حال دلشان خوب است؛ هر چند به ظهر نزدیک شده ایم و به تابش مستقیم آفتاب، دست از رسیدگی به زنبور‌ها برنمی دارند، سه جوان دهه شصتی که حالا از نیش زنبور‌ها جز سود و فایده نصیبشان نشده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ در حرفه‌ای شوی این هفته دل به جاده می‌سپاریم و به خنکای هوایی که با دور شدن از هیاهوی شهر خودش را نشان میدهد.
در مسیر رسیدن به مقصد، تنوع گیاهان دارویی خودنمایی می‌کند و صدای جریان آب!
می‌رسیم به روستایی خوش آب و هوا در شمال شرقی تهران! با شرایطی بکر و مناسب برای سر و سامان دادن به هر کسب و کار متناسب با طبیعت.
قرارمان در دامنه‌های این روستای کوهستانی بود که در آرامش آن جز صدای زنبور‌ها شنیده نمی‌شد. صدایی که حاصل شراکت سه رفیق قدیمی بود.
داوود تاجیک یکی از این سه دوست است. می‌گوید: واقعاً به این کار خیلی علاقه دارم.
داوود معصوم زاده شریک دیگر است. او معتقد است: ما به طبیعت رونق می‌دهیم به جای اینکه آن را از بین ببریم؛ و مهدی محمدزاده رفیق سوم از تجربه اش می‌گوید: این کلی به آدم انرژی میدهد؛ این که بدانی به زنبور کمک کردی رشدش کامل‌تر شود.
درمان روح و جسم با زنبورداری
داوود معصوم زاده ۳۶ ساله است. برایمان تعریف می‌کند: از وقتی نوزاد بودم برونشیت داشتم؛ تا قبل از زنبورداری هر سال از اول پاییز آخر زمستان سرما خورده بودم و این جزء چرخه طبیعی زندگی ام بود؛ بعد از زنبورداری من هرگز سرما نخوردم و دیگر مشکلی هم با برونشیتم ندارم.
تاجیک هم ادامه میدهد: این ۳ سالی که من این کار را انجام می‌دهم تا الان نه سرما خوردم نه آنفلوانزا گرفتم؛ نیش زنبور سیستم دفاعی بدن را تقویت می‌کند. بیشتر حال‌های بد، بیشتر استرس‌ها و مشکلات روحی، قبل از اینکه متوجه شوید حل میشود، به همین سادگی.
تجربه‌های ناب زنبورداری، کوچ از شهر به روستا و از کارمندی به کار آزاد را برایشان آسان کرده. مثل مهدی که لیسانس آی تی دارد و در بخش آی تی اداره میراث فرهنگی کار می‌کند؛ اما شغل مورد علاقه اش زنبورداری است.
می‌گوید: این به خاطر علاقه‌ای است که به زنبور و زنبورداری دارم و نتیجه اش را می‌بینم. در کارمندی نتیجه‌ای به این شیرینی نمی‌بینیم. داوود معصوم زاده ادامه میدهد: شما تقریباً ۶ ماه سال را در طبیعت بکر هستید آب خوب، هوای خوب، اکسیژن خوب، سکوت خوب و همیشه هم درگیر این هستید که گل کجاست، ما وابسته به گل هستیم و بیشترین لذتی که می‌بریم از گلهاست.
برای رسیدن به این لذت، اما باید صبور بود و از کارآموزی کنار یک زنبوردار کاربلد بهره برد.
آنچه داوود معصوم زاده رعایت نکرده و برایش مشکل ساز شده. می‌گوید: اول کار تقریبا با ۵۰ تا زنبور شروع کردم و آخر سال فقط ۱۰ تا زنبور داشتم به خاطر اشتباهاتی که داشتم تمام زنبورهایم تلف شدند. فرد با تجربه‌ای نزدیکم نبود که بتوانم با او کار کنم؛ با این حال، چون علاقمند بودم شروع کردم به مطالعه و از اول شروع کردم.
تجارب آقا داوود در ادامه مسیر، راهنمای خوبی برای دوستانش میشود. داوود تاجیک دوست ۳۹ ساله می‌گوید: شکست بزرگی من نداشتم. به خاطر اینکه یک آدم با تجربه کنارم بود؛ کنار یک زنبوردار چند سال کارکرده مثل داوود کار کردم و از تجربیاتش استفاده کردم؛ این باعث شد شکست نخورم.
اگر بخواهند بیایند در کار زنبورداری و با یک زنبوردار باتجربه کار کنند خیلی بهتر است تا طرف خودش بخواهد از ابتدا مستقل شروع کند.
۳ سال تجربه؛ پیش نیاز سوددهی
اگر زنبورداری با روحیه تان سازگار است تجربیات این سه دوست تا حدودی مسیر این کسب و کار را برایتان روشن می‌کند. داوود تاجیک توضیح میدهد: امروز با حدود ۲۰ میلیون تومان می‌توانید این کار را شروع کنید؛ با یک تجهیزات محدود؛ ولی با این مقدار سرمایه بازده بالایی نخواهید داشت؛ اما برای کسب تجربه عالی است؛ زنبورداری حداقل ۳ سال تجربه لازم دارد تا بشود این کار را یک مقداری به سمت اقتصادی بودن برد.
برای زنبورداری نیاز به تحصیلات دانشگاهی نیست؛ مطالعه کتب مرتبط، اما میتواند برگ برنده شما در این حرفه باشد. آقای معصوم زاده توصیه می‌کند: هر کتابی گیر می‌آورید بخوانید؛ از هر آدم مطلعی سوال کنید؛ کتاب‌های خوبی هم در این زمینه چاپ شده است؛ کتب مرتع شناسی خیلی عالی است؛ در کار زنبورداری شما نمی‌توانید فقط با زنبور کار داشته باشید؛ شما با طبیعت، جغرافیا و زمین شناسی هم باید کار داشته باشید؛ منطقه استقرار زنبورستان مهم است که سیل گیر نباشد؛ هر آن ممکن است باران بیاید؛ درکوهستان شرایط هوا متفاوت میشود. جایتان نباید سیل گیر باشد؛ زمین تان نباید رانش داشته باشد.
مهدی محمدزاده هم ادامه میدهد: ایران یک عالم زنبوردار دارد؛ می‌توانید با یک سری زنبوردار صحبت کنید؛ از آن طرف حتما باید مطالعه کنید؛ کتاب‌های خیلی خوبی در این زمینه هست.
داوود معصوم زاده هم تایید و اضافه می‌کند: خوشبختانه همه جای ایران میشود زنبورداری کرد؛ هر جایی از ایران شرایط یک فصل از زنبورداری را دارد؛ مثلا جنوب کشورمان زمستان‌گذرانی خوبی دارد؛ شمال منطقه‌های بکر زیادی دارد که زنبور میتواند با جابجایی‌های کوتاه شهد بگیرد.
تولید عسل شفابخش با گیاهان دارویی
ایران بهشت زنبور‌ها برای تولید مرغوب‌ترین عسل است؛ این را میشود از انواع گیاهان خودرویی که خیلی هایشان برای ما ناشناس یا از نگاه ما علف هرز هستند، فهمید.
داوود معصوم زاده به اطرافش اشاره می‌کند و می‌گوید: پشت سر من گیاه ماهوره که منبع خوبی برای گرده است یا آن طرف یونجه است؛ یونجه هم شهد خیلی خوبی دارد. ایران منبع خوبی از گیاه گون است. ما ۸۰ هزار نوع گون در ایران داریم که این در کشور‌های دیگر خیلی کمتر است.
ما بازه برداشت عسلمان اگر بخواهند صد در صد طبیعی کار کنند کوتاه، ولی عسل فوق العاده خوش طعمی میدهد؛ در همین منطقه ما الان عسل باریجه می‌گیریم؛ عسل باریجه از نظر طعم و عطر و خواص خیلی عالی و یکی از مرغوب‌ترین عسل‌ها در کل دنیا محسوب میشود.
مهدی محمدزاده هم ادامه میدهد: مشتری‌های ما عموما ثابت هستند؛ چون عسل ما خالص است و خاصیت دارویی دارد فقط از ما عسل می‌گیرند.
کسب و کاری بدون تشریفات
زنبورداری تشریفات خاصی لازم ندارد. کلنی‌ها روی زمین چیده می‌شوند و زنبور‌ها با مراقبت زنبوردار به تولید عسل مشغول می‌شوند. آقای تاجیک می‌گوید: بله کارمان را درست انجام بدهیم سوددهی خوبی هم دارد. یعنی به موقع کوچ بروند دارو یهاشان را به موقع بدهند؛ زنبور رسیدگی می‌خواهد.
داوود معصوم زاده هم یادآوری می‌کنید: اگر می‌خواهید زنبورداری را شروع کنید از آدم‌ها دوری کنید؛ جایی که می‌خواهید زنبورستان را قرار بدهید دور از مزارع و باغ و کارخانه‌ها باشد؛ ما یک سال کار می‌کنیم با یک سم پاشی یک کشاورز، ظرف ۱۰ دقیقه یک سال کارمان از بین می‌رود.
از او می‌پرسم بیشترین حسرتی که در این کار خوردی چه بود؟ می‌گوید: این که چرا دیر شروع کردم؛ من متاسفانه یک قسمتی از عمرم را صرف برنامه نویسی و رایانه و کار‌های این چنینی کردم؛ و حیف بود که این زمان را در طبیعت نبودم؛ ۲۸ سالم بود که زنبورداری را شروع کردم.
فکر می‌کنید چه سنی خوب بود اگر شروع می‌کردید؟ دوازده سیزده سالگی را بیشتر دوست داشتم.
بنیاد برکت، حامی کسب و کار‌های کوچک و بزرگ
برای گسترش کار و افزایش این محصول درجه یک، بنیاد برکت نهادی که حامی کسب و کار‌های کوچک و بزرگ است، با دادن وام به کمکشان می‌آید.
داوود تاجیک می‌گوید: ما با آن وام وام تعدادی زنبور خریدیم، وسیله برای گسترش کارمان خریدیم و در کل کمک خوبی بود.
به صفحه مجازی بنیاد برکت به نشانی bonyad_barkat اگر سر بزنید؛ شاید شما هم برای شروع یا گسترش کسب و کارتان ایده بگیرید. در زنبورداری اگر ابهام یا سوال دیگری برایتان باقی مانده هم می‌توانید با این تولید کنندگان عسل طبیعی از طریق صفحه مجازی شان به نشانی asal_lotus۲۰ ارتباط بگیرید. برای ارتباط با برنامه حرفه‌ای شو هم نشانی صفحه ما herfeiisho را به خاطر بسپارید.
اقلیم و آب و هوای ایران را قدر بدانیم؛ این شرایط برای هر کدام از ما یک فرصت کاری ناب است؛ زنبورداری کار سختی است؛ اما در پس این سختی نتایج شیرینی انتظار زنبوردار‌ها را می‌کشد.