دانستنیهای زمین
ده نکتهای که شاید راجع به زمین ندانید
دانشمندان با اشتراک گذاشتن یافتههای شان در بارهی اجرام سماوی توانسته اند به دایرهی معلومات ما بیفزایند.
برای اینکه بتوانیم کل کرهی زمین را مشاهده کنیم ناچاریم به فضا برویم. در فضا قادر خواهیم بود از فاصلهی مشخصی کل کرهی زمین را ببینیم، درست مانند کرههای دیگر که میتوانیم آنها را از سطح کرهی زمین مشاهده کنیم.
به گزارش گروه وب گردی
خبرگزاری صدا و سیما، دربارهی زمین چه میخواهید بدانید؟ زمین سیارهای است که در آن ساکن هستیم و تنها دنیایی است که نام آن از اساطیر روم و یونان گرفته نشده است. نزد رومیها الاههی زمین تلوس نام داشت (tellus) که به معنی خاک حاصل خیز بود در عین حال یونانیها هم الاههی زمینی داشتند که آن را گایا (gaia) یا مادر خاک مینامیدند. نامی که امروز در زبان انگلیسی استفاده میشود (earth) از زبان انگلیسی و آلمانی باستان آمده است. در اینجا ده نکته را که راجع به سیارهی زمین باید بدانید آورده ایم.
بیشتر بخوانید:
۱) زمین سومین سیاره از لحاظ فاصله از خورشید است
تصویری از قارهی آسیا در طی روز و شب که به طریق ماهوارهای تهیه شده است.
فاصلهی متوسط زمین از خورشید ۱۴۹۵۹۷۸۹۰ کیلومتر (۲۹۵۵۷۲۰ مایل) میباشد که به آن در اصطلاح فضایی یک واحد فضایی میگویند و آن را با au نشان میدهند. زمین بین سیارههای مریخ و زهره واقع شده است و برخی به آن نام سومین صخرهی نزدیک به خورشید را داده اند.
۲) زمین پنجمین سیارهی بزرگ منظومهی شمسی است
قطر سیارهی زمین حدوده ۷۹۲۶ مایل در قسمت استوا میباشد (۱۲۷۵۳ کیلومتر). اما تمام داستان این نیست. زمین کرهای کامل نیست بلکه در بخش قطبی کمی فرو رفته میباشد. در نتیجه قطر کرهی زمین در دو سمت آن یعنی از سمت قطبها ۷۸۹۹ مایل یا ۱۲۷۰۹ کیلومتر میباشد که اندکی کمتر از قطر زمین در استوا است.
۳) زمین تنها سیارهای است که در آن حیات وجود دارد.
تصویری کامل از بادهای اقیانوسی همراه با جزئیات طوفان فلوید
تمام آن چیزی که برای حیات نیاز است یک لایهی نازک جو زمین است که ما را از فضای بی نهایت و غیر قابل سکونت جدا ساخته است. زمین از سیستمهای واکنشی و پیچیدهای ساخته شده است که معمولا غیر قابل پیش بینی هستند. هوا، آب و خاک کرهی زمین همه با هم تغییرات متمادی را تجربه کردند تا اینکه کرهی زمین به شکل کنونی و قابل سکونت در آمد.
۴) کرهی زمین جوی دارد که باعث وجود حیات در این کره شده است.
بادهای سطحی اقیانوس آرام از دید ماهوارهی کوئیک اسکات.
ترکیب جو زمین ۷۷٪ نیتروژن، ۲۱٪ اکسیژن و مقدار کمی آرگون و کربن دی اکسید و آب است. این اتمسفر بر روی اقلیم کرهی زمین اثرات بلند مدت و بر روی آب و هوای محلی اثرات کوتاه مدت دارد. همچنین این جو ما را در برابر اکثر اشعههای مضری که از خورشید میاید محافظت میکند و در عین حال جلوی برخورد بیشتر شهاب سنگها را به زمین میگیرد. در نتیجه اغلب شهاب سنگها زمانی که به جو زمین نزدیک میشوند میسوزند و از بین میروند.
۵) زمین بیشتر از آب پوشیده شده است
با وجود اینکه نام دیگر زمین خاک میباشد و این دو واژه به جای هم استفاده میشوند ۷۱٪ از زمین پوشیده از آب است. در واقع زمین تنها سیارهای است که آبها در سطح آن باقی مانده اند. شاید یکی از دلایلی که زمین تنها سیارهای بوده که در آن حیات یافت شده وجود آب در سطح آن بوده باشد.
۶) فیلسوفان باستان فکر میکردند که زمین مرکز عالم است
قارههای مختلف زمین که در آن ارتفاعات مختلف با رنگهای مختلف نشان داده شده اند
باوجود اینکه اریستارخوس سامویی (Aristarchus) در سه قرن پیش از میلاد مسیح توانست اندازه و فاصلهی خورشید و ماه را از زمین بدست بیاورد و به این نتیجه برسد که زمین به دور خورشید میگردد تا زمان کوپر نیک که یک ستاره شناس لهستانی بود و کتاب کرات سماوی خود را در سال ۱۵۴۳ میلادی منتشر کرد این دیدگاه محبوبیتی بین ستاره شناسها نیافتاده بود.
۷) زمین ۴ فصل متمایز دارد.
دلیل وجود فصلها از این حقیقت نشات میگیرد که محورهای گردش زمین بیش از ۲۳ درجه از مرکز آن منحرف شده اند. تغییرات فصول در کرهی زمین با تغییرات انحراف محور سیارهی زمین صورت میگیرد و این زمانی است که زمین در حال گردش به دور خورشید بوده و نیم کرهی شمالی و جنوبی آن در عین گردش به دور خورشید مقادیر متفاوتی نور خورشید را به خود جذب میکند.
۸) زمین تنها یک قمر طبیعی دارد
تصویری رنگی و ترکیبی از ماه
قمر زمین ماه نام دارد که در لاتین به آن لونا (luna) میگویند. ماه با مداری با فاصلهی ۳۸۴۰۰۰ کیلومتر از زمین به دور این سیاره میگردد. با این حال تا امروز هزاران ماهواره یا قمر مصنوعی توسط بشر ساخته شده و به مدار زمین فرستاده شده اند. همچنین خرده سیارههایی به نام ۳۷۵۳ کرویتنه (cruithine) و ۲۰۰۲ aa۲۹ روابط پیچیدهای با مدار زمین دارند. با این حال نمیتوان به این دو خرده سیاره واژهی قمر را اطلاق کرد.
به دلیل ترکیب صخرهای ماه و اندازهی آن، ماه را هم مانند مریخ گاهی جزو سیارات زمینی محسوب میکنیم (دیگر سیارات زمینی زمین عطارد زهره و مریخ میباشند). ماه جو ندارد، اما آب به صورت یخ شده در برخی از حفرههای عمیق آن مشاهده میشود. ماه تنها جرم منظومهی شمسی است که انسان قدم به آن گذاشته است.
۹) زمین میدان مغناطیسی دارد
تصویری از قطب جنوب زمین
گردش سریع سیارهی زمین و هستهی آن که از آهن و نیکل ذوب شده تشکیل شده باعث تولید میدان مغناطیسی میشود و بادهای خورشیدی آن را به شکل قطرههای اشک در میآورند. میدان مغناطیسی کرهی زمین در فضا از بین نمیرود بلکه مرزهای مشخصی دارد و هرچه در فضا پیش میرویم رقیقتر و ضعیفتر نمیشود بلکه در نقطهی مرزی کاملا از بین میرود. دقیقا مانند میدان مغناطیسی یک آهنربا میدان مغناطیسی زمین هم دو قطب متمایز دارد. زمانی که ذرات باردار باد خورشیدی در میدان مغناطیسی زمین به دام میافتند با ملکولهای هوا برخورد کرده (در سمت قطبهای مغناطیسی زمین) و تشکیل شفق قطبی را میدهند که به آن نورهای جنوبی و شمالی زمین هم میگویند.
۱۰) به دلیل اینکه روی کرهی زمین ساکن هستیم نمیتوانیم کل کرهی زمین را مشاهده کنیم.
طلوع زمین از دید آپولو ۸
برای اینکه بتوانیم کل کرهی زمین را مشاهده کنیم ناچاریم به فضا برویم. در فضا قادر خواهیم بود از فاصلهی مشخصی کل کرهی زمین را ببینیم، درست مانند کرههای دیگر که میتوانیم آنها را از سطح کرهی زمین مشاهده کنیم. زمانی که به قدر کافی در فضا بالا رفتیم میتوانیم با استفاده از ابزارهای حساس روابط و توازن بین اقیانوس ها، هوا، زمین و زندگی را در کرهی زمین مورد ارزیابی قرار دهیم. مشاهدهی کرهی زمین از فضا به ما این امکان را میدهد که کرهی زمین را به صورت کامل ببینیم. دانشمندان سراسر جهان با استفاده از مشاهدات و اشتراک گذاشتن یافته هایشان در رابطه با اجرام سماوی و همین طور زمین توانسته اند به دایرهی معلومات ما بیفزایند.