به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما، مرکز اصفهان؛
بسم الله الرحمن الرحیماللهُمَّ اعِنّى فیهِ عَلى صِیامِهِ وَقِیامِهِ، وَجَنِّبْنى فیهِ مِنْ هَفَواتِهِ وَ اثامِهِ، وَارْزُقْنى فیهِ ذِکْرَکَ بِدَوامِهِ، بِتَوْفیقِکَ یا هادِىَ الْمُضِلّینَ. خدایا در این ماه مرا بر روزه و شب زندهدارى یارى کن، و از لغزش‌ها و گناهان دور بدار، و دوام یاد و ذکرت را روزیم کن، به توفیقت اى هدایت کننده گمراهان
صیام و قیام واقعی در گرو کسب توفیقات الهیبی تردید انجام واجبات الهى؛ مانند نماز و روزه جز با توفیق الهى به طور کامل انجام نمى گیرد، لذا در این روز به خداوند عرضه می‌داریم:خدایا در این ماه مرا بر روزه و شب زنده دارى یارى کن»
از سوی دیگر آلودگى به گناه موجب سلب توفیق، بى نشاطى در عبادت، بى حالى در مناجات، و از بین رفتن صفاى دل در مناسک مذهبی مى شود؛ امّا ترک گناه و معصیت، همنشینى با انسانهاى خوب، شرکت در مجالس مناسب، و مانند آن، زمینه ساز توفیق است.
اگر بینش انسان در مورد ایمان و اطاعت خدا چنین باشد نه تنها خود را «طلبکار» نمى داند، بلکه همیشه «مدیون» خدا و غرق احسان او مى شمرد؛ لذا عبادات را عاشقانه انجام مى دهد، و در راه اطاعت او نه با پا که با سر مىدود؛ و با این تفاسیر می‌گوییم: هدایت او لطف است، و دعوت پیامبرش (صلی الله علیه و آله) لطفى دیگر، و توفیق اطاعت و فرمانبردارى لطفى مضاعف، و پاداش لطفى است ما فوق لطف!
اینجاست که انسان باید هر صبح و شام شکر نعمت ایمان را به جا آورد و بعد از هر نماز و هر عبادت سر به سجده بگذارد، و خدا را بر این همه توفیق سپاس گوید.
ماه رمضان؛ فرصت بی بدیل در خودسازی و دوری از گناهانروزه ماه رمضان سپرى است در برابر گناه و کیفرهاى الهى]لذا در فراز دوم دعای روز هفتم می‌خوانیم: «وَجَنِّبْنى فیهِ مِنْ هَفَواتِهِ وَ اثامِهِ؛ و مرا در این ماه از لغزش‌ها و گناهان دور بدار».
تأکید بر تقدم اجتناب از گناهان بر دیگر امور برای خود سازی به نحوی است که در قرآن کریم آمده است: «فاتقوا الله ما استطعتم و اسمعوا و اطیعوا و انفقوا خیرا لانفسکم (سورۀ تغابن؛ آیۀ ۱۶.) پس تا مى توانید تقواى الهى پیشه کنید و گوش دهید و اطاعت نمایید و انفاق کنید که براى شما بهتراست»؛ لذا خداوند نخست دستور به اجتناب از گناهان مى دهد چرا که تقوا بیشتر ناظر به پرهیز از گناه است و سپس دستور به اطاعت فرمان و شنیدنى که مقدمه این اطاعت است .. و سر انجام هم مى گوید: سود تمام این‌ها عائد خود شما مى شود.
حال بدیهی است ماه رمضان و برنامه تربیتى روزه به گونه‌ای است که جسم و جان آدمى را از آلودگى گناه شستشو دهد.
از این رو قرآن کریم پس از تشریع روزه ماه مبارک رمضان مى گوید: «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»؛ تا شاید شما تقوا پیشه کنید» (سوره بقره، آیه ۱۷۹.) به این ترتیب فلسفه آن را پرهیز از گناه ذکر مى کند که در پرتو این ریاضت مخصوص اسلامى، تسلّط بر نفس و هوس هاى سرکش حاصل مى گردد.
یاد خدا رزق الهی است«ذکر» به یاد خدا بودن است در همه حال و این عامل مؤثرى براى جلب توجه الهى به خود است لذا در فراز دعای روز هفتم به خداوند عرضه می‌داریم: «وَارْزُقْنى فیهِ ذِکْرَکَ بِدَوامِهِ؛ در این ماه دوام یاد و ذکرت را روزیم کن».
در روایتى از امام صادق (علیه السلام) آمده که «.. قلب خود را با آب حزن بشوى و یاد کردن خودت اللّه را براى یاد کرن خداوند تو را، قرار ده، زیرا او یاد تو مى کند در حالى که بىنیاز از تو است و یاد کردن خداوند تو را برتر و عالىتر از ذکر کردن تو او را مى باشد ... کسى که مى خواهد ذکر خدا کند، باید بداند که مادامى که خداوند عبد را به توفیق یاد خود موفق نکند (و به او توفیق ذکر گفتن ندهد) عبد قدرت بر ذکر او ندارد». (مصباح الشریعة، باب ۵، صفحه ۱۳۶)
حقیقت ذکر چیست؟بزرگان اخلاق گفته اند: «ذکر خدا» تنها این نیست که نام خدا را بر زبان بیاوریم و مکرّر تسبیح و تهلیل و تکبیر گوئیم؛ بلکه منظور آن است که با تمام قلب، متوجّه او و عظمتش باشیم، و او را همه جا حاضر و ناظر بدانیم. بى شک چنین ذکرى سرچشمه حرکت به سوى نیکی‌ها و خوبی‌ها است، و مى تواند میان انسان و گناه و رذائل اخلاقى سدّ محکمى ایجاد کند.
پس حقیقت ذکر این است که وقتى وارد بر عمل حرامى شود همانقدر از خدا بترسد و گناه را ترک کند
سخن آخر (پیوند ناگسستنی هدایت و جلب توفیق الهی)باید دانست که رهایى از لغزش‌ها و دام هاى شیطانى، بى توفیق و هدایت الهى ممکن نیست، و دام بسیار سخت است، مگر لطف خدا، شامل حالش شود.
از این جهت در فراز پایانی دعا می‌خوانیم: «بِتَوْفیقِکَ یا هادِىَ الْمُضِلّینَ؛ به توفیقت اى هدایت کننده گمراهان»، و هدایت را به خدا نسبت مى دهیم، چرا که اگر توفیق و امداد الهى نباشد کسى با نیروى خود نمى تواند به سر منزل مقصود برسد، ولى ضلالت به انسان‌ها بر می‌گردد چرا که اثر اعمال خودشان بوده است.