به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا و سیما: از همان ابتدای آغاز به کار رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا موضوع پیشروی چین در اقتصاد جهانی و آینده روابط آمریکا و چین مورد توجه دونالد ترامپ کاندیدای جمهوری خواه قرار گرفت. در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما و حتی سالهای قبل از آن که جورج بوش پسر درگیر جنگ در افغانستان و عراق بود چین توانست در عرصه پیشرفت اقتصادی به الگویی برای دیگر کشورهای جهان تبدیل شود.
دیری نپایید که چین در حال رشد با ظرفیتهای رقابتی واقعی فراتر از قدرت اقتصادی امریکا یک چالش ژئواکونومیک بی سابقه برای آمریکا به وجود آورد. چین حتی در اقتصاد آمریکا نفوذ بسیاری یافت به طوری که اکنون امکان جداکردن اقتصاد چین از آمریکا میتواند تبعات منفی زیادی برای اقتصاد آمریکا داشته باشد.
پرواضح است یکی از دلایل تشدید فشارهای ترامپ علیه چین وعدههای انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ است که قول داده بود تا شکست اسلافش در پیشروی چین در اقتصاد آمریکا را جبران کند. ترامپ بعد از راهیابی به کاخ سفید تعرفههای سنگینی به کالاهای چینی اعمال کرد، جنگی اقتصادی-روانی با شرکت «هواوی» به راه انداخت و چین را متهم به مخفی کاری در قبال شیوع ویروس کرونا در جهان (که به اقتصاد آمریکا شدیدا آسیب زده است) کرد.
«هنری کسینجر»، استراتژیست باسابقه آمریکایی درباره تنشهای اخیر در روابط چین و آمریکا در مجمع اقتصادی «بلومبرگ» میگوید: "ما در کوهپایههای جنگ سرد قرار داریم". کسینجر تنشهای تجاری بین چین و آمریکا را موجب افزایش زمینههای وقوع جنگ نظامی بین دو کشور دانسته و عنوان داشته است که روابط بین این دو کشور به دلیل جدی بودن مشکلات بسیار تیره و تار خواهد شد، به گونهای که به محض اینکه مذاکرات تجاری به بنبست واقعی برسد، درگیری نظامی دور از ذهن نخواهد بود.
منازعه کاخ سفید با پکن برجستهتر از دیگر سیاستهای اقتصادی رئیس جمهوری آمریکا بود که در ابتدا به بهانه جبران کسری تجاری آمریکا به راه افتاد، اما با گذشت بیش از یک سال از آغاز آن، هر روز عمیقتر و به تدریج ابعاد اقتصادی آن ریشه دارتر میشود.
این تنش به شکلی شده است که به اعتقاد برخی کارشناسان بدون تردید هدف اصلی و پشت پرده کاخ سفید، دستیابی به مقاصد سیاسی است. نگرانی واشنگتن نسبت به روند پرشتاب رشد اقتصادی چین که متعاقب آن به تحکیم قدرت سیاسی و بین المللی این کشور منجر میشود رهبران آمریکا را به این فکر انداخته است که به هر نحو ممکن به مقابله با چین بپردازند.
حالا در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ هر دو کاندیدای جمهوری خواه و دموکرات موضوع آینده رابطه آمریکا با چین را دوباره برجسته کرده اند. با وجودی که ترامپ و بایدن، هردو بر ضرورت افزایش فشار بر چین تاکید دارند، اما تفاوتهایی در سیاستها و نگاه این دو وجود دارد که در این پژوهش به آنها اشاره میشود.