نیش به صنعت زنبورداری آذربایجان غربی/ عسل آذربایجان غربی از نبود برند رنج می برد

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز آذربایجان غربی،صنعت زنبورداری و تولید عسل علاوه بر درآمدزایی بسیار خوب برای مردمان آذربایجان غربی، منجر به اشتغال زایی و کاهش بیکاری در این استان شده و هم اکنون خانواده های زیادی از آذربایجان غربی از طریق این صنعت، ارتزاق می کنند.

در حالی که هم اکنون محصول عسل آذربایجان غربی روانه بازار بسیاری از استان های کشور می شود اما آنچه موجب شکوفایی تلاش زنبورداران و فعالان این حوزه خواهد شد، تلاش برای افزایش صادرات این محصول به دیگر کشورها و به خصوص کشورهای همسایه است. کشورهایی که می توانند مشتریان خوبی برای این محصول ارزشمند به شمار می روند به شرطی که در راستای بازاریابی و برندسازی این محصول چاره ای اندیشیده شود.

آذربایجان غربی؛ مقام اول کشور در تولید عسل

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی از کسب مقام اول کشوری از لحاظ تعداد کلنی و میزان تولید عسل در سال گذشته توسط استان خبر داده و می گوید: آذربایجان غربی طی سال گذشته با بیش از ۲۱ هزارتن عسل و داشتن بیش از یک میلیون و ۳۴۵ هزار کلنی زنبور عسل، توانست مقام اول کشوری را در این حوزه کسب کند.

رسول جلیلی ادامه می دهد: سال گذشته میانگین تولید از کندوهای بومی، ۵.۵ کیلوگرم و کندوهای مدرن، ۱۷کیلوگرم بود که امیدواریم امسال شاهد افزایش این میزان باشیم.

شناسایی  بیش از6 هزار بهره بردار مستقیم

وی با اشاره به سرشماری های انجام شده طی سال گذشته و تعداد بهره برداران این حوزه می گوید: در سال گذشته، شش هزار و  ۱۷۶ نفر بهره بردار به صورت مستقیم و بیش از پنج هزار و ۳۳۸ نفر بهره بردار به صورت فصلی در این صنعت مشغول به کار شناسایی شدند.

جلیلی همچنین تولید سایر فرآورده های زنبورعسل را در دستور کار دانسته و می افزاید: فرهنگ سازی و آموزش های تخصصی لازم در این خصوص در حال ارائه به زنبورداران بوده و از پتانسیل ها و توانمندی های این استان در بخش زنبورداری می توان به  تولید سایر فرآورده های زنبور عسل از جمله ژل رویال، بره موم، موم، گرده و زهر زنبور عسل اشاره کرد.

آذربایجان غربی آماده تولید فرآورده های جانبی زنبور عسل

وی ادامه می دهد: طی آمار سال گذشته، ۳۸ هزار و ۲۸۲ کیلوگرم گرده گل، ۱۹ هزار و ۵۵۰ کیلوگرم بره موم ، ۴۵۶ هزار و ۶۳۴ کیلوگرم  موم و۰.۳۶ گرم زهرتولید شده است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اشاره ای به فعالیت واحدهای فرآوری و صنایع تبدیلی این محصول در استان می گوید: چهار کارخانه بسته بندی عسل به صورت مدرن و اتوماتیک در شهرستان های ارومیه، خوی و مهاباد و نیز هشت کارگاه بسته بندی عسل در شهرستان های ارومیه، خوی، سلماس و اشنویه در فراوری و صنایع تبدیلی این محصول فعالیت دارند.

برندسازی؛ نیاز اولیه صنعت تولید عسل در سال مانع زدایی ها

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی نیز با تاکید بر توجه بیشتر بر موضوع برندسازی در سال پیش رو می گوید: برند سازی و تجاری سازی چند محصول جهت حضور در بازارهای بین المللی از جمله کنسانتره میوه، فرش تکاب، عسل طبیعی و سیب اشنویه در سال  پیش رو در نظر گرفته شده است.

صادقی ادامه می دهد: آذربایجان غربی به عنوان یکی از کریدورهای مهم بین المللی جهت دستیابی به بازارهای اروپایی از طریق ترکیه و دریای سیاه است که باید از این موقعیت به خوبی بهره برد و نسبت به توسعه بازارهای صادراتی محصولات ویژه استان همچون عسل طبیعی اقدام کرد که این امر در سال جهش تولید با جدیت بیشتری پیگیری می شود.

توجه به تولید محصول با کیفیت عسل باتحقیقات علمی

یوسف حقیقی از دانشجویان دکترای رشته علوم دامی می گوید: در صورتی که توجه بیشتری به تحقیقات علمی در خصوص افزایش بهره وری و همچنین بالا بردن کیفیت محصول تولیدی شود، قطعا عسل آذربایجان غربی می تواند هم از لحاظ کمی و هم کیفی رشد چشم گیری داشته باشد.

وی ادامه می دهد: در طول سالیان اخیر میزان آموزش های اصولی به زنبورداران افزایش یافته اما باید ارتباط ویژه ای بین مسئولان جهاد کشاورزی و بخش دانشگاهی ایجاد شود تا این ارتباط بتواند اثر خود را در افزایش کیفیت محصولات نشان دهد.

غفلت از تولید محصولات جانبی زنبور عسل

وی با تاکید بر توجه بیشتر بر روی تولید محصولات جانبی زنبور عسل می گوید: قطعا ارزآوری این محصولات می تواند رقم بسیار مناسبی باشد، علاوه بر این، این محصولات جانبی می تواند با تولید محصولات دارویی توسط شرکت های دانش بنیان، ارزآوری بیشتری داشته باشد.

حقیقی ادامه می دهد: بازاریابی، تبلیغات و برندسازی را می توان یکی از حلقه های گمشده در تولید عسل دانست. در حالی که بسیاری از کشورهای جهان با برندسازی توانسته اند محصول تولیدی خود را حتی با کیفیت کمتر به قیمت بالایی بفروشند، محصولات تولیدی   آذربایجان غربی فاقد برندسازی مناسب است.

عسل تولیدی در آذربایجان غربی به عنوان یکی از باکیفیت ترین عسل های تولیدی در کشور محسوب می شود که در صورت تکمیل فرآیند فرآوری، بسته بندی، برندسازی و بازاریابی مناسب می تواند نقش ویژه ای در اقتصاد استان ایفا کرده و افزایش دهنده ارزش صادراتی استان باشد.

موانع پیش روی صنعت زنبورداری در آذربایجان غربی

کارشناسان می گویند، نبود کارخانه‌هایی برای ایجاد ارزش افزوده از عسل، حضور واسطه‌ها، کمبود داروهای مورد نیاز، توزیع نشدن شکر یارانه‌ای و کمبود نقدینگی و نوسانات ارزی موجب شده تا زنبورداران و تولید‌کنندگان با مشائل و مشکلاتی مواجه شوند.

حیدری یکی از تولید کنندگان عسل آذربایجان غربی می گوید: تولیدکنندگان عسل استان با مشکلات زیادی برای فروش محصولاتشان مواجه اند به نحوی که عسل مرغوب به علت قیمت بالای آن به لحاظ عرضه و تقاضا وضعیت مناسبی در بازار ندارد.

او می افزاید: ورود دلالان و واسطه‌ها به این چرخه موجب شده تولیدکنندگان عسل به ناچار محصول تولیدی خود را  به صورت فله‌ای و ارزان بفروشند.

وحید میرزایی یکی از تولیدکنندگان عسل در نقده می گوید: عسل‌های تقلبی و ناخالص با تبلیغات کاذب و به اسم عسل طبیعی با قیمت‌ پایین‌تر در بازار عرضه می‌شود.

این تولیدکنندگان می گویند، این مشکلات در حالی همچنان تداوم دارد که مسئولان تاکنون در ساماندهی فروشندگان عسل موفقیت قابل توجهی نداشته‌اند.

رییس هیئت مدیره اتحادیه زنبورداران آذربایجان‌غربی می گوید: مهمترین مشکل زنبورداران استان فروش عسل تقلبی به دست سودجویانی است که به گلوکز رنگ غذا افزوده و به جای عسل طبیعی در بازار عرضه می کنند.

کنسرسیوم صادراتی عسل تشکیل شده است

عامل توسعه خوشه عسل آذربایجان‌ غربی در ادامه نیز با اشاره به اینکه کنسرسیوم صادراتی عسل متشکل از 6 واحد تولیدکننده یا بسته‌بندی کننده تشکیل شده است اظهار داشت: هم اکنون زیرساخت‌های آن در حال آمادگی است و شاید همین کنسرسیوم صادراتی، عسلی تولید کند که راه را برای صادرات عسل به روسیه که بازار آن از نظر کمیت و قیمتی مطلوب است را باز کند.

وی با ابراز خرسندی از اینکه از نظر نظارتی بر واحدهای تولیدکننده، نظارت اداره بهداشت بسیار مطلوب است گفت: این اداره بررسی‌های لازم را انجام داده و اگر مواردی باشد با آنها برخورد می‌شود اما متاسفانه عسل استاندارد اجباری ندارد و اگر دست استاندارد باز باشد نظارت‌ها افزایش یافته اما نظارت در فروشگاه‌ها و در سطح شهر به شدت ضعیف و در حد صفر است.

عبدالله‌زاده بیان کرد: بارها اتفاق افتاده که افرادی غیرمجاز عسل‌های سمی و سرطان‌زا را در کنار خیابان توزیع کرده و هیچ متولی نداشته است و از سوی دیگر متاسفانه با توجه به اینکه انجمنی در این زمینه وجود ندارد، هیچ برخوردی مبنی بر جمع‌آوری و معدوم کردن محصولات انجام نشده است.

نتیجه گیری :

حفظ رونق صنعت عسل استان مستلزم حفظ برنامه های آموزشی و ترویجی، به روز کردن فناوری های فرآوری و بسته بندی و ترغیب فعالان این بخش به تولید فرآورده های صنعتی عسل از جمله موم،بره موم ،گرده گل ،ژل رویال و زهر زنبور است.

به نظر می‌رسد با سرمایه گذاری در این صنعت از جمله ایجاد کارگاه بسته بندی عسل و صنایع تبدیلی، کارگاه ساخت کندو‌های پلیمری، واردات ملکه‌های اصلاح شده، ایجاد اماکن تجاری و بازارچه‌های فروش علاوه بر صرفه اقتصادی موجبات اشتغال زایی هر چه بیشتر هم در استان فراهم می‌شود.

سردبیر: صمد اسمعیلی