فناوری انهدام سیارک‌های مهاجم؛ چند سال دیگر؟
چند سال دیگر، بشر به فناوری انهدام سیارک‌های مهاجم، خواهد رسید؟
به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، در صورت حرکت سیارک احتمالی به سمت زمین، بشر از فناوری یا ساز و کار دفاعی انهدام سیارک برخوردار نیست و تا رسیدن به فناوری لازم، چند سال زمان نیاز است.
ماه گذشته، کارشناسان ناسا و دیگر سازمان‌های فضایی سراسر جهان با سناریوی فرضی دشواری روبرو شدند: سیارک اسرارآمیزی که در فاصله تقریبی ۵۶ میلیون کیلومتری در جهت زمین در حال حرکت است. انتظار می‌رود این سنگ فضایی تا شش ماه آینده به زمین برسد.
سناریوی مذکور، سناریویی فرضی و تخیلی و بخشی از تمرینی یک‌هفته‌ای است که جهت کمک به چگونگی واکنش به چنین موقعیتی ساخته شد. این شبیه‌سازی درس مهمی به گروه پژوهشگران آموخت: اگر سیارکی در محدوده زمین دیده شود، هیچ‌کس نمی‌تواند از برخورد آن جلوگیری کند.
به گفته کارشناسان، بر اساس سناریوی شش‌ماهه، در حال‌حاضر فناوری ای جهت توقف سیارک‌های مهاجم وجود ندارد. همچنین، فضاپیمایی نیز وجود ندارد که بتواند سیارک را نابود یا آن را از مسیرش منحرف کند.
پاول چداس، مدیر مرکز پژوهش‌های اجرام نزدیک به زمین از ناسا، به شبیه‌سازی اخیر و پنج شبیه‌سازی دیگر مشابه آن کمک کرد. او می‌گوید: «این سناریو هشدار کوتاهی بود که براساس طراحی آن بسیار چالش‌برانگیز بود.»
در واقعیت، اگر سیارکی مثل سیارک سناریوی یادشده به سمت زمین حرکت کند، به‌گفته دانشمندان سال‌ها زمان جهت دستیابی به فناوری بازدارنده، لازم است. به گفته چادوس، حداقل زمان ممکن، پنج سال است.
دیگر پژوهشگران، از جمله ریچارد بینزل، ستاره‌شناس MIT، معتقد بوده که حداقل، یک دهه زمان نیاز است. او می‌افزاید: «در صورت روبرو شدن با تهدید سیارکی واقعی، زمان، ارزشمندترین دارایی است.»
دانشمندان هنوز موفق نشده‌اند خطرناک‌ترین سنگ‌هایی را شناسایی کنند که از نزدیک زمین عبور می‌کنند. سال ۲۰۰۵، کنگره آمریکا، ناسا را به جستجو و ردیابی ۹۰ درصد از اجرام نزدیک به زمین در ابعاد ۱۴۰ متر یا بیشتر، ملزم کرد. اگر سیارکی به این ابعاد با زمین برخورد کند، می‌تواند شهری در اندازه نیویورک را نابود کند؛ اما تاکنون ناسا فقط ۴۰ درصد از این اجرام را شناسایی کرده است.
بینزل می‌گوید: «احتمالات موجود به این معنی هستند که جهت محافظت از خود در برابر برخورد‌های سیارکی، فقط به بخت و اقبال متکی هستیم؛ اما بخت و اقبال، برنامه به‌شمار نمی‌رود.»
گام نخست: دشمنت را بشناس
در شبیه‌سازی جدید ناسا، دانشمندان شرکت‌کننده، از ابعاد سیارک فرضی تا یک هفته قبل از برخورد احتمالی اطلاعی نداشتند.
سارا سونت، پژوهشگر مؤسسه علوم سیاره‌ای و یکی از شرکت‌کنندگان این تمرین، درباره این موضوع می‌گوید: «نمی‌دانستیم عرض جرم برخوردی، ۳۵ یا ۵۰۰ متر است و این تفاوت می‌توانست تأثیر چشمگیری را ایجاد کند.»
سیارک ۳۵ متری ممکن است در جو زمین منهدم شود و امواج ضربه‌ای را به محیط اطرافش منتقل کند، اما سیارک ۵۰۰ متری می‌تواند یک شهر را منهدم کند و بر منطقه‌ای به وسعت کشور فرانسه تأثیر بگذارد.
در نتیجه، بخش مهم جلوگیری از فرایند برخورد سیارک، شناخت بیشتر سیارک احتمالی است که ویژگی‌هایی مانند اندازه، مسیر طی‌شده به دور خورشید و ترکیب آن را شامل می‌شود. دانشمندان با این اطلاعات می‌توانند به راهبردهایی جهت انهدام یا انحراف سیارک از مسیر خود پیدا کنند.
بینزل، اعتقاد دارد: «جهت شناخت دشمن به زمان نیاز داریم.»
سونت نیز می‌گوید: «دانشمندان می‌توانند سیارک خطرناک را در مدار اطراف خورشید و قبل از نزدیک‌شدن آن به زمین شناسایی کنند. رصد سیاره در حال عبور می‌تواند سال‌ها یا حتی دهه‌ها به طول بیانجامد.»
گام دوم: نابودسازی یا انحراف سیارک
ناسا در مهمات دفاعی خود از سه ابزار اصلی برخوردار است. نخستین ابزار، دستگاهی انفجاری است که نزدیک به سیاره مهاجم منفجر می‌شود و سیارک به چند قطعه کوچک‌تر با خطر کمتر تقسیم می‌شود.
دومین ابزار، پرتاب لیزری است که می‌تواند موجب گرمایش و تبخیر سنگ فضایی و تغییر مسیر مداری آن شود.
سومین ابزار، ارسال فضاپیمایی جهت غلبه بر سیارک و انحراف آن از مسیر است. ناسا در حال آزمایش این راهبرد است.
آزمایش تغییر مسیر سیارکی، با ارسال کاوشگر به سیارک دیمورفوس در پاییز ۲۰۲۲ اجرا می‌شود. این کاوشگر به عمد با سطح سیارک یادشده برخورد خواهد کرد، اما چادوس می‌گوید پیاده‌سازی هر کدام از این سه گزینه، به سال‌ها زمان نیاز دارد.
او می‌افزاید: «حتی با فرض این‌که سفر به مقصد و انحراف سیارک چقدر به‌طول خواهد انجامید، از طرح پیشنهادی تا رسیدن به فضاپیمای واقعی، چند سال زمان لازم است.»
ناگفته نماند، یک یا دو سال طول می‌کشد تا سیارک در اطراف خورشید به نقطه‌ای برسد که بتوان آن را منحرف کرد؛ به همین دلیل، بازه زمانی اهمیت زیادی دارد. با این همه، در صورتی‌که دانشمندان نتوانند ماهیت سیارک را شناسایی کنند، همه روش‌های یادشده، بیهوده خواهند بود.
بینزل، می‌گوید: «بهترین سرمایه‌گذاری، دستیابی به دانش درباره اجرام فضایی است.» بنابر این، باید مجموعه طبقه‌بندی‌شده از اجرام نزدیک به زمین را تهیه کرد که ممکن است به زمین آسیب برسانند.
ناسا در حال ساخت تلسکوپی فضایی جهت ردیابی سیارک‌ها است
ناسا در حال برنامه‌ریزی مأموریتی جهت ردیابی سیارک‌هایی است که تلسکوپ‌های زمینی نمی‌توانند آن‌ها را ردیابی کنند. مأموریت اکتشافی NEO (مخفف جرم نزدیک به زمین) جهت پرتاب تلسکوپ مادون قرمز به مدار زمین در سال ۲۰۲۶ اجرا خواهد شد.
سونت، یکی از اعضای گروه این مأموریت می‌گوید: «اگر اجرام فضایی را شناسایی و ردیابی کنیم، مدار و مقصد احتمالی آن‌ها را بشناسیم و سپس بتوانیم ابعاد آن‌ها را تشخیص دهیم، قطعا آمادگی خوبی پیدا خواهیم کرد.»
اگر تلسکوپ‌ها بر اساس برنامه‌ریزی پرتاب شوند و کار کنند، هدف ناسا جهت یافتن ۹۰ درصد از اجرام خطرناک نزدیک به زمین، عملی خواهد شد؛ اما پنج سال است که مأموریت NEO در جهنم برزخی ناسا قرار دارد و به دلیل سرمایه‌گذاری ناکافی، هنوز از مرحله توسعه اولیه فراتر نرفته است. سونت معتقد است این مأموریت، عملکرد موفقی خواهد داشت.
در پایان ماه جاری، ناسا آمادگی NEO و رسیدن آن به مرحله بعدی را ارزیابی خواهد کرد. در این صورت، گروه می‌تواند نمونه‌های اولیه را آغاز کند و سخت‌افزار و نرم‌افزار مرتبط را توسعه دهد؛ در غیر این‌صورت، پرتاب تلسکوپ، بیشتر به تأخیر خواهد افتاد.
بینزل، در پایان می‌افزاید: «جهت شناخت اجرام نزدیک به زمین، مسئولیتی اخلاقی داریم. در صورت داشتن همه شرایط، غافلگیر شدن با برخورد سیارک، غیر منطقی خواهد بود.»
این مقاله در سایت خبری Business Insider منتشر شده است.