کارشناسان اقتصادی معتقدند ریشه تورم در ایران ناشی از کاهش بهره وری تولید، خلق پول دولتی و حمایت از بخش خصوصی ناکارآمد است.
آقای ایوب فرامرزی افزود: عمده تورم ماهانه در گروه خوراکیها بوده است و در ماه گذشته شاهد ۵.۲ درصد تورم در بخش خوراکیها بودیم.
وی تورم نقطه به نقطه را مربوط به خوراکیهای وابسته به واردات اعلام کرد و افزود: تورم نقطهای در بهمن ۹۹ معادل ۴۸/۲ درصد و بیشترین تورم نقطهای مربوط به موز با ۲۰۰ درصد (دو برابر) افزایش و کمترین آن مربوط به تخم مرغ و تجهیزات رایانهای با ۱۳۰ و ۱۰۰ درصد افزاایش بوده و تورم نقطهای گروه عمده خوراکیها هم به ۶۶/۸ درصد رسیده است.
معاون اقتصادی مرکز آمار ایران همچنین بیشترین نرخ تورم سالانه (۱۲ ماهه) را باز هم مربوط به گروههای خوراکی و مصرفی مردم اعلام کرد.
آقای تیمور رحمانی کارشناس اقتصادی، نرخ تورم را مرتبط با ارزش کالای سبد خانوادهها اعلام کرد و گفت: نوع کالا و وزن آنها نزدیک به ۳۶ درصد تورم را به خود اختصاص میدهد.
وی با قرائت سروده استاد سخن حضرت سعدی "چو دخلت نیست خرج آهستهتر کن" افزود: پیش از این تنها دولت و بانک مرکزی با خلق پول سعی میکرد کسری بودجه را تامین کند و موجب تورم میشد و هم اکنون بخش خصوصی نیز همین کار را میکند.
این کارشناس اقتصادی حمایت بی مورد از برخی از شرکتها و صنایع ناکارآمد و زیان ده از عوامل افزایش تورم است و همچنین بانکهای خصوصی بعنوان یکی از بخشهای بخش خصوصی نیز خلق نقدینگی میکنند و در دریافت مالیاتهای تورمی با دولت شریکند.
وی افزود: خلق پول توسط بخش خصوصی، حمایت از بخش ناکارآمد در اقتصاد بخش خصوصی است.
آقای رحمانی کارشناس اقتصادی افزود: متوسط تورم از سال ۶۸ تاکنون ۲۲ درصد بوده است و اقتصاد کشور ما یادگرفته مشکل خود را با خلق پول رفع کند.
آقای صمد عزیزنژاد کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بحث گرانی از تورم جداست گفت: در تورم میانگین ارقامی استفاده میشود که در سبد غذایی اهمیت و ارزش دارد و میتوان محاسبه تورم را برای دهکهای مختلف، مجزا محاسبه کرد.
وی افزود: در کشور ما شناسایی درآمد سخت است و مرکز آمار ایران نرخ تورم را بر اساس سبد غذایی مشترک برای تمام کشور محاسبه میکند.
وی با بیان اینکه زمانی که تورم با خلق پول (چه خصوصی و چه دولتی) زیاد میشود کل مردم هزینه اضافه پرداخت میکنند، اما بخش خاصی استفاده میکند.
این کارشناس اقتصادی افزود: علت اصلی تورمهای ساختاری فارغ از شوکهای مقطعی ناشی از تحریم؛ حکمرانی نامناسب است یعنی کسی را بابت خلق پول مواخذه نمیکنند.
وی با بیان اینکه " تورم یعنی پول از جیب مردم برداشتن است" گفت: "خلق پول" حل مشکل مقطعی است که موجب کوچک شدنِ سفره مردم میشود.