صحبت درباره‌ی عنوان «شبکه ملی اطلاعات» چند سالی است که در کشور زیاد به گوش می‌رسد، اما بیشتر از آنکه بدانیم قرار است با راه اندازی این شبکه چه اتفاقی بیفتد، با مردمی مواجه هستیم که در یک کم اطلاعی گسترده نسبت به این شبکه به سر میبرند.
به گزارش خبرنگار فضای مجازی گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صداوسیما، طیف نظرات مردمی درباره شبکه ملی اطلاعات متنوع و قابل توجه است، از کاربرانی که تصور می‌کنند شبکه ملی اطلاعات یعنی رصد کردن فعالیت های آن ها و ایجاد محدودیت، تا کسانی که تصور می‌کنند قرار است شبیه سیستم بسته ی کره شمالی با آنها رفتار شود و همچنین مخاطبانی که فکر می‌کنند وضعیت آشفته ی فضای مجازی سامان خواهد گرفت.
این موضوع باعث شد با کارشناسان شبکه ملی اطلاعات، اعضای شورای عالی فضای مجازی و همچنین مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات گفتگو کنیم تا آنچه به دنبال راه اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات حاصل میشود را برای مخاطب شفاف کنیم.
گزارش تحقیقی خانم زهرا چخماقی درباره شبکه ملی اطلاعات
شبکه ملی اطلاعات، زمینه ساز بلوغ اینترنت در ایران
آقای دکتر عباس آسوشه ، کارشناس مرکز ملی فضای مجازی می‌گوید : من نمیدانم چه کسی یا چه کسانی این موضوع را در ذهن بعضی ها جا انداخته اند که شبکه ملی اطلاعات یعنی سیم خاردار دور کشور از لحاظ فضای مجازی ، در حالیکه چنین نیست و اتفاقا طبق سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات که مصوب سال ۹۵ در شورای عالی فضای مجازی است ، این اقدام در جهت آماده کردن و بلوغ بهتر اینترنت امروزمان برای همراستا بودن با تحولات اینترنت جهانی است .
آقای آسوشه تایید می‌کند که شبکه ملی اطلاعات یعنی نوعی دسترسی که به کاربران این امکان را می‌دهد که انتخاب کنند میخواهند از نت داخلی استفاده کنند یا خارجی و هیچ محدودیتی نیز وجود ندارد
به نظر می‌رسد در جدی گرفتن موضوعی شبیه به شبکه ملی اطلاعات کشورهای دیگر جهان پیش از ما قدم هایی برای خود برداشته اند.
معاون سابق مرکز ملی فضای مجازی از جمله این کشورها را آمریکا و انگلیس و فرانسه و آلمان عنوان می‌کند که یک شبکه داخلی و اختصاصی برای دولت و مجموعه شان فراهم کرده اند و همچنین با اشاره به کره جنوبی می‌گوید : الان کره جنوبی یک شبکه ای دارد که بالای ۸۰ درصد ترافیک اینترنت آن ترافیک داخلی است و تنها ۲۰ درصد آن مربوط به ترافیک خارجی است که از کشورش خارج میشود و برمیگردد یعنی چه ؟ یعنی تمام نیازهای مردمش درون خودش تعبیه و سرویس داده میشود و مردمش هم راضی هستند
طبق تعریفی دیگر شبکه ملی اطلاعات در طول اینترنت جهانی است و نه در عرض آن و ارتباطات بین الملل یکی از اصلی ترین خدمات شبکه ملی اطلاعات است .
آقای دکتر رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در ادامه ی این تعریف تاکید می‌کند : مساله ما این است که اگر دیگرانی که فعلا متخاصم ما هستند روزی تصمیم بگیرند که اینترنت را به روی ما ببندند و اینترنت را روی ما تحریم کنند نباید نگاشت اینترنت روی جغرافیای ایران که همان شبکه ملی اطلاعات است از کار بیافتد .
گفته میشود شبکه ملی اطلاعات اگر نهایی شود پول بسیار کمتری از جیب کاربران خرج میشود.
آقای رضا تقی پور عضو دیگر شورای عالی فضای مجازی در این باره می‌گوید : نزدیک به ۸۵ درصد مسائلی که الان روی اینترنت برای خیلی های مان در حال انجام است واقعا نیاز به اینترنت ندارد و مردم ما الان بهای گزاف و گرانی را پرداخت می‌کنند بنابراین ارزانی و اقتصادی بودن یکی از مهم‌ترین مشخصه هایی است که برای شبکه ملی اطلاعات قائل هستیم
به نظر می رسد اطلاعاتی که از ایرانی ها در حال حاضر در اختیار سرویس های خارجی به ویژه آمریکایی است باید یکی از دغدغه های همگانی باشد
آقای تقی پور می‌گوید : ممکن است اطلاعات فرد فرد ما ارزش اقتصادی یا امنیتی برای آن طرفی ها نداشته باشد اما وقتی اطلاعات جمع آوری و تلفیق میشود اصلا ماجرا دگرگون خواهد شد . چرا که امروز با علمی در جهان داریم به نام «دیتا ساینس» یا « بیگ دیتا » که به سرعت هم در حال گسترش است و مواد اولیه اش دیتا یا اطلاعات است یعنی داده های شهروندان . این منبع اقتصادی بزرگی است که اگر ما این را دادیم به دیگران و در اختیار خودمان نبود ضرر کردیم و یعنی حاصل اش را آنها میبرند .
شبکه ملی اطلاعات ، امکانی برای رشد اقتصادی
شبکه ملی اطلاعات امکانی است برای حمایت از کسب و کارهای داخلی و حرکت رو به رشد اقتصادی ، این را آقای مجتبی نصیری یار کارشناس شبکه ملی اطلاعات می‌گوید و تاکید می‌کند : منطقی این است در کنار سرویس هایی که در این بستر جاری و ساری هستند ما هم فعالیت خودمان را داشته باشیم ، اگر آنها با با بنزشان کار خود را پیش میبرند ما هم حداقل با پراید خودمان تلاش کنیم و اندازه توان و بازار و وسع خودمان درآمدی که دارد را برای کشور خودمان به دست آوریم.
اجرا کنندگان طرح بزرگ شبکه ملی اطلاعات که همان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است هم از اهمیت اهداف این شبکه حتی به عنوان جایگزین اقتصاد نفتی یاد می‌کنند .
آقای حمید فتاحی ، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گوید : خوشبختانه بخشی از خدمات بخش خصوصی حتی ، شروع به صادر کردن خدمات کرده اند که این یعنی استفاده حداکثری از منافع فناوری اطلاعات و فضای مجازی در راستای اشتغال و اقتصاد ، به ویژه آنکه خیلی از موضوعات اقتصادی ما مثل نفت همیشه در طول تاریخ دچار تهدید بوده مثل امروز ، اما حوزه فناوری اطلاعات فضای جدیدی هست که به امید خدا بتوانیم از آن حتی به عنوان جایگزین اقتصاد نفتی نام ببریم به ویژه آنکه جوان های ما عمدتا با این فضا آشنا هستند .
با این حال به نظر می‌رسد بررسی آنکه طرح بزرگ شبکه ملی اطلاعات با وجود چالش های بسیار به ویژه موضوع کرونا در یک سال اخیر تا چه اندازه پیشرفت کرده و آمار و ارقام درباره پیشرفت این طرح تا چه اندازه به واقعیت نزدیک است ، باید مورد توجه باشد . سوالی که در گزارش آینده به دنبال جواب آن خواهیم رفت .