیر درافغانستان است.

در همین حال، احمدتمیم عظیمی، سخنگوی وزارت امور حوادث دولت افغانستان اعلام کرد، محل حادثه در کنترل طالبان قرار دارد و آن‌ها، اجازه نمی‌دهند که هیأت این وزارت، برای رسیدگی به آسیب‌دیدگان، وارد کامدیش شود. در مقابل ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان به روزنامه‌ی صبح کابل گفت، آن‌ها مانعی برای رساندن کمک‌ها نیستند.

این روز‌ها جنگ و سیلاب در ولایت نورستان باعث شده که شماری از اهالی این ولایت، روستایشان را ترک کرده و در مرکز ولایت و ولایت‌های هم‌جوار همچون ننگرهار، لغمان و بدخشان پناه ببرند.

لازم به ذکر است، در نورستان شش قبیله به‌نام‌های کته، کام، کلشه، پرسون، اشکون و گوَر زندگی دارند؛ زبان مادری ۹۰ درصد مردم این ولایت، نورستانی است. مردم نورستان از نظر جمجمه‌شناسی بیشتر سر دراز و مو‌های پرپشتِ سیاه دارند. چشمان آبی نیز در این منطقه زیاد دیده می‌شود.

از دوآب تا پارون

بَرگِ مَتال: ولسوالی برگ متال، در شمال شرق شهر پارون واقع است و سرحد مشترک با چترال پاکستان و ولسوالی‌های کران و منجان بدخشان دارد.

پارون: شهر پارون، مرکز ولایت نورستان و دارای ۳۱ روستا است.

دوآب: ولسوالی دوآب در غرب پارون قرار دارد و با ولسوالی دولت شاهی لغمان مرز مشترک دارد.

کامدیش: ولسوالی کامدیش در شرق پارون با چترال و ولسوالی‌های نری و غازی آباد ولایت کنر مرز مشترک دارد.

مَندول: ولسوالی مندول نیز در غرب پارون موقعیت دارد و سرحد مشترک با ولسوالی‌های کران و منجان بدخشان دارد.

نورگَرام: ولسوالی نورگرام نیز در جنوب غرب پارون واقع بوده و سرحد مشترک با ولسوالی‌های علینگار و علیشنگ ولایت لغمان دارد.

واما: ولسوالی واما، در جنوب ولایت نورستان موقعیت دارد و با ولسوالی چپه دره کنر سرحد مشترک دارد.

وایگل: ولسوالی وایگل در جنوب پارون واقع بوده و سرحد مشترک با ولایت کنر دارد. وایگل دارای ۶۳ قریه است.

مروری بر آخرین تحولات امنیتی نورستان

روزنامه‌ی صبح کابل امروز (چهارشنبه) در گزارشی اعلام کرد، جنگ در همه‌ی ولایت‌های افغانستان جریان دارد و در هر ولایت، ولسوالی‌ها در یک شبانه‌روز سقوط می‌کند؛ اما در ولسوالی نورگرام و کامدیش، هفت ماه است که خیزش‌های مردمی در برابر گروه طالبان مقاومت کرده و نگذاشته‌اند که گروه طالبان مرکز ولسوالی‌های‌شان را در اختیار بگیرند.

ولسوالی برگ متال، پس از ماه‌ها مقاومت، به تازگی به دلیل محاصره‌ی شدید از سوی طالبان و نرسیدن نیرو‌های کمکی، به دست این گروه سقوط کرده است. حکومت محلی نورستان، با این که محاصره‌ی والسوالی‌ها را می‌پذیرد اما، سقوط شماری از ولسوالی‌ها را رد می‌کند. زاهده فیضان، معاون والی نورستان در گفتگو با روزنامه‌ی صبح کابل گفت، برگ متال و دوآب سقوط نکرده است و ولسوالی‌های دیگر مثل نورگرام و کامدیش زیر تهدید شدید طالبان قرار دارد.

معاون والی نورستان تاکید کرد، اگر ولسوالی‌ها و مرکز نورستان به دست طالبان بیفتد، این گروه، به راحتی نیرو‌های تازه‌نفس خود را از پاکستان وارد افغانستان کرده و به سمت ولایت‌های امن مثل پنجشیر و بخش‌هایی از بدخشان سوق می‌دهد.

وزارت دفاع افغانستان نیز روز گذشته (سه شنبه) از تلفات سنگین طالبان در عملیات نظامیان افغان در یازده استان این کشور خبر داد. در این عملیات که در استان‌های نورستان، لوگر، قندهار، ارزگان، هرات، جوجان، بلخ، سمنگان، هلمند، کاپیسا و بغلان اجرا شد، ۳۷۵ نفر از اعضای طالبان کشته و ۱۹۳ نفر از آن‌ها زخمی شدند.