موضوع «امام رضا (ع) مبدع گفتگوی بین ادیان در تاریخ، بررسی وضع آزادی بیان در نظام جمهوری اسلامی ایران و کرسی‌های آزاداندیشی» مورد بررسی قرار گرفت.
حجت الاسلام و المسلمین ابوترابی فرد ادامه داد: باید کرسی‌های آزاداندیشی شکل بگیرد و مناظره و گفتگو در جامعه نهادینه شود و مردم باید این گفتگو‌ها را رصد و استماع کنند؛ استماع هم به معنی گوش دادن با توجه و مورد بررسی قرار دادن است.
وی با اشاره به این که مناظرات انتخابات ریاست جمهوری هم از همین دسته است، گفت: در این مناظرات گفتگو شکل می‌گیرد، مردم استماع می‌کنند و بهترین آن‌ها را انتخاب می‌کنند؛ در این مناظرات شرکت کنندگان بدون ملاحظات سیاسی و در فضای آزاد سخن می‌گویند دیگران هم باید استماع کنند و بهترین این گفتگو‌ها را انتخاب کنند.
امام جمعه موقت تهران با مقایسه بین کرسی‌های آزاداندیشی و کرسی‌های نظریه پردازی گفت: در کرسی‌های آزاداندیشی مباحثات هم باید چند بعدی باشد و هم به جامعه مرتبط باشد؛ گاهی گفتگو یک بحث علمی محض است و جایش در دانشگاه است، اما وقتی می‌گوییم کرسی آزاداندیشی به مسائل جامعه ارتباط دارد و موجب اصلاح در جنبه‌های گوناگون می‌شود.
وی با بیان این که در سیره اولیاء و انبیاء بحث کرسی آزاداندیشی را به بهترین نحو می‌بینم افزود: واقعه عاشورا از مصادیق کرسی‌های آزاداندیشی برای تاریخ است؛ تاریخ این صحنه را نگاه می‌کند و ببیند کدام حق است. ما از همین راه است که می‌گوییم امام حسین (ع) نماد حق است؛ از این رو زندگی اولیاء دین ما یک کرسی آزاداندیشی ماندگار در تاریخ است.
امام جمعه موقت تهران زندگی امام رضا (ع) را هم دارای صحنه‌های متعددی از کرسی‌های آزاداندیشی دانست و گفت: ما درباره امام بر این باوریم که دایره علمش محدود نیست؛ برای مثال امام علی (ع) در نهج البلاغه می‌گویند به مجموعه‌ای از علم احاطه دارم که اگر به آن اشاره کنم اضطراب شما را فرا می‌گیرد.
حجت الاسلام و المسلمین ابوترابی فرد با تأکید بر این که ائمه (ع) در قله‌ای از علم قرار دارند، افزود: حضرت علی (ع) می‌فرمایند سیل علوم و معارف از وجود من جاری است. این اختصاص به وجود حضرت علی (ع) ندارد و دیگر ائمه معصومین هم قله‌ای از علوم و معارف اند. پنج سال حکومت حضرت علی (ع) باعث شد این شخصیت به جامعه معرفی بشود و اگر این پنج سال نبود، نامه به مالک اشتر و صد‌ها خطابه دیگر هم نبود.
وی با اشاره به این که در دوران امام رضا (ع)، مأمون جلسات سنگین مناظره را برقرار می‌کرد تا بلکه بتواند ابهت امام رضا (ع) را فرو ریزد، گفت: امام رضا (ع) با بزرگان مسیحیت و یهود از زبان انجیل و تورات صحبت می‌کرد.
امام جمعه موقت تهران در پاسخ به این سوال که آیا کرسی‌های آزاداندیشی مختص به دانشجویان و قشر دانشگاهی است یا خیر؟ افزود: مناظرات و گفتگو‌های علمی نباید اختصاص به حوزه خاصی داشته باشد، لذا قرآن هم می‌فرماید جامعه بشری باید با مباحثه و گفتگوی علمی به حیات مطلوب دست پیدا کند این یعنی یک مسئولیت برای آحاد بشر وجود دارد.
آقای ابوترابی فرد در این باره ادامه داد: بدیهی است که بحث‌های علمی و دانشگاهی برای دانشگاه مناسب‌تر است، اما حوزه و دانشگاه باید در شکل گیری کرسی‌های آزاداندیشی پیشگام باشند.
وی با اشاره به این که در حوزه نظریه پردازی دانشگاه و حوزه جایگاه ویژه و فاخری دارند، گفت: هر مقاله‌ای که در مجلات معتبر جهان منتشر می‌شود یک کرسی نظریه پردازی است از این رو کرسی‌های نظریه پردازی در جامعه حرکت پرشتاب دارند، اما در کرسی‌های آزاداندیشی با جایگاه مطلوب فاصله داریم.
امام جمعه موقت تهران با تأکید بر این که کرسی‌های آزاداندیشی باید مبتنی بر مبانی اخلاق باشد، افزود: یکی از موانع جدی برای برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی برخلاف کرسی‌های نظریه پردازی این است که اگر در کرسی‌های نظریه پردازی با علم فاصله داشته باشیم سقوط می‌کنیم، اما در کرسی‌های آزاد اندیشی افراد می‌توانند حرف‌هایی بزنند که با علم فاصله دارد و این به جامعه آسیب می‌زند.
حجت الاسلام و المسلمین ابوترابی فرد گفت: اگر در این کرسی‌ها یک دروغ یا تهمت مطرح شود آثار شکننده‌ای برای جامعه دارد و یکی از عللی که مانع شده کرسی‌های آزاداندیشی شکل بگیرد این است که کسانی در این کرسی‌ها شرکت می‌کنند که در چارچوب قواعد سخن نگویند و این به جامعه آسیب می‌زند.
وی با بیان این که در این گفتگو‌ها باید مراقب مسائل اخلاقی باشیم افزود: نکته دومی که شاید مانع برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی شده این است که در این کرسی‌ها خودمان را حق و طرف مقابل را باطل می‌دانیم؛ اما حق نسبی است و ما انسان و در معرض اشتباه هستیم و باید برای طرف مقابل هم شأنی از حق قائل باشیم.
امام جمعه موقت تهران در پایان تأکید کرد: اگر در کرسی‌های آزاداندیشی نهاد‌های مختلف مورد نقد قرار گرفتند نباید نگران باشند بلکه باید این مباحث را استماع کنند و اگر توضیحی دارند ارائه بدهند.