تجربه و تمهدات دیگرکشورها در برگزاری انتخابات در شرایط کرونایی

این کشورها اقدامات مختلفی را برای کاهش خطر ابتلای رای‌دهندگان و برگزارکنندگان انتخابات، به ویروس کرونا بکار بستند؛ اما به دلیل اینکه انتخابات افراد بسیاری را درگیر می‌کند، برنامه‌ریزی برای برگزاری آن در این شرایط، به‌نوعی از اهمیت بالا برخوردار است.

 تاثیر کرونا بر آمار مشارکت در انتخابات
یکی از بزرگترین نگرانی‌ها این است که برگزاری انتخابات در بحبوحه یک بیماری همه‌گیر، کاهش آمار رای‌دهندگان را در پی داشته باشد. بسیاری از افراد جامعه ممکن است به جهت ترس از ابتلای به ویروس یا سردرگمی در مورد مکان و نحوه رای‌گیری، از مشارکت در انتخابات صرف‌نظر کنند. آمارها نشان می‌دهد، مشارکت در انتخابات در 16 ماه اخیر نسبت به قبل از شیوع کرونا کاهش یافته است؛ هرچند قطعی نیست که کرونا تنها عامل آن باشد. با این حال برخی کشورها مانند کره‌جنوبی شاهد افزایش مشارکت مردم و حتی ثبت رکورد جدید بودند.

کارشناسان انتخابات خاطرنشان می‌کنند کشور‌هایی که توانستند به رغم همه‌گیری کرونا، انتخابات را با موفقیت برگزار کنند، خطوط ارتباطی بین مقامات بهداشتی و نهادهای انتخاباتی را قبل از شروع رای‌گیری برقرار کرده بودند. این نهادها، دستورالعمل استانداردی را برای مکان‌های اخذ رای ارائه کردند، آموزش رای‌دهندگان را در سراسر کشور در دستور کار قرار دادند و برای افزایش احتمالی شیوع، برنامه‌ریزی کردند. گزارش موسسه بین‌المللی دموکراسی و مساعدت انتخاباتی- IDEA نشان می‌دهد، همه کشورها شاهد کاهش مشارکت نبودند؛ به عنوان مثال آمار مشارکت در سنگاپور، لهستان، نیوزیلند، و کره‌جنوبی نسبت به دوره قبل از شیوع کرونا بیشتر بود.

 تدابیر برخی کشورها جهت برگزای انتخابات در دوران کرونا
- فرانسه
انتخابات محلی فرانسه، 15 مارس 2020 در حالی برگزار شد که از روز قبل از آن، فرانسه محدودیت‌های قابل توجهی را برای جلوگیری از گسترش کرونا اعمال کرده بود؛ مانند ممنوعیت تجمع بیش از 100 نفر، تعطیلی مدارس و فروشگاههای غیر ضروری و تعلیق مسابقات ورزشی. تدابیر فرانسه برای برگزاری انتخابات شامل این موارد بود:
 رأی دادن نیابتی؛ این شیوه البته در فرانسه مجاز است. به این منظور رأی‌دهندگان باید شخصاً در کلانتری منطقه مربوطه خود حاضر شوند و درخواست رأی دادن به نیابت را ارائه دهند، اما این بار خودِ پلیس به گروه‌های خاصی از افراد جهت کسب درخواست رای‌دهی نیابتی مراجعه ‌کرد.
 الزام رأی‌دهندگان به رعایت فاصله یک متر از یکدیگر در مراکز اخذ رای.
 ارائه دستورالعمل درباره: ضرورت همراه داشتن خودکار؛ توجه به جایگزینی ماموران اخذ رای در صورت بیماری؛ ضد عفونی کردن مراکز رأی‌گیری؛ و نصب پوسترهای آموزشی خارج از مراکز اخذ رای.

- کره‌جنوبی
کره‌جنوبی معیارهایی را برای برگزاری انتخابات در هنگام شیوع بیماری تعیین کرد و بدون مانع عمده‌ای توانست انتخابات پارلمانی را در بحبوحه همه‌گیری برگزار و با مشارکت 66.2 درصدی، بالاترین درصد مشارکت در انتخابات را از سال 1992 ثبت نماید. اقدامات کره‌جنوبی در روز انتخابات موارد زیر را در بر می‌گرفت:
 کنترل دمای بدن رأی‌دهندگان؛ افرادی که دمای بدن‌شان بالاتر از 37.5 درجه سانتیگراد بود، به غرفه‌های خاص هدایت می‌شدند.
 الزام رای‌دهندگان به استفاده از ماسک و دستکش و ضد عفونی منظم همه مراکز.
 الزام رأی‌دهندگان به رعایت فاصله یک متر از یکدیگر در مراکز اخذ رای.
 اخذ رای قرنطینه‌شدگان بعد از سایر رای‌دهندگان. این افراد، بعد از دریافت پیام مقامات برگزار کننده انتخابات، ضمن رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، در ساعت شش بعد از ظهر روز انتخابات به مکان‌های اخذ رای هدایت می‌شدند. آنها فقط از ساعت 5 و 20 دقیقه تا هفت بعد از ظهر مجاز به خروج از قرنطینه بودند. پس از ثبت رای این افراد، بلافاصله مراکز اخذ رای ضد عفونی می‌شد.

- لهستان
کمیسیون انتخابات لهستان برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری این کشور (در دو مرحله، ژوئن و ژوئیه2020)؛ تدابیر زیر را در نظر گرفت:
 افرادی که قرنطینه هستند، می‌توانند شخصاً یا از طریق پست حداکثر 12 روز قبل از انتخابات رای دهند.
 ماسک و دستکش مسئولان برگزاری انتخابات هر ساعت تعویض شود.
 مسئولان برگزاری انتخابات حداقل 1.5 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند. حضور حداکثر یک نفر در هر 15 متر مربع مجاز است.
 تمام سطوح مراکز اخذ رای، هر ساعت ضد عفونی شود.

- صربستان
انتخابات پارلمانی صربستان 21 ژوئن 2020 برگزار شد؛ کمیسیون انتخابات درخواست کرد:
 همه مسئولان برگزاری انتخابات از ماسک و دستکش استفاده و دستان خود را به طور منظم ضد عفونی کنند.
 مراکز اخذ رای به خوبی تهویه و فاصله یک متری ناظران و رای‌دهندگان رعایت شود.
 مراکز اخذ رای، پوستر شیوه‌نامه‌های بهداشتی را نصب کنند.
 پیام ویدیویی و رادیویی در روزهای منتهی به برگزاری انتخابات پخش شود تا رای‌دهندگان از مسئولیت خود در خصوص محافظت از خود و دیگران در برابر کرونا مطلع شوند.

- مالاوی
کمیسیون انتخابات مالاوی، پیش از انتخابات اعلام کرد:
 ماسک، دستکش، آب و محلول ضد عفونی کننده دست در همه مکان‌های اخذ رای وجود دارد.
 ضمن درخواست برای رعایت دقیق فواصل بین افراد و همچنین منع اجتماعات، خواستار بهره‌گیری احزاب از روش‌های ابتکاری در تبلیغات انتخاباتی شد تا رای‌دهندگان در معرض ابتلای به کرونا قرار نگیرند.

- سنگاپور
در انتخابات پارلمانی سنگاپور اقدامات ایمنی پیشگیرانه به این شرح اعلام شد:
 انتظار می‌رود رأی‌دهندگان بیش از پنج دقیقه در شعب اخذ رأی حضور نداشته باشند، شناسنامه خود را اسکن، دست‌های خود را ضد عفونی و از دستکش یکبار مصرف قبل از دست زدن به برگه رای استفاده کنند.
 زمان اخذ رأی از هشت صبح تا 10 شب اعلام شد؛ به رأی‌دهندگان 65 سال به بالا فرصت داده شد قبل از بقیه شهروندان رأی دهند.
 تعداد مراکز اخذ رای از 880 شعبه به هزار و 100شعبه افزایش یافت.
 نظافتچی‌ها به طور منظم نقاط تماس مشترک را ضد عفونی ‌کنند.

- نیوزیلند
پیش از انتخابات عمومی، کمیسیون انتخابات نیوزیلند اقداماتی را برای حفاظت از سلامت رای‌دهندگان و مسولان برگزاری انتخابات تصویب کرد:
 استفاده از ضد عفونی كننده دست در داخل و خارج از شعب اخذ رای
 مدیریت صف‌ها و ایجاد فضای بیشتر برای فاصله فیزیكی
 افزایش اندازه و تعداد مکان‌های اخذ رای

 جمع بندی
تجربه انتخابات برگزار شده در کشورهای مختلف جهان، نشان می‌دهد اگر شیوه‌نامه‌های بهداشتی رعایت شود، خطر انتقال ویروس کرونا در مکان‌های اخذ رای کاهش می‌یابد. برای این منظور دولت‌ها و نهادهای مدیریت انتخابات، اقدامات احتیاطی زیر را انجام داده‌اند:
o زدن ماسک
o کنترل دمای بدن رای‌دهندگان
o تعیین فاصله رای‌دهندگان در مراکز اخذ رای
o ضد عفونی کردن مداوم مراکز اخذ رای
o حذف وسایل مورد استفاده مشترک، مانند خودکار
o تغییر ساعت رأی‌دهی جهت کاهش حضور همزمان تعداد زیاد افراد
o گزینه‌های جایگزین برای رای‌دهی حضوری
o روش‌های ویژه برای اخذ رای بیماران مبتلا به کرونا