متخصصین جهاد دانشگاهی فارس با تلفیق علم و تجربه، برای نخستین بار در کشور موفق به ساخت دستگاه تشخیص آفت خطرناک سرخرطومی حنایی خرما شدند.
محمدرضا زاهدی با بیان اینکه بعد از ساخت مدل اولیه طراحی شده و آماده شدن نرم افزار،دستگاه تست و ۲ بار به روز رسانی شده است، گفت: این دستگاه برای شناسایی آفت، روی درختان نصب می‌شود.
به گفته زاهدی مرکز خدمات تخصصی فناوری سلامت جهاددانشگاهی استان فارس از بهمن سال ۹۸ در معاونت پژوهشی رسماً فعال شده است و اکنون در زمینه‌های مرتبط با حوزه مهندسی پزشکی اعم از تعمیر تجهیزات پزشکی بیمارستانی و آزمایشگاهی، ارایه مشاوره فنی در حوزه تجهیزات پزشکی و ارائه راهکار برای تجهیز مراکز خدمات بهداشتی و درمانی فعالیت دارد.
وی ادامه داد: این مرکز با انعقاد قرارداد‌ها و تفاهم نامه با سازمان‌ها ی مختلف نظیر جهاد کشاورزی و مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی، در خصوص برگزاری کارگاه‌های آموزشی و نیز تولید محصول فعالیت دارد و ساخت دستگاه شناسایی آفت سوسک سرخرطومی حنایی با همکاری سازمان جهاد کشاورزی فارس یکی از این فعالیت‌ها بوده است.
وی با اشاره به استقرار چند شرکت نوبنیاد در این مرکز با هدف حمایت از فعالان در زمینه فناوری سلامت، گفت: غیر از ساخت دستگاه شناسایی آفت سوسک سرخرطومی حنایی، دو طرح دیگر توسط شرکت‌های مستقر در این مرکز به نتیجه رسیده است.
معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی فارس در خصوص تولید انبوه دستگاه شناسایی سوسک سرخرطومی، بیان کرد: با توجه به مذاکراتی که با اداره حفظ نباتات جهاد کشاورزی فارس انجام شد، قرار است تولید انبوه این دستگاه با هدف استفاده در مناطق جنوبی، توسط جهاددانشگاهی فارس انجام شود.
مدیر اداره حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز با بیان اینکه حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی، گیاه پزشکی و حفظ گیاهان را برعهده دارد، گفت: نظارت، بررسی، انجام کار‌های پژوهشی و تحقیقاتی، پیگیری طرح‌ها از جمله مواردی است در راستای افزایش عملکرد محصولات زراعی و باغی انجام می‌شود.
حمید دبیری افزود: در محصولات زراعی و باغی عوامل خسارات زای مختلفی مانند حشرات، آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز وجود دارند که در صورت عدم توجه و مبارزه با این آفات، به صورت میانگین بین ۳۵ تا ۴۰ درصد خسارات به باغدار و سرمایه‌های ملی وارد می‌شود.
دبیری با اشاره به جایگاه ویژه استان فارس در تولیدات زراعی و باغی، اضافه کرد: استان فارس با بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی و تولید بیش از ۱۰ درصد محصولات کشاورزی کشور در تولید محصولات باغی مقام دوم و در تولید محصولات زراعی مقام اول را دارا است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس تامین مایحتاج مردم از طریق کشاورزی را مورد توجه قرار داد و افزود: اگر بتوانیم عوامل خسارات زا را به خوبی کنترل کنیم، می‌توانیم به بهبود معیشت کشاورزان و رونق بازار کمک کنیم.
دبیری اضافه کرد: باتوجه به رشد روز افزون علم و فناوری‌های نوین حفظ نباتات هم برای افزایش سرعت در کار‌ها و بهبود عملکرد، وارد این عرصه شده لذا با توجه گستردگی کشاورزی در سطح استان فارس نیاز به استفاده از فناوری دوچندان شده است.
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس اضافه کرد: آفت خطرناک «سرخرطومی حنایی خرما» از سال ۱۳۶۹ وارد کشور شد و اوایل در شهر سراوان استان سیستان و بلوچستان قرار داشت که از سال ۱۳۹۶ وارد استان فارس شد.
این مقام مسئول با بیان اینکه روش‌های قدیمی برای شناسایی این آفت مورد استفاده قرار می‌گرفت که باتوجه به وجود ۳۰ هزار هکتار نخلستان در استان فارس امکان ردیابی با دشواری همراه بود، ادامه داد: روزانه یک فرد که آن هم بومی استان سیستان و بلوچستان بود، می‌توانست یک تا دو هکتار را مورد بررسی قرار دهد لذا با این شرایط استفاده از فناوری‌های نوین مورد توجه قرار گرفت.
دبیری ادامه داد: با پیگیری‌های انجام شده، قرارداد ساخت دستگاه اکوستیک ضبط صدای سرخرطومی حنایی خرما برای شناسایی و ردیابی این آفت برای اولین بار در کشور با جهاد دانشگاهی استان فارس منعقد شد.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس آشنایی متخصصین جهاد دانشگاهی با این آفت را قدم اول در ساخت دستگاه عنوان کرد و گفت: طی چند ماه اخیر دستگاه ساخته شده که پس از چندبار تست، نسخه نهایی مورد تایید قرار گرفته است.
دبیری با بیان اینکه درختان در ۵ استان در کشور به این آفت آلوده است، اضافه کرد: در صورت تولید انبوه این دستگاه شاهد ریشه کن شدن این آفت در سطح کشور خواهیم بود.
سوسک سرخرطومی حنایی خرما یک نوع سوسک با خرطوم بلند و به طول ۴ سانتی متر است. این آفت معمولا پس از جفت گیری بر روی تنه درخت تخم ریزی می‌کند و در نتیجه کرم بوجود آمده وارد تنه درخت شده و از آوند‌ها تغذیه می‌کنند. در یک درخت آلوده تا ۹۰ قطعه کرم و لارو مشاهده شده است. درختان آلوده در مقابل باد مقاومت کمتری دارند و در صورت شناسایی نشدن دقیق و پیشگیری از تکثیر این آفت در نخلستان‌ها دچار مشکل خواهد شد.