چرا ناتو نگران خروج آمریکا از افغانستان است؟

ناتو در نوامبر سال ۲۰۰۱ برای اولین بار در یک ماموریت خارج از اروپا وارد افغانستان شد و اعتبار خود را با سرنوشت افغانستان گره زد، اما پس از ۱۳ سال در سال ۲۰۱۴ به عملیات‌های رزمی در این کشور پایان داد و نیرو‌های خود را برای آموزش نیرو‌های ارتش و پلیس افغانستان به حدود ۱۲ هزار نفر رساند.

ناتو کارنامه درخشانی از خود در افغانستان به جای نگذاشت، زیرا آشنا نبودن به منطقه و ناهماهنگی بین نیرو‌های کشور‌های مختلف باعث کشته شدن غیر نظامیان شد. ناهماهنگی میان نیرو‌های ناتو نیز به حدی بود که در بسیاری از مواقع آنان مواضع یکدیگر را هم بمباران و تلفات سنگینی وارد می‌کردند. 

 

اما در میان ۳۰ کشور عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، آمریکا نقش محوری و فرماندهی را تاکنون در افغانستان داشته است، اولا" آمریکا همیشه بیشترین حضور نظامی را در افغانستان داشت به گونه‌ای که تا سال ۲۰۱۲ از ۱۳۰ هزار نیروی خارجی در این کشور ۱۰۰ هزار نفر آن را سربازان آمریکایی تشکیل می‌دادند و ثانیا" مسئولیت حملات هوایی ناتو در افغانستان بر عهده آمریکا بود. 

براساس توافقنامه صلح با طالبان، آمریکا باید نظامیان خود را از افغانستان خارج کند و با تصمیم ترامپ قرار است شمار نیرو‌های آمریکایی در افغانستان از ۱۴ هزار نفر به ۲۵۰۰ نفر کاهش یابد که این تعداد هم مسئولیت آموزش نیرو‌های افغان را بر عهده خواهند داشت.

 

از میان کشور‌های عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)؛ تنها آمریکا و کانادا از آمریکای شمالی هستند و باقی ۲۸ عضو را کشور‌های اروپایی تشکیل می‌دهند، کانادا در سال ۲۰۱۳ آخرین نیرو‌های خود را که ۲۸۰۰ مربی آموزشی بود، از افغانستان بازگرداند و حالا با خروج آمریکا، این نیرو‌های اروپایی هستند که بیشترین حضور نظامی را در افغانستان خواهند داشت.

مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر دو شعار اصلی ناتو برای حضور نظامی در افغانستان بود، اما امروز کشور‌های عضو ناتو در این مبارزه مایوس شده اند، زیرا نه تنها تروریسم در این کشور ریشه کن نشده که پای گروه‌های تروریستی مثل داعش هم به آن باز شده است. تولید مواد مخدر هم در ۱۸ سال گذشته ۴۵ برابر افزایش یافته و از ۲۰۰ تن در زمان طالبان به بیش از ۹ هزار تن در سال رسیده است، مواد مخدری که بزرگترین تهدید برای کشور‌های اروپایی عضو ناتو است. 

 

علاوه بر مخالفت افکاری عمومی بسیاری از کشور‌های عضو ناتو با حضور نظامی کشورشان در افغانستان، در سطح فرماندهان هم برخی از کشور‌ها خواستار خروج کامل نیرو‌های خود از افغانستان هستند. حالا با تصمیم آمریکا برای خروج از افغانستان کار مقامات ناتو برای نگه داشتن سایر اعضا در این کشور دشوارتر می‌شود. 

 

از طرف دیگر، یکی از شروط گروه طالبان در مذاکرات صلح، خروج نیرو‌های آمریکایی و ناتو از افغانستان است و ادامه حضور نیرو‌های ناتو ممکن است به عاملی برای نقض صلح در این کشور تلقی شود. حالا اعتبار هفتاد ساله بزرگترین پیمان نظامی جهان به آینده افغانستان و استقرار صلح در آن بستگی دارد، صلحی که با گسترش درگیری‌ها امید‌ها به آن هر روز کم رنگ‌تر می‌شود.